Iedere generatie heeft zo zijn eigen opvattingen over werk, leren en leidinggeven. Hoe voorkom je generatieconflicten op de werkvloer? Drie tips van deskundigen.
1 Blijf jezelf
‘Spanningen tussen generaties ontstaan als de jonge generatie wil vernieuwen en daarin wordt geremd door de oudere generatie', stelt organisatiepsycholoog Aart Bontekoning.
Hij hanteert een vaakgebruikte indeling in vier generaties: de protestgeneratie (geboren tussen grofweg 194o en 1955), generatie X (1955-1970), de pragmatische generatie (1970 -1985) en tot slot generatie Einstein, ook wel de internetgeneratie genoemd, mensen van na 1985.
Volgens Bontekoning zijn generatieconflicten niet alleen onvermijdelijk, maar vaak zelfs nuttig. "De enige functie van generaties is het teweeg brengen van sociale evolutie. Ondersteun jonge medewerkers daarom als ze sneller willen leren en ga de dialoog aan over de verschillen tussen generaties."
Bontekoning adviseert managers daarbij wel vooral zichzelf te blijven: "Doe je niet jonger voor dan je bent. Stel je open voor jonge mensen, maar wees je bewust van de verschillen. Helaas zijn managers vaak te druk om echt contact te maken met jonge mensen, of ze denken zelf het beste te weten wat andere generaties willen. Toch verwacht ik dat de nieuwe generatie leiders, de X'ers, beter in staat is om generatieverschillen constructief te benutten dan de vorige."
2 Doe niet streetwise
Een jonge professional wordt door een uitzendbureau naar een groot bedrijf gestuurd voor een sollicitatie. Aldaar wordt hij opgehaald door de secretaresse. Maar nog maar net in de lift zegt de sollicitant het al gezien te hebben: in dit bedrijf gaat hij niet gelukkig worden. De inrichting, de sfeer, het staat hem totaal niet aan. De verbijsterde secretaresse rest niet anders dan de lift weer richting de begane grond te sturen.
Deze waargebeurde anekdote is typerend voor de jongste generatie hoogopgeleiden, zegt Inez Groen, samen met Jeroen Boschma auteur van Generatie Einstein. "Ze stellen hogere eisen aan hun werk, hun leidinggevenden én hun werkomgeving dan oudere generaties. Ze hebben niets met autoritair gedrag en procedures en vinden authenticiteit enorm belangrijk. Deze sollicitant trok razendsnel zijn conclusies. Wij zien dat misschien nog als gebrek aan doorzettingsvermogen, een generatie-Einsteiner vindt het juist vanzelfsprekend, omdat een verkeerde keuze je nergens brengt."
De jongste generatie werkt net zo hard als de vorige generaties, denkt Groen. "Het ziet er alleen anders uit. Ze zijn meer geïnteresseerd in het resultaat dan het proces. En ze vinden het normaal om de hulp van mensen uit hun netwerk in te roepen, ook als die niet bij hetzelfde bedrijf werken. Generatie X vindt dat ze daarmee niet de juiste procedures volgen en verantwoordelijkheden afschuiven."
Einsteiners zijn volgens Groen ook veel meer gericht op samenwerking. Ze trekken zich daarbij weinig aan van leeftijdsgrenzen, al hebben ze wel grote moeite met het cynisme en de statusgevoeligheid van sommige X'ers en met managers die in hun ogen niet authentiek zijn. "Dat soort gedrag straffen ze genadeloos af", zegt Groen. "Probeer daarom vooral niet streetwise te doen."
3 Werk samen
Het zijn vooral dertigers die last hebben van generatieconflicten, denkt adviseur Dorinde Brands van expertisecentrum LEEFtijd. "Die groep is in een makkelijke arbeidsmarkt omhooggesjeesd en heeft in korte tijd veel bereikt. Er zijn mensen die denken dat de pragmatische generatie generatie X zal voorbijstreven als het gaat om de opvolging van de babyboomers, die nu vertrekken van de arbeidsmarkt. Helaas is de persoonlijke ontwikkeling van de pragmatische generatie vaak achtergebleven bij hun professionele. Leidinggeven aan babyboomers, X'ers en Einsteiners gaat hen niet altijd even makkelijk af."
Brands vind het belangrijk dat organisaties zich verdiepen in de drijfveren van generaties en daar hun management op afstemmen. Maar zet geen generatiegenoten bij elkaar, benadrukt ze. "Laat verschillende generaties juist samenwerken! Om de innovatiekracht van jongeren te benutten heb je vaak de ervaring van ouderen nodig. Of koppel het vakmanschap van de vijftiger aan de snelheid van een Einsteiner. Generatiemanagement levert alleen wat op als je bereid bent om de dialoog aan te gaan. Anders blijft het steken in hokjesdenken."
Verder lezen?
