‘Als biomoleculair wetenschapper uit Wageningen ben ik waarschijnlijk de enige Sheller die een licentie heeft om een boerderij te starten’, zegt Geert van de Wouw als zijn studieachtergrond aan bod komt. Lachend: ‘Daar heb ik alleen helemaal níets aan.’
Als de baas van de investeringstak van Shell houdt Van de Wouw zich namelijk bezig met het investeren in startups en scaleups die actief zijn met toepassingen voor de energietransitie.
Sinds 2012 staat hij aan het hoofd van Shell Ventures, een zogenoemde corporate venture capitalist. Daarvoor was er ook al zoiets, genaamd Shell Technology Ventures, maar dat was voor 49 procent in handen van derde partijen. Die investeerden in fossiele zaken die niet zoveel te maken hadden met wat ze bij de multinational zo graag wilden: investeren in bedrijven die technologieën en businessmodellen ontwikkelen die de energietransitie binnen Shell en daarbuiten kunnen versnellen.
Energietransitie versnellen
Shell Ventures bezit nog steeds een klein portfolio van olie- en gasventures waarvan de technologieën worden toegepast binnen het moederbedrijf. Een aantal is actief aan de hernieuwbare kant. Maar de belangrijkste taak is nu het investeren in jonge bedrijven die zich toeleggen op de energietransitie.
Het is een klein percentage van de 38,5 miljard euro die het olie- en gasbedrijf vorig jaar aan nettowinst binnenhaalde. Maar toch, met een budget van 1,3 miljard euro dat in 2021 werd uitgetrokken voor Shell Ventures heeft Van de Wouw aardig wat te besteden.
Wat is jouw rol precies?
Geert van de Wouw: ‘Ik heb te maken met veertien verschillende bazen die over evenzoveel lines of business gaan binnen Shell. Dat gaat van onze renewable energy business, die groene elektroden verkopen, tot onze low carbon fuel business waarmee we kijken naar oplossingen die biomassa kunnen omzetten naar hernieuwbare vliegtuigbrandstof.’
‘Ik ben een horizontal die met al die verticals samenwerkt om ideeën van buiten naar binnen te sourcen. Omdat wij ons realiseren dat we het niet allemaal in huis kunnen doen en er een heleboel slimme mensen buiten Shell al met oplossingen bezig zijn waar wij graag toegang toe willen krijgen.’
Hoe staat een ondernemer in climate tech tegenover big oil? Levert dat weleens lastige gesprekken op?
‘Dat is meer een Nederlands en Engels probleem dan wereldwijd. We hebben als Shell Ventures extern bij ondernemers een dijk van een reputatie. We hebben een team dat zich bezighoudt met implementatiemanagement. Die zorgen ervoor dat de startups in contact worden gebracht met de juiste mensen in de business om contracten af te sluiten. Dit werkt als een interne katalysator om die technologieën ook daadwerkelijk aan de praat te krijgen binnen Shell.’
En dat werkt heel goed. We hebben het afgelopen jaar intern meer dan 250 miljoen dollar weten te genereren aan free cashflow door het implementeren van nieuwe technologieën en vele tientallen miljoenen aan opbrengsten voor de startups zelf. Dat maakt ons natuurlijk een interessante investeerder.‘
‘Daarnaast zijn wij de enige corporate venture capital group in climate tech die echt global is. We hebben medewerkers in China, India, Europa en in de VS die de beste technologieën en deals sourcen.’
Kost het je binnen Shell weleens moeite om de wereld van fossiele belangen en die van duurzame missies bij elkaar te brengen?
‘Nee, dat is geen issue. De energietransitie is vooral een timing issue. We willen een nieuw, groen energiesysteem dat zorgt voor een betere, schonere wereld waarin we minder afhankelijk zijn van landen als Rusland. Het bouwen van zo’n systeem gaat tijd kosten. Niet jaren, maar decennia. Dat goed uitleggen is een beetje het probleem waar wij als sector tegenaan lopen.’
‘We zijn nu bezig met een technologie voor waterstof. Voordat dat 1 procent van de wereldwijde consumptie zal beheersen, praat je over dertig jaar. Dat vergt bijzondere investeringen waar veel complexiteit bij komt kijken.’
Lees ook: ‘De waterstofeconomie kun je niet overlaten aan de markt’
‘Stel, je vindt een nieuwe technologie uit die biomassa omzet in schone brandstof voor vliegtuigen. Dan ga je eerst een kleine fabriek bouwen. Die ga je testen. Dan komen daar natuurlijk kinderziektes uit die je gaat wegnemen voordat je de tweede en derde fabriek gaat bouwen.’
‘Er gaan vijf tot zeven jaar overheen voordat je de beslissing hebt genomen om die tweede fabriek te bouwen. Maar je hebt daar een paar honderd van nodig om te voorzien in de behoefte die de luchtvaart nodig heeft. Het schalen van procesgedreven technologieën die je niet kunt vervangen door groene elektronen duurt gewoon lang.’
