Wat moet jij in huis hebben om straks toe te treden tot de bestuurskamer? Wat zijn de 7 kritische succesfactoren van impactmakers? De jury en oud-winnaars van de Young Captain Award weten als geen ander welke vaardigheden de leider van de toekomst nodig heeft. De experts behoren tot de top van het Nederlandse bedrijfsleven en maken nu al het verschil. De leider van de toekomst heeft volgens hen deze 7 leiderschapscompetenties:
1. Resultaatgericht
De eerste competentie wordt vaak over het hoofd gezien, maar is volgens ceo Hein Schumacher van FrieslandCampina ‘het begin’ van goed leiderschap. Hij is jurylid en oud-winnaar van de Young Captain Award. ‘Een leider moet resultaat halen’, zegt Schumacher. ‘Natuurlijk begint dat met ambitie, maar uiteindelijk moet je ook in staat zijn je doelen te halen.’
De resultaten hoeven niet financieel te zijn, benadrukt hij. Het kan bijvoorbeeld ook gaan om een fusie, verduurzaming of een efficiëntere organisatie. Wat het doel ook is, de leider van de toekomst streeft ernaar om het te overtreffen. Daarbij houdt hij altijd het grotere geheel in gedachten. ‘Een goede leider denkt na over de toekomst’, zegt Schumacher. ‘Hij weet hoe alle tussentijdse doelen bijdragen aan een langetermijnoplossing.’
2. Maatschappelijk gedreven
‘We hebben activistisch leiderschap nodig, gedreven door idealen en de wens om voor de wereld van morgen te zorgen’, zei bedrijfskundige en journalist Jeroen Smit. Met andere woorden: een goede leider heeft purpose. Hij denkt na over problemen in de maatschappij en welke bijdrage hij kan leveren aan de oplossing.
Wat zou je veranderen als je ceo van de bv Nederland was? Die vraag kreeg co-ceo Dimitri de Vreeze van Royal DSM tijdens de selectieronde van de Young Captain Award 2006. Die vraag is relevanter dan ooit voor toekomstig leiders, zegt hij. ‘We hebben nu veel meer dilemma’s dan 16 jaar geleden’, vertelt De Vreeze. ‘Dat maakt leiderschap nog interessanter en complexer.’
‘De leider van de toekomst komt met originele oplossingen voor problemen’, zegt Schumacher. ‘Hij is inventief en creatief. Je voelt zijn spark.’
3. Strategisch denken
Een goede leider is een visionair die zijn blik op de toekomst zowel kan communiceren als vertalen in concrete acties. Als het nodig is stuurt hij de business nieuwe richtingen op. Hij stelt veronderstellingen ter discussie en denkt vooruit. Bovendien is hij digital savvy. Een impactvol leider kent de invloed van technologie en ziet kansen in de digitale wereld.
FrieslandCampina-ceo Schumacher: ‘De leider die het verschil maakt, weet waar hij over praat. Hij haalt zijn informatie niet alleen van NU.nl, wil de zaken die zijn business raken echt begrijpen.’
Een voorbeeld van zo’n nieuwsgierige, techsavvy leider is Sebastian Fahey, ceo van kunstveilinghuis Sotheby’s. Fahey zag kansen voor het 278-jaar oude bedrijf in de digitale wereld, namelijk de verkoop van non fungible tokens (NFT’s). Dankzij Fahey’s fascinatie voor de metaverse was Sotheby’s het eerste grote veilinghuis dat een galerie opende in de virtuele wereld. Met succes: het bedrijf spreekt een nieuwe, jonge doelgroep aan. Sotheby’s veilde voor 100 miljoen dollar aan NFT’s in 2021.
4. Leading change
Een goede leider is in staat zijn organisatie mee te krijgen in verandering. Hij weet wie de beïnvloeders zijn en betrekt hen bij de vormgeving en implementatie. Een sterke leider bouwt sterke teams. Ook weet hij wanneer het tijd is om de organisatie aan te passen om klaar te zijn voor nieuwe uitdagingen.
