Geen producten in de winkelwagen.
Bij de eerste aflevering van dit seizoen van de Duitse versie van Dancing with the Stars zat een bijzondere gast in het publiek: miljardair Babette Albrecht. Op de foto’s die boulevardkrant Express publiceerde, geniet ze duidelijk, lachend en pratend met een bevriende ontwerper.
Babette Albrecht (58) heeft reden om vrolijk te zijn. Als schoondochter van Aldi Nord-oprichter Theo Albrecht senior en weduwe van zijn zoon Berthold Albrecht is ze een van de rijkste vrouwen in Duitsland. Ze is ook het enige lid van de familie dat niet bang is voor een beetje opzichtig levensgenieten. Ze wordt wel vaker gespot bij evenementen als modeshows, televisieshows en oldtimerrally’s. Dat valt niet goed bij de rest van de familie. De tegenstelling tussen de gesloten familie en de uitbundige weduwe heeft geleid tot een flinke juridische strijd over het beheer van het miljardenbedrijf.
Kein Schnickschnack
Het internationale imperium van discountsupermarkten begon met een enkel kruidenierswinkeltje in Essen-Schonnebeck. In 1946 namen de broers Karl en Theo Albrecht die winkel over van hun moeder. Vanaf het begin zetten ze in op een formule met lage prijzen, een beperkt assortiment en kein Schnickschnack (geen poespas). Binnen zeven jaar hadden ze het bedrijf uitgebouwd tot een keten van dertig kruidenierswinkels in het Ruhrgebied.
In 1961 kregen de broers echter ruzie. Het verhaal wil dat die ruzie ging over de verkoop van tabakswaren in hun winkels – Theo wilde sigaretten gaan verkopen, Karl niet. Ze konden het niet eens worden en splitsten Albrecht KG op in twee bedrijven. Theo’s bedrijf werd Aldi Nord, Karls Aldi Süd. De naam ALDI is een samentrekking van Albrecht Diskont. In de decennia daarna zouden alleen de filialen in het noorden sigaretten verkopen.
De officiële lezing van het bedrijf zelf is wat droger: Karl en Theo zouden besloten hebben tot de splitsing van het filiaalnetwerk om het bedrijf overzichtelijk te houden en sneller en flexibeler beslissingen te kunnen nemen. Ze deelden de gebieden zo in dat beide ondernemingen ongeveer evenveel potentiële klanten hadden. De grens tussen die gebieden wordt de ‘Aldi-Äquator’ genoemd, de Aldi-evenaar. Klanten in het noorden kennen het blauw-witte logo (dat er nogal goedkoop en ouderwets uitziet) en die in het zuiden gaan naar de winkels met het blauw-oranje logo (dat er ook goedkoop en nog ouderwetser uitziet).
Op de achtergrond
De aparte ondernemingen bleven samenwerken; ze onderhandelen samen met leveranciers en hebben dezelfde eigenmerkproducten. De hoofdkantoren van Aldi Nord en Aldi Süd, respectievelijk in Essen en Mülheim, liggen hooguit een half uur rijden uit elkaar en ook qua opzet en bedrijfsvoering zit er bepaald geen wereld van verschil tussen de bedrijven. Zelfs de landen waarin ze later uitbreidden, werden netjes onderling verdeeld. Aldi Nord runt de winkels in onder andere Nederland, België en Frankrijk, Aldi Süd die in onder andere Oostenrijk, Zwitserland, China en de Angelsaksische landen.
De winkelketen groeide in de decennia daarop uit tot het vierde grootste supermarktconcern in Duitsland, met een omzet in 2016 van 28 miljard euro en een marktaandeel van ruim 10 procent. Elke vierde fles wijn die in Duitsland wordt gekocht, komt uit de schappen van Aldi. Wereldwijd heeft het concern ruim achtduizend winkels.
Terwijl hun familiebedrijf zich ontwikkelde tot een van de bekendste supermarktenketens van Duitsland, bleven de familieleden heel erg op de achtergrond. Ze gaven geen interviews en verschenen slechts zelden in het openbaar. Ze konden evenwel niet voorkomen dat hun familienaam altijd hoog genoteerd stond op de lijst van rijkste Duitsers die het tijdschrift Bilanz jaarlijks samenstelt. In 2017 was de familie achter Aldi Süd goed voor 23 miljard euro en een vierde plaats op de ranglijst, de familie achter Aldi Nord stond één plek onder hen met 18,5 miljard euro.
Marcus, Lukas, Jakobus
Dat enorme kapitaal is verdeeld over een reeks stichtingen. Karl Albrecht bracht zijn fortuin in 1973 onder in de Siepmann-stichting. Aldi Süd is voor 100 procent eigendom van die stichting en de begunstigden zijn Karls kinderen, Karl junior en dochter Beate Heister, en hun gezinnen.
Zijn broer Theo zette de Markus-stichting op om de aandelen Aldi Nord te beheren. Later zette hij nog twee stichtingen op met de namen Lukas en Jakobus, om de bezittingen te verdelen over de gezinnen van zijn twee zoons. 61 procent van de aandelen zit in de Markus-stichting, de Lukas- en Jakobus-stichting beheren elk 19,5 procent van Aldi Nord en elk de helft van de buitenlandse onderdelen van Aldi Nord, zoals de Amerikaanse keten Trader Joe’s. De begunstigden van de Lukas-stichting zijn het gezin van zijn zoon Theo junior, de begunstigden van de Jakobus-stichting het gezin van de andere zoon, Berthold.
Behalve die structuur kwam de wereld maar heel weinig te weten over de familie. Ze trokken zich nog verder terug na de ontvoering van Theo senior in 1971. Hij werd zeventien dagen vastgehouden en werd pas vrijgelaten nadat er 7 miljoen Deutschmark was betaald. Slechts de helft van dat geld werd teruggevonden, toen de ontvoerders werden gepakt. Theo probeerde het resterende bedrag daarna op te voeren als bedrijfskosten. Zonder succes voerde hij voor een rechtbank aan dat dat bedrag aftrekbaar zou moeten zijn voor de belasting. Maar waar de familie al het geld aan uitgaf, en zelfs waar de gezinnen precies woonden, daar werd allemaal heel geheimzinnig over gedaan.
Verder lezen? Het hele artikel verscheen in MT nummer 4 van dit jaar. Klik hier voor een abonnement.