Een veelbelovende Nederlandse startup in het portfolio volgens Van de Wouw Nordsol, een energieleverancier die van biogas bio-LNG maakt. De CO2 die normaal gesproken bij de vergisting van voedselresten en kippenstront vrijkomt, wordt er met een nieuwe technologie uitgefilterd en gerecycled in de landbouwsector. De bio-LNG wordt onder andere gebruikt in het Nederlands LNG-netwerk van Shell, waarmee wegtransporteurs voor een derde minder aan CO2-uitstoten.
Nordsol heeft nu twee fabrieken die voedsel- en ander biologisch afval omzetten in bio-LNG: een in Amsterdam met een capaciteit van ongeveer 3,4 kiloton bio-LNG per jaar, en een nieuwe fabriek in Wilp, die ongeveer 2,4 kiloton bio-LNG per jaar gaat produceren. In het omzetten van afval in een circulaire transportbrandstof vangt Nordsol de CO2 af, zodat dit niet als een broeikasgas in de atmosfeer verdwijnt.
Het doel is om in 2025 meerdere installaties met een totale capaciteit van 25 kiloton bio-LNG operationeel te hebben. Van de Wouw: ‘Van dat bedrijf hebben we hoge toekomstverwachtingen, als het gaat om die schaalvergroting die nodig is voor het realiseren van de energietransitie.’
Energiecrisis en de rol van Shell
Als er één ding is dat we volgens Van de Wouw kunnen leren van de energiecrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne, is dat relatief kleine disrupties in de wereldwijde levering van olie en gas al grote maatschappelijke gevolgen kunnen hebben.
Kun je nagaan wat er gebeurt als we, om verdere klimaatveranderingen te voorkomen, versneld zouden stoppen met het winnen van fossiele energie. ‘Juist dat zal ervoor zorgen, als we niet uitkijken, dat een groot deel van de bevolking zich juist tegen de energietransitie gaat keren.’
Terwijl Shell die ‘supply blijft managen’, zo stelt Van de Wouw, houdt het bedrijf zich bezig met het bouwen van dat nieuwe energiesysteem en het onttrekken van koolstof uit de atmosfeer. ‘Ik heb drie minuten gebruikt om dat aan jou uit te leggen. Maar de aandachtsspanne van de gemiddelde journalist, maar ook mensen die ik tegenkom op een borrel, is natuurlijk maar dertig seconden.’
Voel je je persoonlijk gedreven om bij te dragen aan de energietransitie?
‘Ja, maar dat zijn alle werknemers van Shell. Mensen in Nederland hebben soms het idee dat er bij Shell allemaal mensen werken die niet om het klimaat geven, maar dat is natuurlijk niet waar. Daar zitten allemaal mensen die elke dag hard bezig zijn om een positieve bijdrage te leveren in het tackelen van het klimaatprobleem. Dat is echt zo. Dat zijn mensen zoals jij en ik, het zijn geen slechteriken.’
‘Ondanks het feit dat we soms niet mogen verschijnen op banendagen rond groene energie hebben we nog steeds een goede aanloop van talent. Omdat ze zich realiseren dat Shell niet alleen in Nederland, maar ook daarbuiten een van de grootste investeerders is op dit vlak.’
Hoe kijkt het hogere management binnen Shell naar Shell Ventures?
‘Als the tip of the spear. Als de groep binnen Shell die goed naar buiten kijkt om in te haken op trends die het concern mogelijkheden bieden. Ons meest senior managementteam heeft op basis van de resultaten van de voorgaande investeringen een nieuw fonds opgezet dat een behoorlijke armslag geeft om door te investeren in deze sector.’
Waar letten jullie op bij het investeren in startups en scaleups?
‘Ik zeg altijd: het is team, team en team. Je kunt beter in een goed team met een gemiddelde technologie investeren dan andersom. Want vaak zie je dat goede teams toch in staat zijn om uiteindelijk de beste technologie aan zich te binden. En natuurlijk kijken we ook naar technologie. Dat kunnen we goed, omdat we veel kennis in huis hebben op dat gebied.’
Exit of inlijven
Bij het grootste deel van de investeringen die Shell Ventures doet, stapt het fonds er na enkele jaren uit via een exit. Tegen die tijd heeft het concern relaties opgebouwd en de contracten opgesteld voor samenwerking op de lange termijn.
In sommige gevallen kan Shell maar moeilijk afstand doen van een bepaalde investering. Een voorbeeld daarvan is Sonnen, dat slimme opslagsystemen voor schone en onafhankelijke energievoorziening ontwikkelt.
Van de Wouw: ‘In dit bedrijf hadden we eerst een minderheidsbelang. Tot we zagen dat het gebruik maken van batterijen op huishoudelijk niveau voor het opslaan van zonne-energie voor ons competentie is die we graag in huis willen hebben. Dus toen hebben we dat hele bedrijf gekocht. Maar dat zijn wel de uitzonderingen die de regel bevestigen.’
Lees meer over de energietransitie:
- Quatt wil voor 2030 een miljoen hybride warmtepompen installeren
- Zonnepanelen uit Nederland? Dat kan, bewijst Solarge: ‘De vraag is nu al groter dan we aankunnen’
- De vlieger van Kitepower kan groene energie opwekken voor 150 huishoudens
