Heb jij ook het gevoel dat de tijd steeds sneller gaat? Of dat er te weinig uren in een dag zitten? Dat is helemaal niet gek.
Ten eerste wijzen meerdere onderzoeken uit dat we het gevoel hebben dat het leven sneller gaat naarmate we ouder worden. Ten tweede heb je het als leidinggevende gewoon hartstikke druk. Je probeert alle ballen in de lucht te houden, zowel thuis als op het werk. Daardoor heb je vaak het gevoel dat de tijd voorbij vliegt en je er geen grip meer op hebt.
Waarom vandaag anders is
Gelukkig is er een trucje waarmee je je perceptie van tijd kan beïnvloeden. Laura Vanderkam, auteur van boeken als Off the Clock: Feel Less Busy While Getting More Done en I Know How She Does It: How Successful Women Make the Most of Their Time, adviseert om jezelf elke dag één simpele vraag te stellen: ‘Wat maakt vandaag anders dan andere dagen?’
Ze legt uit: ‘Als je die vraag kunt beantwoorden, is de kans groter dat je je vandaag herinnert. En als je meer herinneringen hebt, krijg je het gevoel dat je meer tijd hebt.’
Door deze link tussen de perceptie van tijd en het geheugen onthouden we vooral de dingen die nieuw en anders zijn. Daartegenover staat dat dingen die altijd hetzelfde zijn, zoals de treinreis naar je werk, worden samengeperst tot één herinnering.
Natuurlijk kan je niet elke dag iets nieuws doen, zegt VanderKam. ‘Je kan niet op duizend verschillende manieren naar je werk reizen. Maar niet alles hoeft elke dag hetzelfde te zijn. Daarom is het belangrijk om jezelf af te vragen waarom vandaag anders is dan andere dagen.’
Lees ook: Ga beter om met stress door nieuwe dingen te leren
Reflectie inbouwen
Ook drukbezette leiders kunnen dit toepassen, vertelt Vanderkam tegen MT/Sprout. ‘Voor zeer drukke mensen zijn sommige dagen wel degelijk anders dan andere. Juist daardoor hebben ze het vaak zo druk. Het is heel moeilijk om aan dingen te wennen als het leven en de verantwoordelijkheden voortdurend veranderen.’
Ze adviseert deze mensen een reflectie in hun leven in te bouwen. Daardoor worden ze zich bewuster van de tijd en zien ze meer verschillen tussen de dagen.
‘Ik maak zelf gebruik van tijdsregistraties. Dit helpt me bewust te worden van de tijd. Ik kijk bovendien regelmatig terug naar deze registraties en dat helpt me te onthouden wat er in de loop van de week is gebeurd. Omdat de tijd altijd in beweging is, is het inbouwen van deze reflectietijd de enige manier om echt de balans op te maken en sterkere herinneringen op te bouwen’, aldus Vanderkam.
Sluimerstand
Schrijver en psycholoog Marcelino Lopez is het tot op zekere hoogte eens met Vanderkam. ‘Het is op zich een goed idee om jezelf af te vragen wat vandaag anders maakt dan andere dagen. Maar het doel dat zij voor ogen heeft, gaat voorbij aan een belangrijker doel. Het gaat er niet om dat je achteraf het gevoel hebt dat je langer hebt geleefd, het gaat erom dat je nu rijker leeft en daarvan geniet.’
De waarde van de vraag van Vanderkam zit ‘m volgens Lopez in het feit dat je aandacht daarmee naar het hier en nu wordt getrokken. ‘Het kan je huidige leven interessanter maken, omdat je met een onderzoekende, leergierige blik naar je dagelijkse leven kijkt.’
Het stellen van een dergelijke vraag heeft volgens hem zo’n groot effect omdat het ons uit onze standaard ‘sluimerstand’ haalt. Lopez: ‘De standaard toestand van het menselijk brein is een soort half actieve mijmerstand waarin we in gedachten verzonken zijn en grotendeels tegen onszelf praten. Psychologen noemen dat het terugvalnetwerk van het brein. In deze toestand komen we grotendeels de dag door. Tegenwoordig wordt hij nog eens verlengd doordat we urenlang scrollen op onze telefoons.’
