Vraag Ivo Steffens naar het geheim van zijn leiderschap, en hij heeft het antwoord snel paraat. ‘Als je niet heel dicht bij je eigen kompas zit, wordt het heel moeilijk om in onzekere tijden op de captainsstoel te zitten’, zegt hij dan bijvoorbeeld. ‘In de wereld van heel veel unknown unknowns hoort dit er ook bij. Echt uitgaan van je eigen kracht is nodig om alle onzekerheid en complexiteit het hoofd te bieden. En dan hoort verbinding maken er ook bij. Alle soorten meningen heb je nodig. Verbinding, diversiteit en de vrijheid om te experimenteren – en dus ook te falen, dat is voor mij essentieel. Maar ook net zo goed: moed, daadkracht en durf.’
Kersverse winnaar Young Captain Award
Dat hij de volzinnen zo oplepelt is ook niet zo verwonderlijk. Als kersverse winnaar van de Young Captain Award is de 39-jarige Directeur Commercie en Lead Com-IT bij NS er het afgelopen jaar ook goed in getraind. Ongeveer een jaar geleden zat hij aan de rand van het zwembad in Italië, toen ineens de telefoon ging. De Raad van Bestuur van NS belde hem met de mededeling dat ze hem hadden voorgedragen voor de prestigieuze prijs, die dit jaar voor de zeventiende keer werd uitgereikt aan een getalenteerde, jonge businessleider, op weg naar de top van het bedrijfsleven. ‘Die voordracht alleen al voelde als ongelooflijke support’, blikt Steffens terug.
En toen moest de reis eigenlijk nog beginnen. Een reis die bijvoorbeeld voerde langs twee dagen Bilderberg Oosterbeek, waar hij samen met 40 andere genomineerden via het Young Captains Program in allerlei onderdelen van leiderschap werd gevormd, tot aan mediatraining aan toe. Volgende stop waren twee ‘meer upclose and personal gesprekken’ met delegaties van de jury, waarna de finaleronde begon. Daarin werden de drie overgebleven kandidaten uitgedaagd een ‘State of the Union’ te houden voor de voltallige jury, waarin ze nog eens reflecteren op hun eigen leiderschap.
Aard van het beestje
Een aan alle kanten waardevol proces, aldus Steffens. ‘Ik geloof heel erg in zelfreflectie, in feedback geven, in continu leren. Dat draag ik ook actief uit in mijn eigen organisatie. Het zit bij mij ook wel een beetje in de aard van het beestje. Dat begon al met het schrijven van de brief, en daarna schrijf je in dit traject ook nog eens drie essays van twee pagina’s over je visie, strategie, performance en leiderschap. Dat scherpt steeds het beeld aan: dit is waar ik voor sta en zo bereik in resultaat.’
Moed en daadkracht
Leiders kunnen in deze complexe, snel veranderende wereld niet de onzekerheid wegnemen die veel mensen voelen, zegt Steffens. ‘Maar ze kunnen wel de weg erin proberen te wijzen. Hoofd, hart en handen combineren. Dit vraagt ook af en toe om achteruit te stappen, te durven zeggen: ik weet het ook niet allemaal. Maar dan dus ook de moed en daadkracht tonen om ook weer op te staan en te zeggen: we gaan het tóch doen!’
Een voorbeeld daarvan? Hij noemt iets wat bij de jury ook nadrukkelijk de aandacht trok: hoe hij tijdens de Covid-pandemie in zes weken tijd de Treinwijzer wist te realiseren, van idee tot uitvoering. Met deze registratieservice konden reizigers in deze tijd drukte mijden. ‘Een service die intern ook best wat twijfel opriep. Moeten we dit nu wel doen, in deze onzekere tijd? Maar ik vind dat je die onzekerheid wel moet benoemen, maar ook dan juist moet durven experimenteren.’ Dat helpt ook juist om verbinding in het team te creëren, zegt hij. ‘Kwetsbaarheid tonen staat voor mij niet haaks op richting geven.’
