Het gevoel dat je anderen geeft met je non-verbale signalen is bepalend voor jouw succes. Best gek dus, dat we ons in de zakelijke wereld vooral voorbereiden op de verbale kant van gesprekken voeren, stelt psycholoog en lichaamstaalexpert Denise Dechamps.
Dechamps staat aan het roer van de Body Language Academy. Hier leert zij leiders over lichaamstaal: het meest impactvolle deel van onze communicatie op de werkvloer.
Het belang van non-verbale communicatie
First things first: wat is nu exact het verschil tussen verbale en non-verbale communicatie? Verbale communicatie draait om de informatie die jij wilt overbrengen. Die informatie zou je bijvoorbeeld ook kunnen mailen. Non-verbale communicatie draait om hoe jij de informatie overbrengt, met je toonhoogte en lichaamstaal. Dat raakt het emotionele deel van je boodschap en kleurt de informatie.
Wil jij een klant of (potentiële) werkgever overtuigen van jouw deskundigheid? Dan lukt je dat voor slechts dertig procent met je verbale communicatie of informatie, stelt Dechamps. ‘De overige zeventig procent zit hem in jouw non-verbale communicatie, of in het gevoel dat jij overbrengt. Kortom: hoe je iets zegt, is belangrijker dan wat je zegt.’
Lees ook: Zo lees je de lichaamstaal van jouw gesprekspartner
Sollicitatie? Gebruik je handen
Stel je voor: je solliciteert op je droombaan. Dan maak je volgens Dechamps meer indruk met het slim gebruiken van je handen dan met een goed cv en welbespraaktheid.
‘Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat hoe meer jij je handen gebruikt, hoe groter de kans is dat jij wordt aangenomen, ongeacht je cv. Er is natuurlijk wel een grens: ga niet wild met je handen slaan, maar illustreer jouw verhaal. Dat helpt je anderen ervan te overtuigen’, aldus Dechamps.
Hoe dat precies werkt? ‘Je brein denkt in plaatjes en niet zozeer in woorden. Als jij met je handen uitbeeldt wat je bedoelt, is het voor de ander duidelijker waar jij het over hebt. Je gesprekspartner is sneller overtuigd van jouw verhaal en onthoudt meer van wat jij zegt.’
Meer salaris? Ontdek de grens
Ander voorbeeld: je wilt een hoger salaris. Dan is het volgens Dechamps verstandig om te letten op je toonhoogte. ‘Veel mensen vinden een salarisgesprek spannend. Die spanning vertaalt zich naar de hoogte van je stem. Aan het eind van een zin gaat je toon, door de spanning, omhoog, waardoor het lijkt alsof je een vraag stelt.’
Dan zeg je dus niet: ‘ik zou graag salarisverhoging willen’, maar ‘ik zou graag salarisverhoging willen?’ Doordat jouw statement in een vraag verandert, interpreteert die ander dat ook onbewust zo. Je gesprekspartner krijgt het idee dat er ruimte is om nee te zeggen of om te onderhandelen.
Dat wil jij voorkomen. Hoe? Door aan het eind van je statement bewust met je toonhoogte omlaag te gaan. Daardoor klink jij zekerder van je zaak: er is geen ruimte om te onderhandelen.
Ook in deze situatie kun je volgens Dechamps slim gebruik maken van je handen. ‘Als jij je handpalmen omhoog laat wijzen, zeg je non-verbaal tegen het brein van de ander: ‘jij mag nu input geven’. En dat wil je niet. Door je handpalmen omlaag te laten wijzen, door bijvoorbeeld de tafel aan te raken, zeg jij tegen het brein van de ander: ‘dit is wat het is, er is geen ruimte voor input’. En dat wil je wel.’
Pokerface: slim of dom?
Dan is er nog de ‘pokerface’. Een stalen gezicht waarmee we volgens velen ‘sterker’ overkomen. Onzin, zegt Dechamps. ‘In moeilijke situaties grijpen veel mensen terug op een pokerface. Waarom? Omdat we denken dat we door onze emoties te verbergen, sterker overkomen.’
Het tegenovergestelde is volgens Dechamps waar. ‘Zoals gezegd, bepaalt onze non-verbale communicatie tachtig procent van ons succes. Kies jij er bewust voor om een stalen gezicht op te zetten, dan laat je de ander niets van jezelf zien en verspil je dus tachtig procent van jouw impact. Dat kan nooit de bedoeling zijn.’
Durf jij je kwetsbaarheid te laten zien? Dan kies je volgens Dechamps voor verbindend leiderschap. Een eigenschap die de krachtigste leiders toebehoort. ‘De beste leiders of managers zijn mensen die zowel zelfverzekerdheid en overtuigingskracht als warmte en verbinding laten zien. Denk bijvoorbeeld aan Barack Obama. Hij staat rechtop en kijkt de ander goed aan, maar stelt tegelijkertijd vragen met zijn handpalmen open en luistert, met zijn hoofd schuin.’
Anders gezegd: succesvol leiderschap draait volgens Dechamps om de juiste afwisseling van non-verbale signalen. Wil je overtuigend overkomen? Zet dan in op overtuigende signalen. Wil je de ander het gevoel geven dat jij voor hem of haar klaarstaat? Zet dan in op open signalen. ‘Daar verander je de (corporate) wereld mee.’
9 tips om met lichaamstaal te scoren
Niet alleen wat je zegt is belangrijk, maar vooral hoe je het zegt. Negen tips om je lichaamstaal te verbeteren en krachtiger te communiceren. En overal toe te passen: van vergadering en sollicitatie tot salesgesprek.
1. Niet kruisen
Doe je armen of benen niet over elkaar, dat komt gesloten over.
2. Maak oogcontact
Maar vermijd anderen aan te staren.
3. Knik af en toe
Knikken geeft aan dat je luistert. Kijk wel uit voor overkill, anders lijk je te veel op Woody Woodpecker.
4. Leun een beetje voorover
Ook hier: overdrijf niet. Helemaal naar achteren leunen komt arrogant en afstandelijk over, maar te ver naar voren oogt juist weer wanhopig.
5. Lach, maar niet om jezelf
Door af en toe te lachen zorg je voor een ontspannen sfeer. Maar om jezelf lachen, oogt nerveus en onzeker, om je eigen grappen lachen arrogant.
6. Raak je gezicht niet aan
Je eigen gezicht aanraken leidt sterk af en geeft een nerveuze indruk.
7. Kijk omhoog
Wie het hoofd buigt, oogt onzeker en een beetje verloren.
8. Doe rustig aan
Wat voor jezelf langzaam lijkt, is dat voor je luisteraar meestal niet. Praat, loop, beweeg daarom iets langzamer, dit maakt je kalm en zelfverzekerd.
9. Hou dingen laag vast
Hou dingen lager dan je hart. Zo voorkom je dat je afstandelijk en gereserveerd overkomt.
Lees meer over werk en carrière:
- Verslaafd aan werk? Zo weet je of je een workaholic bent
- ‘Je blijft te lang hangen in een verkeerde baan vanwege de illusie van zekerheid’
- Stress verminderen? Tips om de werkdruk te verlagen
