De moeilijkste stap die MessageBird ooit heeft moeten zetten. Zo omschreef ceo Robert Vis het ontslag van een derde van de werknemers eind 2022. ‘Ik neem de volledige verantwoordelijkheid op me en zal mijn best doen om het vertrouwen terug te winnen’, schreef hij in een blogpost.
Ontslaggolf bij techbedrijven
MessageBird, dat klantcontactsoftware levert, was niet de enige die bezuinigde. Onder meer Bol.com, verzendplatform Sendcloud en maaltijdbezorger Just Eat Takeaway zetten het mes in organisatie. Honderden banen werden geschrapt.
En dat was nog niks vergeleken met de Verenigde Staten. Volgens de ontslagtracker Layoffs.fyi werden er daar bij techbedrijven meer dan 160.000 mensen op straat gezet in 2022. En ook dit jaar loopt de teller flink op.
‘Het is natuurlijk een uitdagende tijd’, zegt Erik Oltmans van EY-Parthenon. Hij is specialist in de waardebepaling van softwarebedrijven bij overnames. ‘De sterke groei van de laatste jaren is nu toch in een ander perspectief komen te staan. Organisaties hebben zich moeten herbezinnen.’
Opkomst van SaaS-bedrijven
De afgelopen tien tot vijftien jaar lag de focus bij SaaS-bedrijven op groeien, groeien, groeien. Cloudtechnologie maakte nieuwe producten en diensten mogelijk. Daar sprongen softwarebedrijven bovenop.
‘De belangrijkste driver was een sterke omzetgroei’, zegt Oltmans. ‘Er was in mindere mate focus op de marges. Ook omdat die bij een SaaS-model sowieso al bijzonder hoog zijn.’
Een SaaS-product wordt één keer gemaakt en kan een oneindig aantal keer worden verkocht en geleverd. Natuurlijk is er onderhoud en verdere ontwikkeling nodig, maar de productiekosten zijn relatief laag. Brutowinstmarges tussen de 70 en 80 procent zijn bij SaaS-bedrijven gebruikelijk, bijna het dubbele van het gemiddelde over alle sectoren.
Hoge waarderingen voor SaaS-bedrijven
De extreme schaalbaarheid maakt SaaS-bedrijven aantrekkelijk voor investeerders. Die pompten honderden miljarden in de markt, in de hoop op een financiële klapper bij een beursgang. Zoals bij techbedrijf Snowflake, dat geleid wordt door de in Nederland geboren Frank Slootman.
Snowflake ontwikkelt een platform waarmee organisaties data kunnen opslaan en delen in de cloud. De beursgang in 2020 was de grootste ooit van een softwarebedrijf. Dat leverde Sutter Hill Ventures, dat 200 miljoen dollar stak in Snowflake, een winst op van bijna 12 miljard dollar.
De coronapandemie zorgde voor een extra groeispurt. Durfkapitalisten zagen veel kansen voor SaaS-bedrijven in de lockdownperiodes waarin digitale diensten soms van levensbelang waren.
De investeringen in techbedrijven lagen in 2021 wel drie keer zo hoog als het jaar ervoor, ook in Nederland. Hier tikte onder meer betaaldienst Mollie 665 miljoen euro binnen. In 2022 ebde die kapitaalgolf nog na.
Financiering droogt op
Nu volgt de realitycheck. De gestegen rente, inflatie en geopolitieke factoren zoals de oorlog in Oekraïne zorgen voor veel onzekerheid, zegt Oltmans. De financiering voor startups en scaleups droogt op, de tijd van ongebreidelde groei is voorbij.
Dat ziet ook Thijs Dijkman, investment manager bij Peak. ‘De waarderingen gingen hard omlaag. Alleen echte topbedrijven konden nog financiering krijgen.’
‘In het early-stage segment zien we nog redelijk wat activiteit, bij Peak hebben we dit jaar al vijf investeringen gedaan’, aldus Dijkman. ‘Echter later stage-vc’s hebben amper nieuwe investeringen gedaan en met name op hun huidige portfolio gefocust om in de kosten te snijden en de runway te vergroten.’ Veel van deze bedrijven moesten noodgedwongen een lagere waardering slikken.
Toch zijn er in Nederland nog minder grote ontslagrondes te zien ten opzichte van de VS. Naast het ontslagrecht ziet Dijkman ook een verschil in ondernemersmentaliteit. ‘Met het ‘goedkope’ kapitaal is het jarenlang growth at all cost geweest. Daar maakten de Amerikanen maar al te graag gebruik van door grote teams op te zetten en veel geld uit te geven. Daar moet nu hard in worden gesneden.’
In Nederland zijn ondernemers toch iets behoudender, ziet Dijkman. ‘In een groeimarkt kan dat een nadeel zijn, omdat je niet alle groeikansen pakt. Maar in moeilijkere markt betaalt die focus op duurzame groei zich terug.’
Wanneer weer een groeimarkt?
Volgens Dijkman is het voor SaaS-ondernemers nu zaak om terug te keren naar de kern. Wat willen je (potentiële) klanten? Welke producten zijn essentieel voor je bedrijf en waar kun je afscheid van nemen? Of in zijn woorden: ‘Wat is een painkiller en wat is een vitamin?’
Voor beginnende ondernemers liggen er voldoende kansen. Er is meer talent beschikbaar en met generatieve AI is het nog makkelijker om snel en lean te ontwikkelen. Eind 2023 verwacht Dijkman weer meer activiteit qua investeringen in het later stage-segment.
‘Veel bedrijven hebben goed kunnen profiteren van de kapitaalmarkt in 2021 waardoor ze runway hebben gehad om door 2022 heen te komen’, aldus Dijkman. ‘De komende kwartalen gaan we het verschil zien tussen bedrijven die wel actie hebben ondernomen om de burn terug te brengen en bedrijven die dat niet hebben gedaan.’
Wanneer er weer echt groei komt in de SaaS-markt? Oltmans van EY-Parthenon durft daar geen datum op te plakken. ‘Maar ik ben in dat opzicht niet pessimistisch.’ Het aantal deals is weliswaar afgenomen, maar zeker niet gezakt tot het nulpunt. ‘Laat ik het zo zeggen: wij hebben op dit moment nog genoeg werk.’
