De medewerkers zijn al afgemat. De ceo gaat echter door met het presenteren van een eindeloze reeks powerpointslides volgepropt met informatie. Het laatste restje energie verdwijnt uit de zaal. Iedereen worstelt om alle details te verwerken en de ogen open te houden. Na afloop is iedereen het erover eens dat deze vergadering tijdverspilling was.
Komt je dit bekend voor? Leidinggevenden slagen er vaak niet in om verhalen te vertellen waarmee ze betrokkenheid creëren bij hun medewerkers. En dat terwijl goede verhalen het krachtigste element zijn van de hele communicatie-toolbox.
Slimme leiders gebruiken goede verhalen als een geheim wapen. Ze gebruiken anekdotes om mensen mee te nemen op hun pad. Ze schetsen vakkundig hun visie om hun teams zich erachter te laten scharen.
Lees ook: Manfred Kets de Vries: ‘Leiders zijn de auteurs van hun eigen ellende’
Storytelling wordt onderschat
Storytelling is nog altijd een onderschatte vaardigheid. Als je het goed doet, verander je de manier waarop mensen met elkaar verbinden en communiceren.
Verhalen helpen je mensen om dingen vanuit een ander perspectief te zien en te voelen. Ze bieden context, betekenis en mogelijkheden om relaties te versterken. Verhalen kunnen ook emotionele associaties oproepen, de verbeelding prikkelen. Zo spoor je je luisteraars aan om meer inzichten te ontdekken in hun eigen leven.
‘De machtigste persoon ter wereld, is de verhalenverteller’, zei Steve Jobs al
Goede verhalenvertellers hebben zowel in de politiek als in het bedrijfsleven al grote daden weten te verrichten. Meesterverteller Nelson Mandela gebruikte zijn persoonlijke ervaringen om onoverkomelijke sociale problemen op te lossen en Zuid-Afrika te veranderen van apartheid naar regenboognatie.
Lees ook: Storytelling: wat voor verhalen kan je vertellen om mensen te overtuigen?
Wakker de verbeelding aan
Ook wijlen Steve Jobs geloofde enorm in de kracht van verhalen vertellen. ‘De machtigste persoon ter wereld, is de verhalenverteller’, zei hij ooit. ‘De verteller bepaalt de visie, de waarden en de agenda van de volgende generatie.’ En dat is precies wat hij deed met Apple.
Als opmerkelijke verhalenvertellers waren Mandela en Jobs in staat om de verbeelding van hun publiek aan te wakkeren. Ze hadden al snel door dat je met feiten en cijfers eerder mensen van je zal vervreemden. Het zijn de verhalen die tot nadenken stemmen, waarmee je mensen meekrijgt.
Verhalen kunnen verrukken, betoveren, raken, onderwijzen, herinneren, inspireren, motiveren en uitdagen. Mensen die naar boeiende verhalen luisteren, onthouden niet noodzakelijk alle details. Maar ze herinneren zich wel degelijk de kernboodschap.
Goede verhalen houden bovendien stand. Ze helpen luisteraars ideeën en concepten te onthouden, iets wat je met ingewikkelde powerpointpresentaties nooit zal bereiken.
Lees ook: Waarom leiders inzetten op storytelling
Waarom storytelling werkt
Neurologisch wetenschappelijk onderzoek geeft enig inzicht in wat verhalen zo effectief maakt. Wanneer we naar een verhaal luisteren, vuren neuronen in onze hersenen af. Ze doen dat op dezelfde manier als die van de verteller. Dit proces staat bekend als neurale koppeling.
De menselijk connectie kan nooit worden geëvenaard door feitelijke informatie
Wanneer iemand zijn emotionele ervaringen in een verhaal giet, worden in de hersenen van de luisteraar spiegelneuronen geactiveerd. De hersengolven van de luisteraar synchroniseren met die van de verteller.
Dankzij verhalen kunnen luisteraars zich inbeelden dat ze zich in dezelfde situatie bevinden als de verteller. De menselijk connectie die hierdoor ontstaat, kan nooit worden geëvenaard door feitelijke informatie of logische argumenten.
Liefdeshormonen opwekken
Als een bijzonder goed verhaal wordt verteld, komt er oxytocine vrij in onze hersenen. Dit stofje staat bekend als het verbindings- of liefdeshormoon. Het bevordert een emotionele band met de personages in het verhaal, zonder dat er nu direct of fysiek contact voor nodig is.
