Winkelmand

Geen producten in de winkelwagen.

Peter van Lonkhuyzen

Peter van Lonkhuyzen schrijft over nieuw organiseren en cultuur en is de auteur van onder meer de boeken 'Eerlijk over status' (2022), 'Informeel leiderschap' (2022) en 'Tegenspraak, hoe je beter wordt van dwarsliggers' (2015).

Persoonlijk Leiderschap

Waarom een smartphonegedragscode ook iets voor jouw bedrijf is

Steeds meer werknemers hebben hun smartphone elke seconde binnen handbereik. Met grote gevolgen voor productiviteit, teamprestaties en cultuur. Een gedragscode...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4 min

De ‘baan’ is uit, ‘werk’ is in. Hoezeer politici ook mogen roepen – vooral tijdens verkiezingstijd – dat werkgevers meer mensen in dienst moeten nemen, hun uitspraken getuigen van weinig realiteitszin. Het aantal flexwerkers stijgt en zal voorlopig blijven stijgen. De afgelopen jaren groeide het aantal flexbanen bijna 5 keer zo snel als het aantal vaste banen. Volgens TNO zou de flexibele schil in 2015 25 procent van het personeelsbestand uitmaken, en in 2020 30 procent. Projectmatig werken Vooral onder jonge mensen begint het idee van de vaste baan weg te sterven. Als nieuwkomers op de arbeidsmarkt hebben ze minder kans op een van de spaarzame vaste contracten. Daarnaast staan ze er zelf vaak anders tegenover: ze willen zich niet committeren aan een carrière, en ze willen hun tijd langer verdelen onder reizen of vrijwilligerswerk. In de veelbekeken TED-lezing Re-imagining the Future of Work schetst de Amerikaanse ondernemer Sally Thornton (zelf oprichter van een flexwerkbureau) de toekomst van werk. In plaats van door te buffelen tot ons pensioen, waarna we pas tijd hebben om echt van het leven te genieten, gaan werk en privéactiviteiten elkaar afwisselen. Eén baan verandert in een serie projecten, sommige gelijktijdig, waaronder vrijwilligerswerk. Wat vroeger de ‘baan’ was, heet dan ‘projectmatig werken’. De gevolgen Wat zijn de gevolgen voor werknemers en opdrachtgevers? Drie experts met uiteenlopende achtergronden geven hun mening. Elkaars personeel opleiden Marjolein Risseeuw, generatiestrateeg en auteur van Zo X! en Het generatiespel ‘In de generaties is een duidelijke trendbreuk te zien bij de werknemers die nu rond de 25 jaar zijn. Mensen boven die leeftijd hebben gekozen voor een bepaalde carrière en baseren hun persoonlijke ontwikkeling op die keuze. Wat ze naast hun werk doen, staat vaak in dienst van het streven om op dat gebied verder te komen. Jongeren hebben daarentegen hun persoonlijke ontwikkeling als belangrijkste doel, waarbij ze zich breder oriënteren. Werk is een onderdeel van die ontwikkeling, maar hetzelfde geldt voor een maatschappelijke bijdrage leveren, sporten of de eventuele wereldreis.’ Het is vaak ook maar de vraag of jongeren die flexcontracten willen ‘Flexcontracten passen goed bij deze oriëntatie, omdat ze de werknemers in staat stellen hun verschillende ambities af te wisselen. Dus afgezien van dat jonge mensen nauwelijks meer vaste contracten kunnen krijgen, is het vaak ook maar de vraag of ze die willen. Je ziet dat organisaties moeite hebben om daarop in te spelen. Ze bieden bijvoorbeeld traineeships en zijn gefrustreerd als de trainees na drie jaar weg zijn. Maar het is een fact of life. Organisaties moeten zich bedenken dat ze voor de mensen die vertrekken anderen binnenkrijgen die bij de concurrent zijn opgeleid. Ze zouden hun programma’s op deze realiteit kunnen aanpassen, bijvoorbeeld door met enkele grote bedrijven samen te werken, zodat je de trainees kunt laten rouleren. Dat mensen 10 jaar blijven, kun je hoe dan ook vergeten. Medewerkers passen zich niet meer aan het systeem aan, dus het systeem zal zich aan de medewerkers moeten aanpassen.’ Werknemers pamperen met coaches Jeanine Schreurs, voormalig onderzoeker Universiteit Maastricht, directeur Stichting LIFT en auteur van Ga hosselen ‘Het gevolg van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is dat we als werknemers de regie moeten pakken over onze inkomstenvoorziening. Je moet minder afhankelijk zijn van de vaste baan, want ook de baan of uitkering is onzeker. Je doet er daarom verstandig aan om ondernemend in het leven te staan, en gebruik te maken van je verschillende talenten. Ik noem het hosselen: dat je je geld bij elkaar scharrelt met verschillende activiteiten. Naast je werk als werknemer of ondernemer verhuur je misschien een kamer, geef je sporttrainingen of run je een webshop. Jongeren zijn tegenwoordig ondernemend, maar daarbij denken ze ook nog vaak aan één activiteit. Mijn advies: spreid je kansen. Zorg voor verschillende potjes op het vuur, en wees flexibel.’ Als werknemers moeten we de regie pakken over onze inkomstenvoorziening ‘Organisaties hebben voordelen van flexwerk: ze zitten bijvoorbeeld minder aan hun personeel vast. Maar er zijn ook nadelen. Veel kennis en expertise loopt iedere keer de deur uit. Het is niet genoeg om goed te belonen, want geld is niet het grootste issue voor veel mensen, zoals uit mijn promotieonderzoek bleek. Het gaat vde werknemers vaak meer om goede ervaring op te doen en de persoonlijke ontwikkeling. Bedrijven zullen daarom meer hun best moeten doen om te zorgen dat werknemers graag bij ze blijven. In de VS zie je dat bedrijven speciale coaches in dienst nemen om hun werknemers te pamperen, zodat ze het naar de zin hebben en productief kunnen zijn. Zo’n ontwikkeling zullen we hier ook gaan zien.’ Talentmanagement voor iedereen Marlies Timmerman, directeur Horizon Training en Ontwikkeling ‘Een belangrijke verandering is dat veel organisaties minder vanuit een takenpakket en meer resultaatgericht (of bij de overheid opgavegericht) met werk omgaan. Daarbij moeten organisaties ook flexibel zijn, want de omstandigheden kunnen snel veranderen. Dat heeft gevolgen voor hun talentmanagement. Vroeger kwam talentontwikkeling voor een belangrijk deel neer op competentiemanagement: competenties die niet op niveau waren, werden ontwikkeld. Het was vooral weggelegd voor een exclusieve groep: een selecte groepje werknemers werd opgeleid voor de top. De eisen die aan deze mensen werden gesteld, waren vooraf duidelijk. Maar tegenwoordig is alle talent binnen organisaties nodig, en daarmee is talentontwikkeling breder geworden.’ Tegenwoordig is alle talent binnen organisaties nodig ‘Competentiemanagement verandert in mijn ogen daarmee in ‘echt’ talentmanagement. Wat managers niet meer kunnen doen, is in hun eentje bedenken hoe ze een bepaalde opgave gaan oplossen, daarvoor een plan bedenken en dat plan in stukjes verdelen over de medewerkers. Ze moeten op die medewerkers een appél doen: we moeten met zijn allen een bepaalde kant op, wat kunnen jullie bijdragen? De aanwezige talenten en ambities komen dan centraal te staan. Je weet dan ook welke vaardigheden eventueel nog moeten worden ontwikkeld. Talentmanagement is dan niet langer exclusief, voorbehouden aan een klein groepje, maar inclusief, toegankelijk voor iedereen, afhankelijk van de vraag van het moment. Wat steeds belangrijker wordt, is dat mensen lerend vermogen ontwikkelen, zodat ze beter in staat zijn om flexibel op veranderingen in te spelen.’ Dit artikel is onderdeel van het dossier Nieuw Leiderschap op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door de Baak. De Baak is er voor leiders, ondernemers en professionals die op zoek zijn naar inspiratie, motivatie, kennis en inzicht. Meer lezen? Sturen op empathie in je team: 6 tips Nieuw leiderschap zit 'm in deze 6 kleine dingen 4x zo word je een lerende organisatie 4 tips om de mindset van je team om te zetten in groeistand Werken zonder kantoor, kan dat? Virtueel de wereld veroveren

