‘Lightyear mission continued‘, meldden Lightyear-oprichter Lex Hoefsloot en een clubje angel-investeerders maandag. Zijn bedrijf heeft de 8 miljoen euro binnen die nodig was om met een nieuw bedrijf door te starten en de Lightyear 2, te ontwikkelen: de ‘betaalbare’ auto op zonne-energie. Is daar een markt voor?
Grote investeerders investeren niet
Een kleine eerste stap in een enorme reddingsoperatie. Als de doorstart wordt goedgekeurd door de curator, beschikt het nieuwe bedrijf over 100 van de 600 oorspronkelijke werknemers plus de rechten op het zonnedak en de aandrijftechniek die nodig zijn om de Lightyear 2 te ontwikkelen.
Die krijgt een prijs van 25 mille, veel minder dan de Lightyear 0, die 2,5 ton moest kosten. Maar om dit goedkopere model vervolgens in productie te nemen, is nog veel geld nodig. Heel veel geld.
Het failliete Lightyear haalde tot nu toe meer dan 200 miljoen euro op uit de markt. Grote investeerders als Invest-NL en SHV brengen op dit moment alleen de patenten in waarop ze pandrecht hebben gevestigd. ‘Het was onze dure plicht om de droom van Lightyear levend te houden. Dat hebben we nu gedaan’, aldus Rinke Zonneveld van Invest-NL tegen het FD.
De Groningse ondernemer Mark Vletter kocht een van de eerste Lightyear-modellen. Hij telde 150.000 euro neer voor de auto op zonne-energie, maar kreeg later zijn geld terug. ‘Ze deden echt niet alles perfect’, schrijft hij in een bijdrage op MT/Sprout.
1 miljard euro nodig
Maar er moet op korte termijn 45 miljoen euro worden gevonden voor de volgende stappen op weg naar de nieuwe Lightyear. Met dat kapitaal moet het mogelijk zijn een demonstratiemodel te laten rijden dat, net als de Lightyear 0 in feite, vooral bedoeld is om de ingebouwde technologie zoals de wielnaafmotoren en natuurlijk de zonnecellen aan het werk te zien.
Maar, en daar is nauwelijks ontkomen aan: voordat de wagen echt als massaproduct op de weg kan verschijnen, is de Nederlandse fabrikant zomaar 1 miljard euro verder.
Die gangbare vuistregel noemde ook de voormalige cfo Laurens Weers een paar weken geleden tegenover cfo.nl. ‘Voor de ontwikkeling en productie van een nieuwe auto in hoog volume, zoals een Lightyear 2, is de benchmark dat er minimaal een miljard euro nodig is. Niet in één keer, maar er moet vertrouwen zijn in het investeringsklimaat. Zodat die vervolginvesteerders gevonden worden.’
Lees ook: Wordt Lightyear het nieuwe Tesla of gaat het Spyker achterna? 4 scenario’s
Sono Motors ook in geldnood
Bij het Duitse Sono Motors geloofden ze daar ook in, maar dat bedrijf koos deze week eieren voor z’n geld.
De Duitse branchegenoot van Lightyear ontwikkelde van begin af aan een betaalbare auto op zonne-energie. Die hielden ze behoorlijk simpel en bestaat uit veel componenten die bij onder van meer BMW moesten worden betrokken. Maar ook Sono Motors had snel extra geld nodig (60 miljoen euro) om zijn Sion te redden van de ondergang.
Opvallend gemeenschappelijk kenmerk met Lightyear: grote investeerders lieten zich niet meer zien bij de Duitse startup, laat staan automotive partijen. In plaats daarvan richtte Sono zijn smeekbeden op de crowd van toekomstige solarmobilisten, die samen goed zijn voor duizenden orders.
De inzamelingsactie is niet geslaagd. Op 24 februari maakte het bedrijf bekend te stoppen met de zonneauto en zich te richten op het ontwikkelen van zonnepanelen.
Aptera Motors dichter bij de finish
Nog één dappere solar-startup dan: het Amerikaanse Aptera Motors. Die wil nog dit jaar zijn nogal apart vormgegeven driewieler met twee zitplaatsen in productie nemen. In januari stelde het bedrijf de launch edition voor, en net als Sion en Lightyear schermt Aptera met tienduizenden bestellingen.
De extra actieradius die de zon oplevert voor de klant: een heel behoorlijke 64 kilometer per dag, zij het op de ideale plek op aarde. Dat brengt het bereik met een accupakket van 40 kWh op 400 mijl, ofwel 643 kilometer.
Ook Aptera houdt de hand op bij toekomstige klanten: als de eerste 2.000 ieder 10 mille investeren in Aptera Motors, krijgt het bedrijf voldoende geld binnen om hem in productie te nemen en gaan de eerste productie-exemplaren naar de kleine investeerders. De staat Californië legt eenzelfde bedrag aan subsidie bij, wat het totaal op 40 miljoen dollar brengt.
Kleine kanttekening: Aptera ging in 2012 al eens failliet, maar was nog nooit zo dicht bij de finish.
Toekomst voor auto op zonne-energie?
