Anja van Niersen heeft een bijzondere klus als ceo van Milence. Haar startup ging in de zomer van 2022 live, met een startkapitaal van 500 miljoen euro. De opdracht: binnen enkele jaren heel Europa voorzien van 1.700 snellaadpunten voor vrachtwagens.
Joint venture van Volvo, Daimler en Traton
Wacht even: 500 miljoen? Oké, Milence is een bijzondere startup. Het is een joint venture van truckfabrikanten Volvo, Daimler en Volkswagen-dochter Traton (onder meer Scania). Zij hebben een flinke smak geld toegezegd voor de missie van Van Niersen.
In feite is die: het kip-eiprobleem oplossen rond de elektrificatie van het wegvervoer. Zonder laadstations krijgen vrachtwagens op batterijen geen kans, maar zonder laadplekken piekert geen vrachtvervoerder erover zijn diesel in te ruilen voor iets schoners.
‘De grote jongens in de truckindustrie zien dat zero emission de toekomst is. Iedereen is nu nog dieselverslaafd, maar of het nou waterstof wordt of batterij-elektrisch, er moet nieuwe infrastructuur komen die de dieselpompen vervangt. Als je kijkt wat het meest energie-efficiënt is – dus waar je het verst mee komt per kilojoule – dan is dat op dit moment batterij-elektrisch. Daarom hebben ze gezegd: laten we dat nou kickstarten door te zorgen dat onze elektrische trucks onderweg bijgeladen kunnen worden.’
Lees ook: Voor e-busbouwer Ebusco klopt nu eindelijk het financiële plaatje
Elektrische vrachtwagens: best wennen
Nou snappen we het kapitaal en de missie achter Milence. Maar vrachtwagens op batterijen, dat is toch nog even wennen.
Zelfs de meest verstokte petrolhead accepteert inmiddels dat auto’s ook elektrisch kunnen rijden. In 2022 waren EV’s goed voor ruim 23 procent van alle nieuw geregistreerde auto’s in Nederland. Over een paar jaar verkopen autofabrikanten niets anders meer dan batterij-auto’s, dus als we genoeg geduld hebben kan de personenauto met verbrandingsmotor naar het museum.
Dankzij de rijtijdenwet weet je precies hoeveel accucapaciteit een vrachtwagen aan boord moet hebben
Maar vrachtwagens? In de bebouwde kom gaat het best hard met stadsbussen en elektrische bestelbussen. Een vrachtwagen voor de lange afstand elektrificeren lijkt toch een flinke brug verder.
Valt wel mee, zegt Van Niersen. Ze rekent het moeiteloos voor: een chauffeur in het wegvervoer mag maximaal 4,5 uur achter elkaar rijden, daarna moet hij of zij verplicht drie kwartier rusten. ‘Daarna is het weer 4,5 uur rijden en volgt er een lange pauze. Dankzij de rijtijdenwet weet je precies hoeveel accucapaciteit een vrachtwagen aan boord moet hebben om een dieseltruck te kunnen vervangen. Als je dat ruim neemt, kom je op 600 kWh.’
Lees ook: Toet! Toet! Het zonneautootje van Squad Mobility komt eraan
Leider bij Alliander en Allego
Dat nemen we graag aan van Van Niersen, want die heeft al meer dan een decennium achter de rug als een van de leiders in de transitie naar elektrisch vervoer. Eerst bij netbeheerder Alliander, vervolgens als ceo van laadpalenbedrijf Allego, dat inmiddels een Amerikaanse beursnotering heeft en tegen het miljard waard is.
‘Het was enorm pionieren toen we in 2010 onze eerste laadpaal in Amsterdam neerzetten’, herinnert ze zich. ‘Er waren nauwelijks elektrische auto’s te koop, maar we wilden iets doen aan de luchtkwaliteit. We moesten alles nog zelf bedenken en meehelpen ontwikkelen: de paal zelf, de IT eromheen, de standaarden rond stekkers. Het was een hartstikke leuke tijd om daar als manager vorm aan te geven. We kregen ook de ruimte om veel fouten te maken, want dat is nodig tijdens zo’n vroege fase van innovatie.’
Megawattladers van Milence
Bij Alliander en Allego was het pionieren rond elektrische auto’s, vrachtwagens laden is een heel nieuw hoofdstuk. Met laadsnelheden die weer vele malen hoger zijn dan die waarmee pakweg Tesla en Fastned werken. De megawattladers van Milence moet je bovendien niet zien als een pluk laadpalen met een dakje erboven, zegt Van Niersen.
‘Het is een holistisch concept. Het worden plekken waar de chauffeur zich welkom weet en waar hij of zij veilig en van alle gemakken voorzien pauze kan nemen.’ Denk aan een combinatie met een wegrestaurant, een beveiligde parking en misschien ook slaapgelegenheid. ‘We sluiten aan bij het patroon dat een chauffeur nu al volgt wat stopplekken betreft.’ Een laadbeurt bij je broodje bal, zo stellen we het ons voor.