Persoonlijk Leiderschap

Waarom straks niemand meer een baan heeft

In steeds meer sectoren begint het idee van de ‘vaste baan’ tot iets uit het verleden te behoren. De baan...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4,5 min

Persoonlijk Leiderschap

Sturen op empathie in je team: 6 tips

Meer empathie binnen je team heeft aantoonbare positieve effecten. Hoe kun je ‘sturen op empathie’ in je team? 6 tips.

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4,5 min

groeimindset growth

Leiderschap

4 tips om de mindset van je team om te zetten in de groeistand

Door ondoordachte complimenten kan je team lamslaan. Maar bij een goed compliment willen mensen zichzelf verbeteren. Hoe vind je de...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 5 min

Persoonlijk Leiderschap

Werken zonder kantoor, kan dat? Virtueel de wereld veroveren

Steeds vaker werken jonge bedrijven gedistribueerd, zonder kantoren, met een mondiaal verspreid team. Het is de beste manier om snel...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 5 min

Persoonlijk Leiderschap

Wat je verdient staat in de cloud

Transparantie is een van de meest cruciale onderdelen van nieuw leiderschap. Is jouw bedrijf al toe aan de Buffer-methode? Letterlijk...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4,5 min

Iets nieuws leren staat altijd hoog op het prioriteitenlijstje van een manager. Maar zelfsturing vraagt nog iets veel moeilijkers, namelijk dingen áfleren. 6 gewoontes die nieuwe leiders kwijt moeten zien te raken. Sinds afgelopen zomer publiceert MT bijna wekelijks de serie Nieuw leiderschap, over de managementvaardigheden in het tijdperk van nieuwe organisaties en gedeeld leiderschap. Een van de meest kenmerkende veranderingen is niet dat managers allerlei nieuwe ‘kunstjes’ moeten kunnen om autonome werknemers aan te sturen. Integendeel, ze moeten allerlei gewoontes leren loslaten. Dat loslaten kan soms een knelpunt zijn bij (bijvoorbeeld) de invoering van zelfsturing: in de praktijk blijkt iets afleren vaak veel lastiger te zijn dan iets aanleren. Vertrouwen op anderen ‘Het bestaansrecht voor veel managers’, zoals Rob Bos, hoofd Expertisecentrum Leiderschapsontwikkeling bij de Baak, het eerder in de serie uitdrukte, ‘lijkt nu te liggen in hun rol als knooppunt in de organisatie. Ze zijn aangesteld om belangrijke keuzes te maken, maar ze moeten leren om sommige keuzes aan anderen over te laten – omdat die anderen dichter bij de materie zitten en sneller kunnen handelen. Het werkt alleen als leiders vertrouwen stellen in de professionaliteit van deze mensen. Dat kan soms nog de grootste uitdaging zijn: loslaten en vertrouwen.’ Wat moeten nieuwe leiders allemaal nooit meer doen? 6 hardnekkige afleerpunten uit de serie. Afleren 1: Zeggen hoe het moet ‘Als mensen een leidinggevende rol krijgen’, zei executive coach Hans-Jaap Moes, ‘is dat vaak omdat ze goed zijn in wat ze doen. Ze zijn gewend om veel te bepalen.’ Maar in een organisatie met autonome teams is dat juist niet de bedoeling. De medewerkers moeten hun eigen weg zoeken en de managers moeten misschien op hun tong bijten. Moes: ‘Nu moeten ze anderen laten bepalen, en zelf toehoren.’ Het kan lastig zijn om jezelf in te houden. ‘Het is verleidelijk om als iemand een vraag stelt, meteen antwoord te geven’, aldus Yvonne Burger, executive coach en hoogleraar aan de VU. ‘Als manager was je dat misschien altijd zo gewend.’ Een coachende houding en betere luistervaardigheden zijn dus gewenst. Volgens Burger is luisteren een vaardigheid waarin je je goed kunt bekwamen. ‘Met een geoefend oor hoor je veel meer dan je zou denken. Luisteren lijkt iets heel simpels, maar eigenlijk is het een onderschatte vaardigheid.’ Lees hoe je van sturen naar coachen gaat Afleren 2: Alles in de hand willen hebben Het woord manager komt oorspronkelijk van het Latijnse manus, hand. De manager is de persoon die alles in de hand heeft, maar bij gedeeld leiderschap is dat nu juist níet de bedoeling. Een autonoom team moet leren om zijn eigen boontjes te doppen en tegenslagen te overwinnen, wat alleen lukt als het de kans krijgt om doodlopende wegen in te slaan en fouten te maken. ‘Een goede leider geeft het team die mogelijkheid’, aldus Joost Crasborn, trainer, coach en auteur van Hoe coach ik mijn team? En het team zichzelf!. ‘Het is de enige manier waarop het team zich kan ontwikkelen.’ ‘Managers leven te veel in de gedachte dat ze kunnen sturen’, vindt Ben Kuiken, oprichter van Nieuworganiseren.nu en auteur van onder meer De laatste manager. ‘Dat is een papieren werkelijkheid. Ook in de situatie van command & control heb je minder te sturen dan je misschien zou willen. Ga voor jezelf maar na, heb je echt alles in de hand, of wil je dat alleen maar geloven? Je kunt die illusie maar beter laten varen.’ Het nieuwe loslaten is een mentale vaardigheid die de managers zichzelf moeten aanleren, aldus Kuiken. ‘Zolang je blijft sturen, voorkom je dat je mensen verantwoordelijkheid oppakken. Build a fence around people and you get sheep.' Lees de 5 regels van het nieuwe aansturen Afleren 3: Wantrouwen Managers die het idee dat ze alles zelf in de hand hebben loslaten, moeten daarmee ook het automatisme om vanuit wantrouwen te starten, laten varen. Zonder vertrouwen kun je immers niet loslaten. Maar vertrouwen, aldus Auke Klijnsma, docent en co-auteur van het boek De waarde van vertrouwen, kun je alleen maar winnen door zelf kwetsbaar te zijn. Daarbij kan iets misgaan, maar ‘dat risico moet je dan maar nemen’, zegt Klijnsma. ‘Het effect van kwetsbaarheid is namelijk dat mensen meer verantwoordelijkheid nemen. Om je vertrouwen niet te beschamen.’ Klijnsma’s woorden sluiten aan bij veel psychologisch onderzoek. Zo zijn er bijvoorbeeld studies gedaan naar spiegelgedrag: mensen spiegelen hun gedrag aan dat van, bijvoorbeeld, een leider. Als de leider vertrouwen schenkt en mensen een kans geeft, nemen ze dat gedrag over. Wie bovendien zijn of haar eigen belangen ondergeschikt maakt, in plaats van zichzelf steeds voorop te zetten, wordt als meer betrouwbaar gezien. Ook het gevoel van rechtvaardigheid op de werkvloer is een belangrijke voedingsbodem voor vertrouwen. Lees wat de 4 pilaren van vertrouwen zijn Afleren 4: Probleemgericht communiceren ‘In het reguliere onderwijs maak je vooral kennis met probleemgerichte communicatie’, zegt Astrid Vermeer, oprichter van het Instituut voor Samenwerkingsvraagstukken en co-auteur van het boek Coachen van zelfsturende teams. ‘Als iets gebeurt, ga je met zijn allen de oorzaak bespreken. Maar daadkracht is een van de belangrijkste eigenschappen van zelfstandige teams, en de daadkracht verdwijnt als je probleemgericht te werk gaat.’ Discussies over de oorzaak van het probleem kosten niet alleen veel tijd, maar leveren ook negatieve emoties op. Vermeer: ‘Bij een oplossingsgerichte aanpak worden de oorzaken voor kennis aangenomen. Het team focust zich op de oplossing. Wat moet het doel zijn? Hebben we de middelen en bevoegdheden om dat te bereiken?’ Of je het daarbij met elkaar eens bent over waarom je voor een bepaalde oplossing kiest, is secundair, aldus Vermeer. ‘Zo lang je het maar eens bent over wat die oplossing moet zijn.’ Lees hoe je autonome team oplossingsvaardig wordt Afleren 5: Denken dat het om jou draait Een hardnekkig automatisme in veel organisaties is dat managers worden benoemd omdat ze goed zijn in hun werk. Bijvoorbeeld omdat ze de beste salesresultaten hebben behaald. Eenmaal manager behouden ze hun prestatiegerichte instelling. Maar dat is niet waar het bij nieuw leiderschap om draait, aldus Ronald Meijers, leiderschapsexpert bij Deloitte. Meijers: ‘Het allereerste dat je als leider moet leren, is dat het niet langer gaat om de vraag hoe jij je eigen werk doet, maar hoe je je medewerkers in staat stelt hun werk goed te doen. Hun succes is jouw succes. Veel leiders vergeten dat helaas weer snel.’ Als je wilt dat je medewerkers zelfstandig in staat zijn om snel op marktontwikkelingen in te spelen, zul je aan een coachende managementcultuur moeten werken, zegt Meijers. Leiders moeten worden benoemd die hun mensen de ruimte geven en ondersteunen. ‘We hebben leiders nodig die gemotiveerd zijn door de drang iets goeds neer te zetten met hun afdeling.’ Lees hoe de nieuwe leider een ‘perpetual learner’ wordt Afleren 6: ‘Doei en succes ermee’ roepen In de praktijk blijkt zelfsturing lang niet altijd uit de verf te komen. Er wordt vaak te makkelijk over gedacht. ‘In de praktijk zie ik dat zelfsturende teams vaak met hetzelfde euvel kampen’, zegt Jaco van der Schoor, directeur van Mensen in Bedrijf en auteur van boeken over teamontwikkeling. ‘Het wordt zonder al te veel voorbereiding ingevoerd: ‘Jullie zijn vanaf nu zelfsturend, succes ermee!’ Maar op dat moment zijn er onduidelijkheden, ontbreken structuren en is er onveiligheid.’ Esther de Haan, coach en eveneens auteur van verschillende boeken over teams, ziet dezelfde ontwikkeling. ‘Tegen een kleuter zeg je niet: ‘Morgen mag je op kamers!’ Maar teams worden vaak losgelaten zonder dat ze volwassen zijn.’ Veel vragen zij bij de start nog onbeantwoord. Waar staat onze afdeling voor? Hoe verhoudt zich dat tot de rest van de organisatie? Wat betekent dat voor ons dagelijks werk? De Haan: ‘Als daar onduidelijkheid over bestaat, loopt iedereen een verschillende kant op. Ik maak het regelmatig mee. Mensen kunnen elkaar soms gek maken.’ Lees hoe je je team bij zelfsturing op weg helpt Team niet loslaten Dat managers gewoontes leren loslaten, betekent dus niet dat ze het team loslaten. ‘Een goed bestuurder laat niet los’, zegt Jelle Dijkstra, mede-auteur van het boek Gedeeld leiderschap, ‘maar zit er juist extra bovenop.’ Niet meer: mensen voorkauwen hoe ze hun werk moeten doen, maar wel zorgen dat die mensen goed worden begeleid. De opdracht van enerzijds begeleiden en anderzijds mensen de ruimte geven, is het lastigste aspect van nieuw organiseren, aldus Dijkstra. ‘De taak van leiders is om de omstandigheden te scheppen waarin andere mensen initiatieven kunnen nemen. Voor veel leiders is dat de allergrootste uitdaging van gedeeld leiderschap, omdat ze jarenlang niets anders deden dan zelf het voortouw nemen.’ Dit artikel is onderdeel van het dossier Nieuw Leiderschap op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door de Baak. De Baak is er voor leiders, ondernemers en professionals die op zoek zijn naar inspiratie, motivatie, kennis en inzicht. Meer lezen? 7 eigenschappen van zelfstuurders Banenruil: 'Beter dan adviesbureau binnenhalen' Duurzame inzetbaarheid bij zelfsturing is geen quick fix 5 tips voor het aansturen van generatie Z Alles over Nieuw Leiderschap

