Geen producten in je winkelwagen.
We leggen deze interessante vraag voor aan drie deskundigen. Het zijn Eva de Mol van CapitalT, techdeskundige Deborah Nas en Eric Postma, als hoogleraar artificial verbonden aan Tilburg University.
Artificial intelligence die volledig autonoom alle belangrijke beslissingen over de koers van een bedrijf neemt, zien ze niet zo snel gebeuren. Voorlopig niet althans. Daartegenover staat dat een boardroom zonder AI snel verleden tijd zal zijn.
Lees ook: Met deze gids over artificial intelligence kun je meepraten met collega’s
Eva de Mol – CapitalT, venturecapitalfonds voor softwarebedrijven
‘AI will not replace you, a person using AI will. Deze inmiddels bekende uitspraak is volgens mij ook van toepassing op de vraag of artificial intelligence in staat is om een bedrijf te leiden’, zegt Eva de Mol. ‘Er zullen altijd omstandigheden in de boardroom zijn die menselijkheid nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan ethische vraagstukken.’
Wel ziet De Mol een veel prominentere rol voor AI weggelegd in directiekamers. Steeds meer managementteams zullen zich bij belangrijke beslissingen laten leiden door algoritmes en grote datasets. ‘Zo is er bijvoorbeeld Luna, een Nederlands startup die een AI-platform heeft ontwikkeld dat het complete salesproces kan overnemen. Data bepaalt dan de hele sales-outreach. Van de juiste follow-up tot het bepalen van een geschikte prijs en de toon van een mailtje’, vertelt De Mol.
Knopen doorhakken over een nieuwe investering. Voor dit soort belangrijke beslissingen past het management van CapitalT al een teamanalyse toe die volledig datagedreven is. ‘Daarmee halen we de human bias uit het proces. Stel dat ik intuïtief in een scaleup wil investeren, waar anderen juist hun twijfels hebben. AI zorgt dan voor rationaliteit en wijst ons op mogelijke red flags. Met die informatie kunnen we vervolgens een goed besluit nemen.’
Komt de houdbaarheidsdatum van de charismatische leider hiermee steeds dichterbij? En is er straks helemaal geen plek meer voor de streetwise ondernemer die beslissingen neemt op basis van z’n gevoel? Zover wil De Mol zeker niet gaan. ‘Intuïtie blijft belangrijk, dat is wat mensen uniek maakt. Maar er zijn nu eenmaal beslissingen die veel impact hebben op je bedrijfsvoering. Die zullen leiders in de toekomst vrijwel nooit meer zonder AI willen nemen.’
Wat ChatGPT zegt
Ja, kunstmatige intelligentie (KI) kan inderdaad een bedrijf leiden, maar het is belangrijk om een aantal nuances te begrijpen. Op dit moment is KI nog niet op een punt waar het zelfstandig een bedrijf kan runnen zonder enige menselijke tussenkomst. Het leiden van een bedrijf omvat verschillende aspecten, zoals strategische besluitvorming, het begrijpen van complexe sociale en economische dynamieken, het opbouwen en onderhouden van relaties met klanten en werknemers en het omgaan met onvoorziene omstandigheden.
Hoewel KI al geavanceerd is in het automatiseren van bepaalde taken en het bieden van inzichten op basis van gegevens, mist het nog steeds de volledige reikwijdte van menselijke intelligentie en ervaring die nodig is om een bedrijf effectief te leiden.
Eric Postma – Tilburg University
‘In theorie? Ja, het zou het kunnen. Maar ik zie het in de praktijk niet zo snel gebeuren.’ Dat is de eerste reactie van Eric Postma als we hem de vraag voorleggen. ‘Een bedrijf besturen vraagt in de eerste plaats om de juiste informatie. AI is ontzettend goed in het ordenen en analyseren van die datastroom. Maar bij het nemen van de uiteindelijke beslissing komen ook andere kwesties kijken.’
Postma doelt hier op sociale aspecten. Dit gaat over context, een maatschappelijke omgeving en de cultuur van een organisatie. ‘Managers die deze antennes goed hebben afgesteld, zijn vaak de beste managers. AI is niet in staat om dit deel van de besluitvorming over te nemen. En dat zal voorlopig ook nog niet gebeuren’, aldus de hoogleraar.
Wel ziet hij een boardroom waarin AI steeds belangrijker wordt. Managers zullen belangrijke besluiten als een bedrijfsovername of de ontwikkeling van een nieuw product nooit meer nemen zonder generative AI. ‘Het wordt een samenwerking tussen mensen en systemen. AI komt dan bijvoorbeeld met een grondige analyse, waarop de manager uiteindelijk een besluit neemt.’
Hoever die integratie uiteindelijk gaat? Dat is volgens Postma koffiedik kijken. ‘Daarvoor zijn de ontwikkelingen nog te onzeker. Maar de meeste experts zien generative AI vooral als ondersteuning, niet als technologie die elke mens gaat vervangen.’
Lees ook: Dit is de superkracht van mensen in een tijdperk vol kunstmatige intelligentie
Deborah Nas – TU Delft
‘Alleen als we artificial general intelligence bereiken, waarmee een machine de capaciteit heeft om elke intellectuele taak die een mens kan uitvoeren, te begrijpen of te leren.’ Zo begint Deborah Nas haar verhaal. Ze is een veelgevraagde keynote-spreker over techontwikkelingen in binnen- en buitenland.
‘Als je algoritmes een bedrijf wil laten besturen, dan moet je van tevoren vertellen op basis waarvan zo’n systeem de beslissingen moet nemen. Dat is bij zo’n complexe taak als het leiden van een onderneming nog niet duidelijk.’
Ze komt met een voorbeeld over winstmaximalisatie. Stel dat we AI zo trainen dat ieder besluit op die doelstelling wordt afgestemd. ‘Dat klinkt misschien interessant, maar je krijgt dan te maken met veel negatieve bijeffecten. Producten die snel stuk gaan, door kinderhanden in elkaar zijn gezet en een slechte CO2-voetafdruk hebben bijvoorbeeld.’
Bestuurders van vlees en bloed nemen dit soort neveneffecten mee in hun besluitvorming. Bewust, maar vaak ook onbewust. AI is zo ver nog niet. Nog lang niet zelfs, haast Nas daaraan toe te voegen.
Wel ziet ze in artificial intelligence een uitgelezen kans om data-analyse naar de boardroom te krijgen. ‘Nu krijgen managers die informatie in grafieken en KPI-rapportages. De top van een bedrijf heeft nog nauwelijks toegang tot de gedetailleerde data daaronder. Met AI kunnen zij strategische vragen gaan stellen aan het systeem, over productontwikkeling, toekomstscenario’s en uitbreiding naar andere markten bijvoorbeeld.’
Zo heeft OpenAI recent Code Interpreter gelanceerd, een functie in ChatGPT waarmee je concrete vragen kunt stellen over data in bijvoorbeeld een Excel-sheet. Microsoft gaat deze functie standaard aanbieden in Copilot, de AI-assistent die naar verwachting tegen het einde van dit jaar beschikbaar komt.
Lees ook: AI-washing: let hierop om niet in de marketingtrucs te trappen van AI-bluffers
