Het is in 2015 wachten op de volgende Uber, zegt innovatieprofessor Henk Volberda. Maar in welke sector moeten we het zoeken?
Met welke ontwikkelingen krijgt het bedrijfsleven de komende maanden te maken? Dit zijn de 4 trends die Henk Volberda, professor of strategic management & business policy aan RSM, ziet:
#1. Een nieuwe Uber, maar dan in finance of consultancy
2015 wordt het jaar van nog meer disruptieve innovaties, zegt Volberda. 'Er zullen nog meer Ubers opkomen. Dit keer niet in de taxisector, maar bijvoorbeeld in de financiële sector. Ik denk dat er nieuwe toetreders zullen opstaan die de gevestigde, grote banken gaan uitdagen. Je ziet bijvoorbeeld grote internetspelers als Amazon en Google die kant op schuiven. Nederland is een interessante markt voor dat soort bedrijven, want de adoptie van technologie is hier ver gevorderd.' Maar ook andere markten zullen worden opgeschud, denkt de innovatieprofessor. 'Nu zie je vooral ontwikkelingen in de retailsector, kijk bijvoorbeeld naar het nieuws rond V&D. Maar ook in de hoogwaardige dienstverlening staat dit te gebeuren, dus dan heb ik het over de consultancy, accountancy en advocatuur. De problemen bij BoerCroon staan niet op zichzelf, klanten van consultants zijn niet meer bereid te betalen voor reputatie alleen.'
#2. Kansen voor de Nederlandse maakindustrie
'Er ontstaan nieuwe businessmodellen, onder invloed van ontwikkelingen en trends als the internet of things, big data en robotisering. De technologie daarvoor bestond 5 jaar geleden ook al, maar het draait niet alleen om de technologie; het gaat erom hoe je er waarde mee creeërt. Voor de Nederlandse maakindustrie levert de nieuwe technologie kansen op. Langzaam maar zeker wordt het steeds meer economisch rendabel om hier te produceren. Het draait dan wel om productie op maat en gericht op de kennisintensieve maakindustrie. Philips maakt in Drachten bijvoorbeeld met de nieuwste robots complexe scheerkoppen en nu vinden we dat nog spannend, maar in 2015 zal je dat soort productie op meer plaatsen terug gaan zien. Productie kan dus weer worden overgeheveld naar Nederland, maar de manier waarop het gebeurt is anders. De nieuwe werkgelegenheid ontstaat aan de IT-kant.'
#3. Een splitsing op de arbeidsmarkt
Over werkgelegenheid gesproken: op dat vlak zal de robotisering flinke impact hebben in 2015, zegt (ook) Volberda. 'Robotisering gaat stapje voor stapje. Ik denk, en dat blijkt ook uit mijn onderzoeken, dat voor veel bedrijven de uitstoot van banen zal liggen op zo'n 6 procent van het totaal. Alleen de slimme bedrijven, die investeren in mensen, zullen doorgroeien. Door de adoptie van nieuwe technologie zal het productieproces van bedrijven veranderen, waardoor het middensegment van de arbeidsmarkt kleiner zal worden. Er zal een splitsing ontstaan: aan de ene kant krijg je de bedrijven die aan upgrading van personeel zullen doen, om ze steeds verder te specialiseren. Aan de andere kant krijg je de op kosten concurrerende bedrijven, die juist aan downgrading zullen doen.'
Zo ontstaat een splitsing op de arbeidsmarkt, zegt Volberda, met twee extremen: hoogbetaalde kennisbanen en laagbetaalde banen waar bijna geen opleiding voor nodig is. 'Het gaat dan bijvoorbeeld om medewerkers van postorderbedrijven, backoffices van internetketens en cateraars. Het zijn sectoren die je niet kan uitbesteden; een kapper kan je niet naar China verplaatsen bijvoorbeeld. Wat niet door een draadje kan, blijft. Maar dat zullen wel laagbetaalde banen zijn en de omvang van het werk zal kleiner worden. Kijk naar de zorg, waar je ziet dat simpel werk langzaam maar zeker wordt vervangen door domotica. In de toekomst is je huisarts wellicht een robot. Het gaat allemaal sneller dan je denkt.'
#4. Grote bedrijven worden lekkere, kleine hapjes
In 2014 kondigden verschillende bedrijven een splitsing aan en ook in 2015 zullen grote ondernemingen opgesplitst worden, zegt Volberda. 'Philips staat niet op zichzelf, het speelt ook bij DSM, Unilever en AkzoNobel. Onder druk van aandeelhouders wordt daar gesproken over splitsing. Ik vind het geen goede ontwikkeling, want zo worden hoofdkantoren steeds kleiner en bestaat de kans dat ze verplaatst worden naar andere landen. Ook zorgt een splitsing ervoor dat multinationals gespecialiseerder worden, waardoor ze interessanter worden als hapje voor anderen – en dus kwetsbaarder. Aan de andere kant denk ik dat het aantal startups in Nederland zal blijven toenemen. Ik hoop dus dat we in 2015 meer voorbeelden zullen zien als Blendle, Peerby en Vandebron, en dat we vanuit Nederland nieuwe, grote wereldmachten kunnen opbouwen.'
Dit artikel is onderdeel van een serie waarin experts vertellen over hun verwachtingen voor 2015. Lees ook:
-
Ben Tiggelaar: in 2015 vindt de manager zijn mojo terug
-
Bas van de Haterd: in 2015 wordt het kantelpunt bereikt