Lightyear, Sono en Aptera: ze moeten het allemaal hebben van angels en toekomstige rijders. Zijn er eigenlijk nog grote investeerders te vinden die willen inzetten op een betaalbare zonne-auto? Dit brengt ons op de vraag of auto’s op zonne-energie überhaupt toekomst hebben.
Puur rijden op de zon is voorbehouden aan de aerodynamische wagens die aan solar challenges meedoen – ooit de basis voor de Lightyear. Wie het rekenwerk doet, weet dat zelfs met 24 uur per dag zon op een auto met de best renderende pv-cellen niet voldoende energie oplevert voor praktisch gebruik. Maar een wat langere actieradius is natuurlijk nooit weg, zeker in gebieden waar het stroomnet niet 24/7 werkt.
Aanvankelijk was het beloofde rijbereik van de Lightyear baanbrekend dankzij de tientallen kilometers extra puf. Inmiddels houden de Porsches en Tesla’s met de dikste accupakketten het ook 600 of 700 kilometer vol.
Zij halen hun energie desgewenst efficiënter en goedkoper uit de panelen die je pakweg op de carport kunt leggen. Daar liggen de vierkante meters pv-cellen niet in de weg, terwijl de ontwikkelaars van zonne-auto’s disruptieve innovaties moeten toepassen om een paar vierkante meter aan zonnecellen rond de carrosserie van hun wagens te plooien.
Squad Mobility: een kleine auto op zonne-energie
Dat schiet niet op. Misschien moeten we de toekomst van zonnemobiliteit ook niet zoeken in de volgende Tesla. Kijk naar het Nederlandse Squad Mobility, ook een Nederlandse startup die een kleine stadsauto ontwikkelt met zonnepanelen op het dak. MT/Sprout sprak in de zomer van 2022 nog met de oprichter, Robert Hoevers.
‘Wat Lightyear doet is prachtig’, zei hij destijds. ‘Wij zien alleen een heel andere businesscase voor de zonneauto. Superbetaalbaar voor een groot publiek en vooral bedoeld voor in de overvolle stad.’
Zonnepanelen op de vrachtwagen
Een gebrek aan oppervlakte breekt de zonneauto op. Misschien moeten we ruimer denken dan alleen personenauto’s. Bij vrachtwagens speelt dat probleem minder. Hier praat je toch al gauw over 30 platte vierkante meters op het dak van een trailer, meer dan de ruimte die de meeste mensen thuis hebben voor zonnepanelen.
In Nederland is IM Efficiency actief, dat van vrachtwagens mobiele zonneparken wil maken. SolarOnTop heet het product. De startup heeft er inmiddels zo’n veertig van verkocht. ‘Het is een plug & play oplossing. We leveren een complete installatieset met lichtgewicht zonnepanelen, omvormers, lithiumbatterij en bekabeling. De trailerbouwer kan het als een Ikeakast installeren’, aldus co-founder Martijn Ildiz.
Zonnepanelen verdienen zichzelf snel terug
In tegenstelling tot Lightyear richt IM Efficiency zich niet op een paar kilometer extra range. De zonnepanelen zijn er voor de elektronica aan boord van de truck met oplegger. Denk aan het motormanagement, de palletwagen en de airco in de cabine. Met SolarOnTop hoeft de truck die elektriciteit niet zelf op te wekken of stationair te blijven draaien op de parkeerplaats.
‘Daarmee bespaart een truck tussen de 1.000 tot 3.000 liter diesel per jaar, zegt Ildiz. Kostenplaatje? Zo’n 10.000 euro per vrachtwagen. ‘De gemiddelde terugverdientijd van ons systeem is zo’n drie jaar. Dat is sneller dan de zonnepanelen die mensen thuis op het dak hebben liggen.’
Uiteindelijk wil het bedrijf nog een stapje verder gaan, met solarsystemen die de actieradius van elektrische trucks een boost geven of een dieselaggregaat van koeltrailers kunnen vervangen. IM Efficiency hoopt dit jaar de eerste prototype te kunnen presenteren, waarna eind 2024 een commercieel product klaar moet zijn. Ook zonnecellen aan de zijkant van een trailer ziet de startup als reële optie.
Nuchterheid onder de Hollandse zon
Een volwaardige auto op zonne-energie zal er al met al niet snel komen. Grote professionele investeerders zijn er niet zo happig meer op, en de voordelen van zonnecellen op een auto zijn beperkt door het oppervlak en rendement. Maar dat betekent niet dat er geen plek is voor zonnemobiliteit. Denk daarbij aan niches, aan lichte (deel)autootjes voor in de stad en aan trucks, zoals TNO-expert Bonna Newman ook uitlegt in deze video.
Maar die fraai vormgegeven Lightyear 0, of zijn opvolger die zich nog niet helemaal heeft laten zien? Het lijkt tijd voor wat meer nuchterheid onder de schrale Hollandse zon: het is nauwelijks haalbaar en niet eens nuttig om al binnen vijf jaar een volwaardige zonne-auto in productie te nemen.
Voorlopig zit zonne-aandrijving nog volop in de onderzoek- en ontwikkelingsfase. De Europese Commissie heeft het bedrijf van Ildiz onlangs gevraagd om te onderzoeken wat de potentie is van solar mobility op de laadinfrastructuur voor goederenvervoer. Samen met onder meer TNO en, toch goed om te weten, Sono Motors.
