Ooit gehoord van Simon Roberts? Waarschijnlijk niet. Hij is ceo van Sainsbury’s, een Britse supermarktketen die er tot op de dag van vandaag niet in slaagt alle medewerkers een ‘leefbaar loon’ te betalen.
Dat weerhield het bedrijf er niet van het inkomen van de beste man te verdrievoudigen. Met 4,4 miljoen euro verdiende hij 183 keer zoveel als de gemiddelde medewerker van zijn bedrijf. Laat me dat even uitschrijven: honderddrieëntachtig keer zoveel! Een half jaarsalaris per dag.
Loonkloof is enorm
Dat klinkt extreem, maar een uitzondering is het niet. Ook in Nederland bestaat een gapend gat tussen de top en de werkvloer. Om in de supermarktwereld te blijven: Frans Muller van Ahold ontving vorig jaar 5,7 miljoen euro, ongeveer 115 keer zoveel als de gemiddelde werknemer.
En dan is de afgelopen jaren de loonkloof nog wat gedaald ook, omdat een fors deel van het inkomen van ceo’s vaak afhangt van aandelenpakketten die door corona vaak wat minder waard werden. Daardoor kwam het salaris van medewerkers voor even wat dichterbij het inkomen van hun bazen.
De gemiddelde Amerikaanse CEO verdient in een dag wat een medewerker in een jaar verdient
Maar er is weinig reden om aan te nemen dat die trend zich doorzet. De ongelijkheid tussen werkvloer en boardroom is in de afgelopen decennia namelijk in duizelingwekkend tempo gegroeid. Waar de gemiddelde ceo-tot-werknemer-ratio wereldwijd in 1996 nog 20 tegenover 1 was, was dat in 2018 meer dan het tienvoudige, 202 tegenover 1.
De Verenigde Staten spannen de kroon, met 354:1. Ja, je leest het goed. De gemiddelde Amerikaanse ceo verdient in een dag wat zijn – of in een enkel geval, haar – medewerker in een jaar verdient.
Wat is een goede loonkloof?
Goed, ik heb mijn punt gemaakt, ceo’s verdienen krankzinnig veel geld en andere mensen niet. Daar kun je op moreel vlak van alles van vinden en dat is volledig terecht, maar what else is new?
Interessanter is het om de vraag te stellen: wat is een goede loonkloof? Laten we daarbij uitgaan van het bedrijf zelf. Een ceo wordt immers aangesteld om het bedrijf als geheel verder te helpen. Als de hoogte van het salaris daarbij een rol speelt, moet je dat serieus nemen. Toch?
Peter F. Drucker, misschien wel de bekendste managementdenker van allemaal, adviseerde in 2011 een verhouding van maximaal 20 tegen 1. Als het meer wordt, heeft dat invloed op de moraal van de medewerkers en dus op hun kwaliteit van werk. Het twintigvoudige, dat klinkt al redelijker dan de verhoudingen die je hierboven leest, maar het is nog steeds een enorm verschil.
Wat werknemers vinden
Te groot. In de Verenigde Staten is namelijk onderzoek gedaan naar wat mensen zelf de ideale verhouding vinden, de resultaten zijn fascinerend. Ten eerste blijkt dat we ongelooflijk slecht zijn in het inschatten van de loonkloof. Respondenten dachten dat de verhouding ongeveer 30:1 was, een factor tien lager dan de werkelijkheid.
Zorg eerst dat je niet meer dan vijf keer zoveel verdient als je gemiddelde medewerker
Ook werd gevraagd wat ze zelf ideaal zouden vinden. Het antwoord was veelzeggend, gemiddeld vinden mensen dat de baas 4,6 zoveel mag verdienen dan zijn medewerkers.
Geen scheve gezichten, maar gemotiveerde medewerkers, dat is uiteraard goed voor het bedrijf. Dan is er ook nog de klant. Uit ander onderzoek blijkt dat consumenten eerder aankopen doen bij bedrijven als ze weten dat de inkomensverdeling er eerlijk is.
Lager salaris voor ceo’s
Er bestaat dus een gapend gat tussen wat mensen ideaal vinden, wat ze denken dat de realiteit is en de realiteit zelf. Mijn advies aan ceo’s is dan ook tweeledig. Zorg eerst dat je niet meer dan vijf keer zoveel verdient als je gemiddelde medewerker.
Dat kan je op twee manieren doen: of je verhoogt de salarissen van al je collega’s, of je verlaagt je eigen salaris. Ik begrijp het, dat laatste is even wennen, maar ik denk dat je het wel overleeft.
Als je dat eenmaal voor elkaar hebt, maak het dan bekend. Wees transparant, breek met het taboe op praten over je inkomen. Dat taboe is ontstaan door de krankzinnige verschillen. Als jouw bedrijf daarin rechtvaardiger is, mag je dat best uitdragen.
En dat is dan weer goed voor de zaak.
Lees meer columns van Joost Minnaar:
- Werk een dag minder, dat is beter voor iedereen
- We hebben een snoeiharde meeting-lockdown nodig, per direct
- De lessen over ons werk van het Chinese Haier, dat zich opsplitste in 4.000 minibedrijfjes
