Wie als Nederlander in het buitenland komt en zich in het Engels moet redden, zal het opmerken: Nederlanders zijn over het algemeen goed in de Engelse taal. We redden ons goed in allerlei situaties en zijn volgens de Proficiency Index zelfs de beste non-native beheersers van de Engelse taal.
Maar toch gaan we nog geregeld de fout in, zelfs in de hoogste toppen van het bedrijfsleven, merkt taalcoach Buffi Duberman, zelf een geboren New Yorker. ‘CEO’s of ondernemers die goed gebekt zijn in het Nederlands en alles kunnen regelen, maar in het Engels ineens staan te stamelen.’
Netflix
Want dat we bekend zijn met de Engelse taal, betekent niet dat we ook een goede presentatie of pitch kunnen verzorgen voor die belangrijkste investeerder of potentiële klant. ‘Veel mensen denken dat ze goed Engels spreken, maar vooral de passieve beheersing is erg goed onder Nederlanders.’ Met andere woorden: we verstaan veel, maar spreken met een gedifferentieerde woordenschat is een ander verhaal. ‘Dat jij Netflix zonder ondertiteling kunt kijken, betekent niet dat je ook een nette Engelse email kunt sturen zonder fouten te maken.’
Die fouten zitten hem niet enkel in het woordgebruik. (‘Ik sprak ooit een man die ‘Kind retards’ schreef in plaats van ‘Kind regards’), maar vooral in de cultuur die achter de taal zit. ‘Nederlanders komen uit een cultuur waar je alles kunt zeggen en doen. Jullie staan bekend om jullie manier van doorpakken, en dat werkt prima. In Nederland.’
Feedback
Want wie deze techniek direct in het buitenland toepast, kan nog weleens brutaal of ronduit arrogant overkomen. ‘Zo had ik ooit een ondernemer wiens onderhandelingen met een Engelse investeerder afketste omdat ze zei dat de investeerder iets verkeerd zag. In Engeland draai je enorm om de hete brij heen. Zo direct zeggen dat iemand fout zit, slaat alle deuren dicht.’
Duberman mag CEO’s als Ineke Kooistra van YoungCapital en Merijn Everaarts van Dopper tot haar klantenkring rekenen, maar ook artiesten van The Voice of Holland helpt ze met het verbeteren van hun Engels. ‘Dan schrijft een muzikant dat ‘ie goed gitaar kan spelen, “‘cause he’s been playing with himself ever since he was six.” Dat zijn fouten die op aardig wat scheve ogen kunnen rekenen.’
Maar hoe kan het dan dat Nederland altijd goed uit de bus komt in de onderzoeken? ‘De Proficiency Index wordt gebaseerd op meerkeuzevragen. Nederlanders herkennen veel woorden, maar zelf komen ze er niet op.’ Want zelf op vijf verschillende woorden voor ‘goed’ komen? Dat lukt de gemiddelde Nederlander maar nauwelijks.
Woordenschat
Nou hoor ik je denken: waar heb ik dat voor nodig? Duberman geeft een voorbeeld. ‘Je hebt een lepel ontworpen en je wilt het pitchen aan een investeerder of een belangrijke klant. Je begint: ‘It’s great, it’s from silver, it’s not too big and it’s functional. Allemaal woorden die jij waarschijnlijk al op jonge leeftijd hebt geleerd, maar toch voelen ze niet alsof ze de lading dekken en je project waar jij bloed zweet en tranen in hebt gestopt verkopen.
En dus begin je te stotteren. En te twijfelen. Die twijfel gaat over je Engelse taal, maar de investeerder zal dit opvatten als een twijfel over je eigen product. En een ontwerper die lijkt te twijfelen over zijn eigen product, zal nooit geld ophalen.’
Gebruik dus in plaats van ‘to give’ ‘to provide’, of in plaats van ‘to get’ ‘to obtain’. ‘Allemaal woorden die nét even iets meer zeggen. Is je product goedkoop? ‘Cost-effective dekt de lading en staat een stuk interessanter.’ Maar al deze woorden maken volgens Duberman weinig verschil als je niet beseft wie je voor je hebt. ‘Je hoeft echt niet mee te gaan in de Engelse beleefdheid tot het punt ‘My right honourable friend, who I’m about to insult’, zoals dat bij de Brexit-onderhandelingen gaat. Maar weet wel hoe deals worden gesloten in een andere cultuur, want met ‘Dutch Directness’ kom je er niet.’
Buffi Duberman schrijft ook boeken om mensen te helpen over vele Engelse valkuilen heen te stappen. We geven vijf exemplaren weg van ‘100 ways to save your ass in English’. Stuur een mail naar [email protected] met jouw grootste (zakelijke) blunder in het Engels, vrijdag 25 januari maken we de winnaars bekend.