Menselijke en morele kant
Het zijn dit soort inzichten die de prijsuitreiking meerwaarde geven, zegt Eelco Hoekstra, lid van de Raad van Bestuur van SVH en voorzitter van de jury van de Young Captain Award. ‘Als je kijkt naar hoe leiderschap zich heeft ontwikkeld in 10 jaar, dan valt op dat het nu bij álle kandidaten veel meer gaat om purpose en shareholder value in plaats van alleen om aandeelhouderswaarde. De morele en menselijke kant van leiderschap krijgt steeds meer nadruk.’
De jury kijkt bij de beoordeling met name naar drie criteria, zegt hij. ‘Is hij of zij in staat om op korte termijn resultaten te bereiken? Heeft hij of zij een visie hoe je op lange termijn waarde creëert en hoe je mensen daarin meekrijgt? En ten slotte: hoe zet je een cultuur neer? Hoe bepaal jij de normen en waarden binnen je leiderschap?’
Hij noemt het hele traject, dat 9 mei afsloot met een grote finale in het Rijksmuseum, ‘één groot leermoment’ voor de kandidaten. ‘Even uit de bestaande werkkring, met al je peers in Nederland een gezamenlijk traject doorgaan, dat leert je veel over jezelf. Waar ben ik goed in, waar minder? Waar kan ik me nog in ontwikkelen? Elke keer zie ik weer hoe succesvol het programma is om dit duidelijk te maken.’
Enorme slijpsteen
Als nieuwe Young Captain ontvangt Ivo Steffens dit jaar een op maat gemaakt netwerk- en opleidingsprogramma om zijn persoonlijke en professionele ontwikkeling in zijn weg naar de boardroom verder te ondersteunen. De finalisten van dit jaar treden daarnaast toe tot het netwerk van Young Captain-finalisten, dat sinds 2005 is opgebouwd.
Waarom Steffens voor de jury dit jaar uiteindelijk het meeste eruit sprong? ‘Omdat hij een mooie balans laat zien op alle drie wegingscriteria’, aldus Hoekstra. ‘Maar met name zijn menselijke kant. Zijn kwetsbaarheid spreekt boekdelen. Hij valt op door zijn authenticiteit, zijn betrokken zijn op anderen. Hij straalt vertrouwen uit waar het gaat om maakbaarheid. Ivo is een stevige leider met een scherp oog voor de menselijke verhoudingen en onderkent het belang ervan.’
Hungry and humble, zo omschrijft Steffens het zelf. ‘Als je daar zo staat, in het Rijksmuseum, te midden van 160 mensen, terwijl de Nachtwacht over je schouder meekijkt, dat doet toch wel iets met je.’ Hij noemt het hele Award-traject ‘een enorme slijpsteen’. ‘Het mooie ervan is: het kijkt niet alleen naar de toekomst, maar ook naar het verleden. Zelfs zover tot aan je jeugd, wat natuurlijk een heel vormende periode is. Dan kom je ook op plekken in je hart, waarmee ik kon laten zien waarom ik het zo belangrijk vind dat iedereen de kans krijgt om mee te doen. En dat ik van mensen hou, en het ook belangrijk vind dat mensen van mij houden.’
Dat hij daags na de uitreiking van de Award een door zijn collega’s versierd kantoor aantrof, doet hem dan ook veel, zegt hij. ‘Inspiratie vind ik niet alleen in grote zakelijke leiders, maar ook juist bij de mensen met wie je dagelijks werkt.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
Young Captain Award
Het Young Captain Award-traject is een ware “leadership experience accelerator” voor de aankomende generatie bestuurders van grote bedrijven. Het programma is als een reis, waarin verdiepende ontplooiing als zakelijk leider én als mens centraal staat. Meedoen betekent het verbreden van je blik op mondiale maatschappelijke thema's en biedt toegang tot een uniek netwerk.
Meer info