Wanneer je iets nieuws of afwijkends doet, wordt deze trancetoestand onderbroken. Je brein wordt hierdoor weer actief en alert. ‘Hierdoor vergeet je de tijd, geniet je meer en sla je achteraf ook meer op. Puur omdat je het bewuster beleeft.’
Lees ook: Verslaafd aan je telefoon? Dit kastje biedt uitkomst
Beleving van tijd
Er zit wel een interessante paradox in de beleving van de tijd. ‘De tijd gaat door nieuwe en intense ervaringen gevoelsmatig sneller, maar achteraf herinner je deze ervaringen wel als interessanter en belangrijker.’ Lopez maakt een vergelijking tussen een weekendje thuis en een weekendje weg in een onbekende stad: ‘Thuis is bekend terrein, waardoor je hersenen op de automatische piloot werken. De onbekende stad is nieuw en eist je aandacht op. Nieuwe ervaringen en onbekende omgevingen versnellen de tijd.’
Toch lijkt dat weekendje weg in de onbekende stad achteraf langer te hebben geduurd. Dit komt volgens de psycholoog omdat je geheugen meer details van die ervaring opslaat. ‘Tijdens zo’n weekendje op een nieuwe plek worden er veel nieuwe herinneringen aangemaakt. Daardoor wordt er veel meer ruimte in je geheugen gebruikt. De koffie, de hotelkamer, de receptionist, de straten, de mensen die daar lopen, alles is nieuw voor je. Zo’n weekendje weg geeft niet alleen veel meer nieuwe frisse prikkels, achteraf heb je het gevoel dat dit weekend langer duurde dan normaal.’
Leven met aandacht
Het toverwoord hierbij is aandacht. Op het moment dat iets al je aandacht vraagt, voelt het alsof de tijd sneller gaat. Omdat je geboeid bent. Of je die ervaring achteraf ook herinnert als langer is afhankelijk van hoeveel nieuwe dingen jouw brein moet onthouden.
Als jij het gevoel wil hebben dat je meer tijd hebt, zal je dus ervaringen moeten opzoeken die jou boeien. ‘Door dingen te doen jou echt interesseren of door meer aandacht en interesse te hebben voor de dingen die je dagelijks doet, ervaar je je leven met meer intensiteit.’
We gaan vaak aan allerlei dagelijkse bezigheden voorbij omdat we zo in ons hoofd leven, zegt Lopez. ‘Ons echte leven bestaat vooral uit terugkerende momenten en rituelen, zoals koffie in de ochtend, fietsen naar werk, de kinderen ophalen of boodschappen doen. Door meer van die momenten te genieten en ze interessanter te maken, word je gelukkiger en leer je je tijd beter te benutten.’
Maak het hier en nu interessant
Voor de mensen die elke dag hartstikke druk zijn met hun werk heeft Lopez nog een paar praktische tips: ‘Je kunt dagelijks diep in gedachten verzonken naar je werk gaan, mijmerend over al je verplichtingen en afspraken. Of je kunt dat moment interessant maken door je aandacht te richten op wat je meemaakt.
Een keer een andere route nemen, is ook een goed idee. Dit zorgt er al voor dat je brein wakker wordt. De vraag van Vanderkam helpt daarbij. Maar je zou hem ook kunnen herformuleren als: ‘Wat is er eigenlijk echt interessant aan wat ik doe?’
Zo zou je ook met meer aandacht en interesse kunnen kijken naar waar je mee bezig bent op je werk. ‘De meeste drukbezette mensen zijn gericht op het bereiken van doelen en targets in de toekomst. Ze geven zichzelf pas toestemming te genieten als hun toekomstdoelen bereikt zijn. Hierdoor gaan ze continu voorbij aan het moment zelf. Maar uiteindelijk is dat het enige moment dat echt bestaat. Zowel het verleden als de toekomst bestaan in het hier en nu. De eerste als herinnering, de tweede als fantasie.’
Lees ook: 13 originele manieren om productiever te worden (maar dan écht)
