Een koffiemachine. Een rinkelende telefoon. Het getikt van toetsenborden. Zacht tikkende regen op het raam. En zelfs een rondscharrelende kantoorhond. Wie op de website van Sound of Colleagues komt, hoort het allemaal. Je kan zelfs met een mengpaneel aangeven welk geluid je op de voorgrond wilt.
Naast alle paniek rondom de heersende pandemie, klonk er halverwege maart ook een opgeluchte zucht. Even geen luid bellende collega’s meer naast je. Eindelijk de focus kunnen vinden voor dat moeilijke werk, omdat je niet constant afgeleid bent door omgevingsgeluid. Maar nu blijkt dat het thuiswerken een blijvertje is, lijkt daarmee bij veel mensen de nostalgie op te borrelen naar rumoerige tijden op kantoor. Inmiddels gebruiken 1,3 miljoen thuiswerkers geluidseffecten die je het gevoel moeten geven dat je op kantoor bent.
De website is een ontwerp van het Zweedse reclamebureau Familjen. Normaliter zijn er zo’n vijftig mensen op het kantoor aanwezig, er wordt druk rondgelopen met veel ruimte voor spontane ontmoetingen. Ondertussen klinkt er een luide koffiemachine met melk opschuimer op de achtergrond. Maar sinds maart werken ook zij thuis.
Art director Kristofer Gullard Lindgren had niet verwacht dat hij het ooit zou missen. ‘Maar toen ik laatst voor het eerst weer op kantoor was, merkte ik dat ik neerslachtig werd van de stilte die er hing.’
Kantoorgeluiden als focus-instrument
Het project begon als een grap toen een collega van Lindgren iedereen uitnodigde in videomeetings, waar weinig gepraat werd, maar het geluid van tikkende toetsenborden overheerste. ‘Hij had dat nodig om te werken, het gaf hem het gevoel dat hij niet alleen thuis zat.’
Bij het kenniswerken, is het noodzaak om zo min mogelijk te wisselen van gedachten, legt focus-expert Mark Tigchelaar uit. ‘De minste of geringste afleiding, kan er al voor zorgen dat je weer volledig uit je focus raakt.’
Maar wie in doodse stilte werkt, kan soms te weinig prikkels ervaren. ‘Daardoor dwaalt je brein af en ben je eerder afgeleid.’ Het is de reden dat veel mensen muziek luisteren tijdens hun werk. ‘Als je eenvoudige taken moet vervullen, is het een goede manier om je gedachten erbij te houden.’ In dat kader is het dus verklaarbaar dat sommige mensen kantoorgeluiden júíst gebruiken om te focussen.
Om de collega die kantoorgeluiden miste op te vrolijken, bouwde het reclamebureau samen met Red Pipe Studios een simpele website. Over geluiden werd gebrainstormd: welke geluiden horen bij een kantoor? ‘Daarnaast wilde we ook wat minder standaard geluiden erin zetten. Regen tegen de ruit kan voor een kalmerend effect zorgen.’ De meeste geluiden bezat Red Pipe al, maar de kantoorhond werd apart opgenomen. ‘En de mensen op de achtergrond, dat zijn wij zelf.’
Het cocktailparty-effect
Hoe kan het dat diezelfde geluiden op kantoor vaak als afleiding worden ervaren? Volgens Tigchelaar heeft dat te maken met het ‘cocktailparty-effect’ in ons brein. ‘We krijgen miljarden prikkels per dag binnen in ons brein, een filter moet ervoor zorgen dat we alleen reageren op wat voor ons belangrijk is.’
Maar wie op kantoor is, kan dat filter soms lastiger afstellen. Tigchelaar noemt het voorbeeld van een borrel. ‘Je staat met iemand te praten en ineens hoor je iemand anders je naam noemen. Al je focus ligt vanaf dat moment op dat andere gesprek.’ Vaak wordt jouw naam niet harder uitgesproken dan het gesprek dat je aan het voeren bent. ‘Maar kennelijk pik je al die tijd flarden van dat gesprek op en zoekt je brein naar prikkels die voor jou belangrijk kunnen zijn.’
Zo kan het dus ook gebeuren dat je op kantoor twee pratende collega’s als storend ervaart, terwijl je daar in algemene kantoorgeluiden geen last van hebt. ‘Of bijvoorbeeld van werken in een café. Jouw brein begrijpt dat het achtergrond minder signalen voor jou bevat, waardoor je je beter kan focussen.’
Zelf mist Lindgren de spontane ontmoetingen het meest. ‘Je werkt in de creatieve industrie altijd als een team, in de stilte voelt het toch niet echt als werken.’ Hij denkt dat het succes van de website vooral te maken heeft met het gevoel verbonden te zijn. ‘Je weet dat je er samen doorheen moet.’ Tigchelaar voegt daaraan toe dat het vooral een hang naar nostalgie is. ‘Want of je nou kantoorgeluiden opzet of naar heavy metal luistert, dat maakt voor je hersenen in principe niet uit.’
