Een crisis is een broedplaats voor creativiteit en ondernemerschap. In Starten in Crisistijd spreekt Sprout met succesvolle ondernemers over het starten in de vorige crisis.
Serie-ondernemer Steven Schuurman begon zijn carrière aan de vooravond van het barsten van de dotcom-bubbel. Het bedrijf waar hij destijds aan de slag ging detacheerde IT-ers en profiteerde op dat moment nog van de hoogtijdagen: ‘Iedereen werd gelokt met leaseauto’s en extravagante arbeidsvoorwaarden. Een paar maanden later stortte de hele markt in elkaar. De hele recruitmentmarkt zat op slot.’
‘Het mooie was dat het totale bedrijf een complete ommezwaai maakte. Eerst was er één iemand verantwoordelijk voor sales. Plots waren alle 50 medewerkers dat, iedereen moest bijdragen aan de broodnodige omzet. Ik heb uit die tijd geleerd dat je in crisistijd snel moet schakelen. Je moet je keuzes een keer glashelder uitleggen aan het team en er daarna niet te lang over nadenken.’
De bedrijven van Schuurman
- Sogyo, 2000 (Medewerker)
- JTeam, 2005 (Buy-in)
- SpringSource, 2005 (Founder / Spin-off van JTeam)
- Orange11, 2010 (Buy-in)
- Elastic, 2012 (Founder)
- Atlantis Entertainment, 2016 (Founder)
Spring Framework
Enkele jaren later kocht Schuurman zich in bij een bedrijf dat zich specialiseerde in het ontwikkelen van maatwerksoftware. Een van zijn kersverse compagnons vertelde terloops dat hij in zijn vrije tijd een populair framework voor de programmeertaal Java ontwikkelde, Spring Framework genaamd. ‘Toen ik de download- en gebruikscijfers hoorde viel ik bijna van mijn stoel. Hier moesten we een bedrijf omheen bouwen.’
De andere aandeelhouders waren ook enthousiast over dit plan. Schuurman en zijn compagnon besloten hetzelfde jaar nog om de open source-software van Spring Framework onder te brengen in een apart bedrijf. Samen met de vijf andere programmeurs, die kriskras door Europa woonde. SpringSource was geboren.
Lehman Brothers
Het bedrijf groeit als kool: de software was gratis, waardoor veel programmeurs er graag mee werkten. Grote bedrijven die de software integreerden, betaalden goed voor ondersteuning van de ontwikkelaars. Bovendien groeide de vraag naar bedrijfsspecifieke uitbreiding op de software, dat SpringSource ook leverde. In 2007, 2008 én 2009 haalde het bedrijf tientallen miljoenen op bij onder andere investeringsfondsen Benchmark en Accel.
‘Hoewel de crisis onze lopende operatie niet hard raakte, hebben we als bestuurders flinke maatregelen getroffen. De week dat Lehman Brothers omviel hebben we een spoedvergadering gehouden en besloten om 50 van de 200 medewerkers te ontslaan. We waren immers gefinancierd op groei, als de wereldwijde economie in elkaar stort moet je als bedrijf daar heel serieus mee omgaan.’
Snijden
Bepaal wat de vitale functies zijn binnen je bedrijf
‘In crisistijd moet je helder voor ogen hebben: wat is de core van mijn bedrijf en wat niet. Je moet flink snijden, zonder ledematen eraf te hakken. Dus neem geen afscheid van je boekhouder of je belangrijkste verkopers. Maar wel de junior account manager of marketeer, die nu geen geld oplevert. Net zoals een kostbare senior die een nieuw product of dienst in de markt zou zetten, dat product kan ook wel een jaar wachten. Bepaal vooraf: wat zijn de vitale functies binnen mijn bedrijf.’
‘Bij SpringSource werd al snel duidelijk dat onze omzet voor het grootste deel werd behaald met het leveren van support en het bouwen van commerciële extenties. Niet bij consultancy of training, daar zaten veel te lage marges op. Sommige functies konden we elders in het bedrijf onderbrengen, andere hebben we moeten schrappen.’