Zo wist NS-directeur Ivo Steffens tijdens de coronapandemie in zes weken de Treinwijzer te realiseren, van idee tot uitvoering. Dit is een registratieservice waarmee reizigers drukte in het openbaar vervoer konden vermijden. ‘Een service die intern ook best wat twijfel opriep’, vertelt de winnaar van de Young Captain Award 2021. ‘Ik vind dat je die onzekerheid wel moet benoemen, maar ook dan juist moet durven experimenteren.’ Dit helpt volgens Steffens ook om verbinding in het team te creëren.
Lees ook: Leiderschap in onzekere tijden; definieer je visie met 6 existentiële vragen
5. Leading people
De leider van de toekomst is een verhalenverteller. Hij inspireert, draagt zijn visie uit en geeft steun. Hij is een verbinder en geeft richting voor de lange termijn. ‘Als directeur van een groot bedrijf ken je niet iedereen, maar je hebt wel iedereen nodig om jouw doel te verwezenlijken’, vertelt De Vreeze, co-ceo van DSM. ‘Hoe je overkomt als leider en wat jouw boodschap is, daar moet je dus goed over nadenken. Het is een mooi moment als je iemand zo geïnspireerd hebt, dat je hem met net zoveel enthousiasme over jouw droom hoort praten als jijzelf.’
Tegelijkertijd moet je als leider kunnen loslaten. De Vreeze: ‘Motiveer je doelen en geef anderen dan ruimte, vrijheid en verantwoordelijkheid om die te halen.’
6. Samenwerkend en weten te beïnvloeden
Een leider met impact kan goed samenwerken met anderen. Hij zoekt actief verbinding om tot gezamenlijke oplossingen te komen. Daarbij denkt hij niet alleen aan zijn eigen belang, maar doet hij zijn best om tot een uitkomst te komen die gunstig is voor alle partijen.
Een voorbeeld is de samenwerking tussen FrieslandCampina en DSM. Zij werken samen aan een grootschalige pilot om praktijkervaring op te doen met DSM’s methaanremmer Bovaer, een voeradditief dat de methaanuitstoot van melkkoeien met gemiddeld 30 procent verlaagt. Die samenwerking voelde heel logisch, vertellen de ceo’s. ‘DSM heeft een waanzinnig goed product, onze leden hebben veel koeien’, zegt FrieslandCampina-ceo Schumacher. ‘Het begon met een gezamenlijk doel. We zien deze samenwerking als een belangrijke stap in de verdere verduurzaming van de zuivelsector.’
‘Voor een duurzame wereld moet iedereen zijn verantwoordelijkheid nemen’, benadrukt De Vreeze, co-ceo van DSM. Hij is trots om voorop te lopen, maar weet dat er nog meer samenwerking nodig is om het uiteindelijke doel te halen. ‘Echte impact maak je door samen te werken binnen het ecosysteem van het bedrijfsleven, de academische wereld en de overheid.’
7. Bouwen van teams
Tot slot heeft een goede leider aandacht voor ontwikkeling van zijn mensen voor de lange termijn. Young Captain Award-winnaar Nicoline van Leersum geeft het goede voorbeeld. Zij is Senior Director Innovation and Evidence Generation EMEA bij Johnson & Johnson, het grootste gezondheidsbedrijf ter wereld. In die managementfunctie werkt ze samen met een team medische specialisten aan innovaties in medische apparatuur.
Investeren in persoonlijke ontwikkeling vindt ze heel belangrijk. Daarom geeft Van Leersum haar team zoveel mogelijk vrijheid om invulling te geven aan hun baan. ‘Die flexibiliteit zorgt ervoor dat mensen harder gaan lopen, hun kwaliteiten en interesses kunnen benutten en daardoor meer betekenis kunnen brengen voor zowel de zorg als voor het bedrijf.’