Van een slechte voorbereiding tot slides vol bullets. Van een zwak slot – ‘Dit was het. Zijn er nog vragen?’ – tot een filmpje dat ineens niet blijkt te werken. Tientallen blunders passeren de revue bij de duizenden presentaties die dagelijks worden gegeven. Je herkent het vast als je weleens een presentatie bijwoont, en misschien zelfs als spreker.
Een presentatie hoeft niet perfect te zijn en voor een goede presentatie hoef je niet eens een geoefend spreker te zijn. Maar er is één presentatieblunder die zo hardnekkig is dat het de basis vormt voor veel presentatie-ellende.
Deze blunder is het feit dat je de tool en het scherm belangrijker vindt dan jezelf als spreker. Je verschuilt je (soms letterlijk) achter de presentatie.
Zo hoort het nu eenmaal
Veel mensen denken dat het zo hoort. Iedereen doet het toch zo? Denk maar eens aan het bekende fenomeen dat er altijd wel iemand uit de zaal opstaat om de lampen uit de doen als jouw presentatie begint. Logisch dat jij als spreker dan niet meer zichtbaar bent en alle ogen naar het scherm gaan.
Het kan ook zijn dat je onzeker bent over jezelf. Dan is het een fijn idee om de focus op het scherm te leggen, in plaats van op jou als persoon. Begrijpelijk, maar funest voor je presentatie.
Een andere mogelijke oorzaak is dat je je niet goed hebt voorbereid en dat je bang bent dat je iets vergeet te vertellen. Je gebruikt de presentatie dan als spiekbrief. Om het goed te praten zeg je: ‘ik gebruik de presentatie als leidraad voor mijn verhaal’.
Middelpunt van de belangstelling
Misschien ben je niet gewend om in de belangstelling te staan of je vindt het overdreven om de aandacht op jezelf te vestigen. Als het geven van een presentatie niet vanuit jezelf komt maar ‘moet’ van hogerhand is die kans aanwezig. Het beste advies hiervoor is: wen er maar aan dat als jij presenteert, jij ook het middelpunt bent van de belangstelling en dat alle ogen op jou gericht horen te zijn. Of je het nu leuk vindt of niet.
De oorzaak van deze grootschalige blunder is dat we het allemaal verkeerd hebben aangeleerd. Niet eens bewust; eigenlijk is het ons overkomen met de introductie van de meest gebruikte presentatietool ooit. Vaak gaat het zo: je denkt aan een presentatie, je opent PowerPoint en precies daar gaat het fout.
We leggen de focus op de tool in plaats van op het verhaal of wat we het publiek nu écht mee willen geven. Als spreker heb je iets te vertellen. Je wilt het publiek ergens van overtuigen of je wilt ze ergens over laten nadenken. Je wilt onthouden worden. En dan nog niet eens jijzelf, maar jouw boodschap. Dat is waar het om moet gaan. Dat geldt voor élke presentatie, geen uitzondering. Als jij niet wilt dat jouw boodschap wordt onthouden, kun je beter thuisblijven en je tijd anders spenderen.
Gebruik de juiste werkvorm
Het is goed om te weten waar het aan ligt, maar hoe je ga je dit in het vervolg voorkomen? Je hebt een andere manier van werken nodig. Eigenlijk is het heel logisch en simpel: begin op papier in plaats van op de computer.
Volg hierbij deze vier stappen:
- Bedenk welke boodschap jouw publiek moet onthouden. Eén boodschap.
- Schrijf je verhaal globaal op. Gebruik korte zinnen. Het hoeven niet precies de zinnen te zijn die je tijdens de presentatie zegt, het gaat om de grote lijn.
- Markeer in je verhaal de belangrijkste woorden of onderdelen.
- Bedenk hoe je de gemarkeerde onderdelen omzet naar beeld. Bedenk hierbij: wat je zegt hoef je niet te laten zien en wat je laat zien moet een meerwaarde zijn voor jouw verhaal.
Open nú pas een presentatietool (en dat hoeft niet per se PowerPoint te zijn) om je presentatie te maken. Je kunt je presentatie overigens ook prima zonder tool geven of met een whiteboard of flip-over, maar wellicht is die keuze voor jou nog iets te ver uit je comfortzone.
Tips voor presenteren
Tot slot nog een drietal tips voor het geven van een betere presentatie:
- Neem de tijd voor een goede voorbereiding en oefen de presentatie een paar keer.
- Het hoeft niet perfect. Mensen weten toch niet wat jij van plan was te vertellen.
- Vertel minder. Je kunt immers niet alles vertellen wat je weet.
Lees ook deze artikelen met tips voor presenteren:
- Presenteren op topniveau? Relax, foutjes maken mag
- 11 manieren om je presentatie kleur te geven
- Online presenteren: 3 tips om het minder ongemakkelijk te maken