‘Het is een vergelijkbare beweging als bij auto’s, maar tegelijkertijd zijn we zo ontzettend veel verder in technologie en zaken als standaarden. De urgentie, de noodzaak van de transitie wordt nu ook breed gevoeld en gedragen. Ik had eigenlijk besloten iets heel anders te gaan doen na zoveel jaren elektromobiliteit. Maar dit is weer zó anders, dit kon ik niet laten lopen.’
Lees ook: Mego Mobility ontwikkelt een draadloos laadsysteem voor scooters en bakfietsen
Wachten op goedkeuring EU
Het was ergens in 2021 dat Van Niersen werd benaderd om na Allego een nieuwe scaleup op te gaan bouwen vanaf nul. Dat het tot juli heeft geduurd dat de joint venture van start kon, ligt aan de Europese mededingingsregels. Als drie vrachtwagengiganten samenwerken, kan dat alleen onder voorwaarden die zorgen dat ze de concurrentie niet beperken.
Nederland heeft best een naam opgebouwd op het gebied van laadtechnologie, de innovatie en infrastructuur eromheen
‘Er zijn weinig mensen zo ongeduldig als ik’, zegt Van Niersen, ‘Natuurlijk wilden we sneller beginnen, maar mededingingsregels zijn belangrijk. We hebben alles wat binnen de protocollen mogelijk was voorbereid, om na de goedkeuring zo snel mogelijk van start te kunnen.’ In december kreeg Commercial Vehicle Charging Europe dan ook zijn commerciële naam, Milence.
Groeien naar 150 mensen
Inmiddels is Van Niersen druk met het aannemen van mensen. Haar organisatie telt nu nog geen 30 mensen, eind volgend jaar zijn dat er 150, verspreid over in eerste instantie 15 Europese landen en op termijn zelfs 30.
In al die landen wordt een lokaal bedrijf opgezet dat de locaties acquireert en samenwerking zoekt met partijen in dat land die al over plekken beschikken waar chauffeurs komen. Een klus die Van Niersen vanuit een hoofdkantoor in Amsterdam (met staffuncties) en een kantoor in Arnhem leidt.
Lees ook: Michiel Langezaal (Fastned): ‘Onze stip op de horizon was vaag, misschien zijn wij er daarom nog’
Waarom is Nederland eigenlijk gekozen als vestigingsland voor de megalaadpalendienst? ‘We hebben best een naam opgebouwd op het gebied van laadtechnologie, de innovatie en infrastructuur eromheen’, zegt Van Niersen. ‘Alliander en Allego zitten in Arnhem, en ook een instituut als Dekra, het voormalige Kema. Hier is enorm veel kennis en ervaring. En Nederland is natuurlijk ook een transportland.’
Milence blijft slagvaardig door te partneren
Milence laat veel over aan partners, maar ontwikkelt de IT achter het netwerk van laadpalen wel zelf. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat die altijd al hun stroom van het netwerk betrekken, maar op een slimme manier energie bufferen en weer vrijgeven.
‘We moeten garanderen dat alles van de hoogste kwaliteit en veilig is. Maar we hebben niet de intentie om een gigantische multinational te worden. We willen slagvaardig en adaptief blijven en dat bereik je eerder door te partneren dan door tegen de klippen op te groeien.’
Hoe klein haar team nu ook is, het is van begin af aan internationaal en superdivers. ‘Ik heb tot nu toe geen klagen over de belangstelling: dit is iets nieuws binnen het domein van elektrisch vervoer. Ik zie ook veel mensen langskomen voor wie het de tweede of derde baan wordt en die op zoek zijn naar nieuwe zingeving. Iets dat maatschappelijk relevant is en waar je trots op kunt zijn. ‘
Psycholoog in de energietransitie
Die maatschappelijke relevantie was voor Van Niersen zelf ook de reden dat ze als psycholoog via de IT in deze wereld terechtkwam. ‘Ik zat op school in een tijd dat je als meisje vooral te horen kreeg hoe goed je in talen was. Maar ik heb dus ook best een technische inslag. En in mijn werk was altijd de rode draad hoe je technologie kunt inzetten om het werk, de samenleving beter te maken.’
Het klinkt als een cliché, maar luisteren is het enige wat helpt als je goed wilt samenwerken
‘Eerder beter dan leuker, wat mij betreft. En liefst houd ik me bezig met de nieuwste innovaties. Dus op een gegeven moment ging ik onderzoeken wat de nieuwe transitie zou worden, en toen kwam ik uit bij energie. Het was duidelijk dat er voor de energietransitie veel moest gebeuren en dat er dus bij Alliander veel te doen was.’
Stakeholders richten
Vanuit Alliander zette Van Niersen als ceo Allego op, dat volgens zijn laatste jaarverslag inmiddels 31.000 openbare laadpunten in diverse landen exploiteert, waaronder 831 snelle en ultrasnelle laadplekken.