‘Uiteindelijk doet open source software het in crisistijd beter dan gesloten oplossingen. De total cost of ownership is in de regel een stuk lager. In periodes dat men de uitgaven onder de loep neemt, is open source een aantrekkelijk alternatief. Ceo’s van grote banken wilden maar wat graag zaken met ons doen. Toegegeven: dat was meer geluk dan wijsheid.’
Elastic
Eind 2009 wordt SpringSource voor circa 420 miljoen dollar overgenomen door techgigant VMWare. Het is een van de grootste acquisities van open source-software ter wereld. Na een zijsprong start Schuurman zijn volgende open source-avontuur: Elastic.
De technologie kan razendsnel door grote datasets zoeken en wordt al snel populair onder bedrijven als Uber, Netflix, Facebook en Salesforce. Wederom is de software gratis verkrijgbaar, maar betalen klanten goed voor ondersteuning en aanvullende diensten. In 2018 brengt Schuurman het bedrijf na enkele investeringsrondes succesvol naar de beurs: Elastic heeft op het moment van schrijven een waarde van meer dan 4.4 miljard dollar.
Crisis
Door het coronavirus maakt het acht jaar oude bedrijf haar eerste crisis mee. Schuurman is als bestuurder niet ongerust: ‘Ten opzichte van de fase waar SpringSource in 2008 in terecht kwam, is Elastic een heel volwassen bedrijf. We weten als geen ander aan welke knoppen we moeten draaien en welke investeringen we moeten doen voor het genereren van voldoende leads. We zijn in de kern datagedreven en houden trends haarfijn in de gaten.’
In de VS moet de ergste klap nog komen
‘Daarmee is het een groot voordeel dat we een mondiale speler zijn. De Aziatische markten zijn alweer aan het opstarten. Europa ligt volledig stil en in de VS zien we de handel afvlakken. Daar moet de ergste klap nog komen. Als je nu een bedrijf hebt dat zich voornamelijk op Europa of de VS richt, mis je kansen.’
Atlantis Entertainment
Een ander bedrijf van Schuurman is Atlantis Entertainment, een bedrijf dat hij in 2016 is gestart. Het richt zich op talentontwikkeling van artiesten en het ontwikkelen van content voor filmproducties en streamingdiensten. ‘Het is pure passie. Ik heb zoveel liefde voor muziek.’
‘Onze studio zit in de Hollywood Hills, daar merk je dat ze de kat uit de boom kijken. Heel Los Angeles zit in lockdown. Dat is vervelend voor de artiesten, want die verdienen hun geld grotendeels met live concerten en door te touren. Muziekstreaming en sociale media zijn vooral interessant als marketingkanaal. De oplossing is natuurlijk digitale concerten, daar zijn we nu aan het kijken. Voorlopig gaan alle meetings zoals bij elk bedrijf via Skype of Zoom.’
Advies
Je mag er best een nacht wakker van liggen, maar daarna is het tijd om de knoop door te hakken
‘Wat ik in crisistijd veel zie gebeuren is dat ondernemers gaan twijfelen over de keuzes die ze moeten maken. Ze twijfelen welke vestiging ze moeten sluiten, welk project ze moeten stoppen of van wie ze afscheid moeten nemen. Je mag er best een nacht wakker van liggen, maar daarna is het tijd om de knoop door te hakken. Als er geen duidelijke beste keuze is, gooi dan desnoods een muntje op, want niet durven besluiten kan rampzalige gevolgen hebben.’
‘Blijf bovenal niet vastzitten in de hoop dat het binnenkort beter wordt. Hoop is geen strategie. Strategie maak je middels op feiten gebaseerde aannames, het is je aanvalsplan voor de toekomst. Wees niet te zoetsappig, kom juist nu razendsnel in actie.’
Lees ook in deze serie:
- René Schoenmakers (Catawiki): ‘Goede ondernemers kunnen zich nu onderscheiden’
- Chris Zadeh (Ohpen): ‘Twee jaar lang heb ik ‘nee’ gehoord’
- Hugo de Koning (YoungCapital): ‘Dit is hét moment om een bedrijf te beginnen’
- Martijn Roordink (Spaces): ‘Startups worden verwend, in 2008 was er geen noodpakket van 100 miljoen euro’