Emotionele verbondenheid triggert ook associatief denken, waarbij luisteraars de thema’s in het verhaal koppelen aan hun eigen levensverhalen. Psychoanalyticus Carl Jung stelde al dat alle mensen een collectief onbewuste delen: universele mentale concepten die de manier waarop we met de wereld omgaan beïnvloeden.
Onze levensverhalen delen op een vergelijkbare manier gemeenschappelijke thema’s zoals volwassen worden, de cirkel van het leven, het verlies van onschuld, de kracht van de liefde, de overwinning op tegenslag, de strijd tussen goed en kwaad en de zoektocht naar macht, vrijheid, waarheid en rechtvaardigheid.
Lees ook: Meer overtuigingskracht nodig? Kleine veranderingen met groot effect
Helden en hoop
Elk levensverhaal kan worden beschouwd als een ‘heldenreis’. Het bevat avontuur, uitdaging, zelfverwezenlijking en transformatie. Deze universele verhalen zijn meer dan mythen, legenden en fabels. Ze laten zien hoe we in het reine komen met de zin van ons leven. Hoe we omgaan met angst, teleurstelling, succes, hartzeer en tragedie.
Tegelijkertijd geven deze verhalen ons hoop. Er is vaak een eurekamoment wanneer de held beseft hoe hij of zij een hachelijke situatie kan oplossen. Leiders kunnen deze gedeelde ervaringen gebruiken om aansluiting te vinden bij hun publiek.
Hoe word je beter in storytelling?
Probeer eerlijk te zijn
Verhalen vertellen is vooral sterk wanneer je bereid bent om je nederlagen en successen, je hoop voor de toekomst en je diepste angsten te delen. Door je sterke punten, je kwetsbaarheden en je dromen in je anekdotes te verwerken, overbrug je de kloof tussen jou en je team. Je bevordert wederzijds begrip en empathie.
Het gaat niet alleen over jou
Storytelling is een interactief proces. Het gaat niet alleen over de verteller. Bedenk welk effect je verhaal zal hebben op je publiek. Hoe interpreteren de mensen jouw verhaal in het licht van de uitdagingen waarmee ze zelf worden geconfronteerd?
Doe een beroep op emoties
Vertel verhalen die mensen op emotioneel niveau raken. Sluit aan bij hun wensen, angsten en frustraties. Je wil bereiken dat je publiek een stukje van zichzelf en hun eigen levensverhalen herkent in je verhalen.
Ga op heldenreis
Neem je publiek mee naar een wereld vol verkenning en avontuur. Een enigszins bekende heldenreis zal je luisteraars helpen om zelfbewuster te worden. Misschien komen er zelfs sterke, onbewuste emotionele reacties naar boven.
Laat het licht zien
Help je luisteraars de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd worden te identificeren en te begrijpen. Vertel verhalen die aanmoedigen na te denken over eigen dilemma’s, over waarom mensen op bepaalde manieren handelen. Verpak je verhalen zo dat ze leerzame momenten en duidelijke oplossingen bieden.
Geef het goede voorbeeld
Hou je niet in, deel pijnlijke verhalen, geheimen of overtuigingen waar je je voor schaamt. Dat kan voor zowel verteller als luisteraar een emotionele opluchting zijn, en zelfs louterend werken.
Uitleggen hoe je een persoonlijk probleem hebt overwonnen, kan mensen aanmoedigen om soortgelijke stappen te zetten. Diepe persoonlijke verhalen maken je menselijk, ze empoweren en ze kunnen zelfs een helende werking hebben.
Belangrijke bouwstenen
Verhalen zijn de bouwstenen voor empathie en compassie. Ze zijn een manier om door te dringen tot de kern van wie je bent. Verhalen bevorderen het gemeenschapsgevoel. Ze versterken dat we afhankelijk zijn van elkaar. Mensen krijgen het gevoel meer controle te hebben en minder alleen te staan in de uitdagingen die voor hen liggen.
Leiders die overtuigende verhalen vertellen, kunnen elk publiek in beweging krijgen: van apathie naar empathie, en uiteindelijk naar actie.
Lees ook: Zo voorkom je dat je constant onderbroken wordt