Wat heeft ze als leider geleerd van die eerste scaleup? Hoe krijgt ze haar aandeelhouders op één lijn, en hoe neemt ze in al die landen de vervoerders, overheden en partners mee in haar laadpalenmissie? Het is nogal een kruiwagen vol stakeholders.
‘Richten noem ik het: richting houden en richting geven. Het helpt enorm als je zoals wij een superduidelijke focus hebt, waar heel goed over is nagedacht: dit willen we en zo gaan we het doen. Dat is bij Milence makkelijker dan in mijn vorige bedrijf. Maar je moet wel begrip hebben voor culturen in al die landen. Daar moet je soepeltjes mee kunnen omgaan.’
Luisteren om samen te werken
Hoe? Vooral door goed te luisteren. ‘Het klinkt als een cliché, maar het is het enige wat helpt als je goed wilt samenwerken. Dan ga ik er wel vanuit dat je allebei goede intenties hebt, dat is numero uno.’
‘Vervolgens moet je proberen te horen waarom iemand iets zegt en waarom dat op een bepaalde manier eruitkomt. Als de focus maar op hetzelfde is gericht, is het prima dat de weg ernaartoe in Frankrijk net iets anders loopt dan in een andere cultuur. Daar moet je flexibel mee omgaan.’
Milence neemt mensen aan die hun sporen hebben verdiend en over een netwerk beschikken in een land. ‘Ze zijn ook onze voelhorens in elke markt, ook op plaatsen waar ik die zelf misschien nog niet heb ontwikkeld.’
Met iedereen heeft Van Niersen ten minste het finale gesprek. ‘Ik wil zien welk vlees ik in de kuip heb en of ze passen binnen de cultuur: is iemand echt inhoudelijk gedreven om samen iets te bereiken?’
Purpose, vrijheid én betrouwbaarheid
Die cultuur is erg belangrijk, stelt Van Niersen. ‘Vanzelfsprekend zit die zwaar op purpose. Maar we bieden ook vrijheid en een grote mate van zelfstandigheid. Het is aanpakken, veel dingen uitdenken en bepalen of je rechtsom of linksom kunt.’
‘We zetten vanaf de spreadsheets een compleet nieuwe startup op. Maar wat ons wel onderscheidt: we moeten superbetrouwbaar zijn omdat we straks de betrouwbaarste laadservice van Europa leveren. Daarbij hoort dat je je aan deadlines houdt. Dat je doet wat wordt afgesproken en ook levert.’
In deze branche is de default keuze een witte man met een diploma uit Delft of Eindhoven
Voor Van Niersen als ceo geldt de belofte dat ze benaderbaar is voor iedereen. ‘We doen niet ingewikkeld, het is je en jij en ik wil zoveel mogelijk mentaal beschikbaar zijn.’
‘Elke twee weken houden we een plenaire meeting en dan is het 5 minuten Anja, en daarna interactie. Duurzaamheid betekent ook dat we straks een winstgevende organisatie zijn met continuïteit. Daarvoor is het belangrijk dat we onze mensen ook horen en niet uitputten.’
Internationaal en divers team
Divers? ‘That goes without saying. Vanaf de start nemen we zoveel mogelijk nationaliteiten aan, dat verrijkt de besluitvorming. Bij de laatste onboarding-ronde zat er één Nederlander tussen de zeven nieuwe krachten. De man-vrouwverhouding wil ik uiteindelijk naar 60/40 krijgen.’
‘Ja, dat is extra moeilijk in een branche waarin de default keuze een witte man met een diploma uit Delft of Eindhoven is. Maar dat is onze beperkte Nederlandse blik. In de wereld is zat vrouwelijk technisch talent. Zuid-Amerika en ook Zuid-Europa: ik ben positief verrast door het scala aan talent dat zich ontvouwt.’
In de loop van 2023 wil Milence zijn eerste laadlocaties openen. Daarna hoopt Van Niersen binnen zeven à acht jaar Europese dekking te hebben, en liefst een sluitende businesscase. ‘Maar dat is moeilijk te voorspellen. Op dit moment staat de hele wereld op zijn kop. En we zijn afhankelijk van energieprijzen, er komt misschien een recessie aan…’
Of Van Niersen dat tegen het eind van dit decennium nog zal meemaken als ceo van Milence? ‘Zolang ik het leuk vindt, waarom niet? Ik rijd weleens naar Amsterdam en zie dan onderweg dat 30 procent van de auto’s elektrisch is. Dat is binnen tien jaar bereikt. Stel je voor dat over tien jaar 30 procent van de vrachtwagens elektrisch rijdt, dat zou geweldig zijn.’
Lees meer over elektrisch vervoer:
- Voor e-busbouwer Ebusco klopt nu eindelijk het financiële plaatje
- Toet! Toet! Het zonneautootje van Squad Mobility komt eraan
- Mego Mobility ontwikkelt een draadloos laadsysteem voor scooters en bakfietsen
