Geen producten in de winkelwagen.
Binnen 10 jaar naar een waardering van 1 miljard of meer. Net als Mollie, Adyen en Remote. Hoeveel Nederlandse startup-ondernemers zullen hierover openlijk filosoferen, net nadat ze hun bedrijf bij de Kamer van Koophandel hebben ingeschreven? Veel, zo vermoeden wij. Want succes wordt in deze scene nu eenmaal afgemeten aan de waarde van je onderneming.
Nu al 1.200 unicorns
De Amerikaanse venture capitalist Aileen Lee gebruikte het begrip unicorn voor het eerst op 2 november 2013, in een blogpost op Techcrunch. Haar woordkeuze was simpel te verklaren. Als mythisch wezen is de unicorn immers een zeldzaamheid, net als de billion dollar startup. Destijds identificeerde zij er 39, volgens CB Insights staat de teller inmiddels op ruim 1.200.
De meest waardevolle unicorn is van Chinese makelij. Zo wordt Bytedance (de producent van TikTok) momenteel gewaardeerd op een slordige 225 miljard dollar. Daartegenover staat dat verreweg de meeste unicorns zijn gefokt in de Verenigde Staten, ruim 700 maar liefst.
Blitzscalen als groeistrategie
En dat is simpel te verklaren, zegt Ruud Hendriks van Startupbootcamp. ‘Unicorns ontstaan door te blitzscalen, met enorme kapitaalinjecties van tientallen tot regelmatig honderden miljoenen euro’s tegelijk. Dat geld wordt vaak uitgegeven aan marketing en mensen.’
‘In Europa is de risico-aversie veel groter dan in de Verenigde Staten. Minder investeerders zijn hier bereid om heel hoog in te zetten op één startup. En als je het moet doen met rondes van een paar ton of hooguit enkele miljoenen, dan is de kans dat je snel op 1 miljard wordt gewaardeerd een stuk kleiner.’
In de Verenigde Staten leeft de unicorn als status dan ook meer dan in Europa, zo stelt Hendriks vast. ‘Accelerators als Y Combinator en Techstars richten hun beleid hier zelfs op in. Van elke 100 startups worden er gemiddeld twee een unicorn, de rest schrijven ze af. Maar wij kunnen het ons als Startupbootcamp niet veroorloven om 98 procent failliet te laten gaan.’
Lees ook: Wat je kunt leren van deze meesters in opschalen: 4 inzichten
Kosten voor de samenleving
Toegegeven, ook op verjaardagen in Nederland doet zo’n unicorn-status het nog altijd goed. Of je nu founder of investeerder bent. Toch begint de glans er heel langzaam wel een beetje af te raken. MT/Sprout-columnist Werner Schouten publiceerde er in mei van dit jaar nog een column over: stop met verering van unicorns.
Hierin schrijft hij onder meer: ‘Een waardering van 1 miljard euro is mooi, maar zegt nog niks over de true profit, de échte bijdrage van de unicorn aan de samenleving. Een miljard waardering, maar misschien wel 2 miljard aan maatschappelijke kosten die door de samenleving moeten worden betaald.’
Daarmee doelt hij onder meer op negatieve milieu- en klimaateffecten, zoals de uitstoot van CO2 en afbraak van biodiversiteit. ‘En dan is het toch eigenlijk een negatieve prestatie?’, zo vraagt hij zich hardop af.
De impact-unicorn
Eva de Mol kan zich hier wel in vinden. De co-founder van CapitalT heeft het tegenwoordig liever over impact-unicorns. De founders van the next decade, noemt ze deze groep. ‘Het zijn startup-ondernemers met een meer holistische blik op succes. Zij zetten niet enkel in op groei, maar kijken ook naar andere aspecten als duurzaamheid en een eerlijke keten.’
Bedrijven die commercieel succesvol zijn én een positieve impact maken. Toen De Mol en haar partners vijf jaar geleden met hun investeerdershuis startten, was dit de groep waarop ze zich wilden richten. Niet iedereen die ze daarover sprak, achtte dat haalbaar. ‘Het is of het één of het ander, zo kregen we te horen. Maar dat denken is nu gelukkig wel omgeslagen.’
Toch is unicorn bij CapitalT geen verboden woord, integendeel zelfs. De Mol noemt het een term die meteen het ambitieniveau neerzet. ‘Zodra founders en investeerders dit uitspreken, weet je meteen: we zitten hetzelfde in de wedstrijd.’
Momenteel heeft CapitalT overigens nog geen startups met deze status in de eigen stal. Maar dat kan binnen twee jaar veranderen, stelt De Mol.
Het ego van de oprichter
Startupbootcamp heeft al wel een paar van die billion dollar companies overigens. Sendcloud is één van hen. En op het Afrikaanse continent blijkt de geld-app Kuda een echte hardloper.
Maar net als De Mol vindt ook Hendriks dat deze status niet de eerste drijver moet zijn. ‘De term unicorn is er vooral voor aandeelhouders en het ego van de oprichter’, aldus Hendriks. ‘Natuurlijk praten startup-ondernemers hier wel over. Maar verreweg de meesten van hen willen vooral impact maken, met duurzaamheid als grote motivator.’
Bovendien kleeft er aan het oppompen van de bedrijfswaarde een groot nadeel. Bij tegenwind komen klappen vaak extra hard aan. ‘Er zijn legio voorbeelden van zwaar overgewaardeerde startups die in elkaar storten als het even minder gaat. Denk aan een rentestijging of tegenvallende groeicijfers’, aldus Hendriks.
Zijn advies voor elke startup-ondernemer die hierover droomt? Ga nou gewoon je bedrijf bouwen, maak een goed product en zorg dat je stabiel wordt. ‘Dat is veel meer waard dan de status van unicorn.’
Lees ook: Kan AI een bedrijf leiden? We vroegen het aan 3 experts
