Studenten zijn veel zakelijker dan wij denken. Overheid en werkgevers uit de high-tech sector hebben hen op dat vlak niet veel te bieden en dus kiezen ze niet voor bèta-studies. Daar moeten overheid en bedrijfsleven op inspringen.
Al vele jaren probeert onze overheid meer jongeren over te halen om techniek te gaan studeren. Uiteraard zijn de inspanningen van de overheid goed bedoeld, techniek is immers de voedingsbodem voor innovatie en dit is onderdeel van een beleid om de internationale concurrentiepositie van Nederland te verbeteren en de binnenlandse groei te stimuleren. Maar de goede bedoelingen werken niet. Is er wel echt een tekort?
Tot mijn verbazing rept de overheid niet over het fundamentele vraagstuk hoe dit nu allemaal zo gekomen is. Het talent van de jongeren is zeker niet de oorzaak, de meerderheid kan in staat worden geacht een technische opleiding af te ronden. En toch doen die jongeren dat niet. Zij bezien de situatie veel zakelijker dan wij denken en concluderen dat ze elders betere opties hebben. Of anders gezegd, dat de overheid en de werkgevers uit de high-tech sector hen niets te bieden hebben.
Ander speelveld
Onze overheid handelt daarentegen niet zakelijk en gaat door op de ingeslagen weg, daarbij vergetend dat er ook een vrije arbeidsmarkt bestaat. Deze markt is de enige juiste plaats waar de werkgevers de jonge technici naar zich toe kunnen trekken, desnoods ten koste van andere, niet technische beroepen. Daar moet een zakelijk handelende overheid haar inspanningen op richten.
Als de overheid het probleem ernstig genoeg vindt en een rol wil spelen in dit krachtenveld dan is het misschien verstandig om eens van speelveld te wisselen. Je kunt niet winnen op een veld waar de bal niet is. Laat zien dat je meer te bieden hebt dan alleen proberen de jongeren murw te praten. Help de juiste omstandigheden te creeren.
Juiste condities
Om de gestelde doelen te halen moet de overheid de werkgevers en ondernemers stimuleren en vooral in staat stellen om die condities te scheppen waardoor vanzelf meer Nederlandse jongeren richting techniek zullen opschuiven. Kennelijk kan de overheid ook de juiste condities scheppen waardoor wij meer hybride auto's kopen, waarom dan hier niet? De bedrijven zullen hun deel moeten doen en die gunstige condities doorgeven aan de technici, in materiele of immateriële zin. In de praktijk zal dat m.i. resulteren in hogere salarissen voor de techneuten. Zodoende maken zij zich aantrekkelijker voor hen en zal het tekort verdwijnen.
Als de bedrijven dat niet of onvoldoende bereid zijn te doen, is er sprake van een schijntekort. Zij vervullen hun vacatures blijkbaar op een andere -kennelijk goedkopere- manier. De overheid zal haar inspanningen in dat geval moeten staken wegens gebrek aan resultaat. Dat moet zij, om dezelfde reden, ook ten aanzien van het huidige beleid. We kunnen niet eeuwig doorgaan.
Vladimir Budejicky is bedrijfsadviseur en tevens Managing Partner bij EForms Ltd te Delft, een leverancier van procesgerichte oplossingen op het gebied van business process integration.