Persoonlijk Leiderschap

De 6 gewoontes waar nieuwe leiders écht vanaf moeten

Iets nieuws leren staat altijd hoog op het prioriteitenlijstje van een manager. Maar zelfsturing vraagt nog iets veel moeilijkers, namelijk...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 6 min

Persoonlijk Leiderschap

7 eigenschappen van zelfstuurders

Steeds meer bedrijven voeren zelfsturing in en leggen de autonomie lager in de organisatie. Het ene teamlid gaat daar beter...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4 min

Persoonlijk Leiderschap

Banenruil: ‘Beter dan adviesbureau binnenhalen’

De ruileconomie goes corporate. Steeds meer organisaties ontdekken de banenruil als efficiënt ontwikkelhulpmiddel én mobiliteitsinstrument. ‘Bij elke ruil ontstaan mooie...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4,5 min

Persoonlijk Leiderschap

Duurzame inzetbaarheid bij zelfsturing is geen quick fix

Als werknemers meer autonomie krijgen, worden ze ook verantwoordelijk voor hun inzetbaarheid. Deze mooie theorie blijkt in de praktijk nog...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4 min

Management

Marshall Goldsmith: ‘Van feedback word je beter’

Moed, nederigheid en discipline. Iedereen met die eigenschappen kan zichzelf verbeteren. Dat zegt managementgoeroe en topcoach Marshall Goldsmith. "Het draait...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 7 min

Management

Beslissen doe je tussen hoofd en (onder)buik

Besluiten nemen is de corebusiness van iedere manager. Maar waar zit de knop voor de beste beslissingen? Geven we ons...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 9,5 min

Persoonlijk Leiderschap

5 tips voor het aansturen van generatie Z

De wereld vóór de aanslagen op het WTC in New York kennen ze niet. Evenmin een wereld zonder internet. Wat...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4,5 min

Persoonlijk Leiderschap

Talentmanagement op zijn kop bij zelfsturing

Voor talentmanagement heeft zelfsturing veel gevolgen: carrièrepaden zien er anders uit en het wordt lastiger om te weten welk talent...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 5 min

Zelfsturing

Management

Zelfsturing staat of valt met de teammix

Zelfsturing: mooi idee, lastige praktijk. Een van de heikele punten is teams samenstellen die zelf hun obstakels overwinnen. Wat is...

author Peter van Lonkhuyzen

clock 4 min