Nu de dagen korter worden, zijn velen van ons druk bezig met voorbereidingen voor de feestdagen. Er is een grote kans dat je binnenkort een eindejaarsevenement hebt met collega’s. Deze bijeenkomsten zijn een uitgelezen kans voor reflectie en toekomstdromen. De perfecte tijd voor een toespraak.
Maar een originele speech, hoe pak je dat aan?
Stap 1: Brainstorm ideeën voor een originele speech
Als je niet weet waar je moet beginnen, vermijd dan de verleiding om gewoon te gaan zitten en te beginnen met schrijven. Een effectievere aanpak voor een originele speech is om anekdotes, lessen en verhalen te verzamelen.
De kracht van een geweldige eindejaarstoespraak ligt in de herkenbaarheid en oprechtheid. Daarom is het opstellen van een lijst met uitzonderlijke evenementen of verhalen van het afgelopen jaar een uitstekend startpunt.
Onthoud dat je dit niet alleen hoeft te doen. Als je niet alleen vanuit jezelf maar vanuit het hele bedrijf spreekt, kunnen collega’s je waardevolle inzichten en onverwachte inspiratie geven.
Lees ook: Inclusief taalgebruik: zo hou je het voor iedereen leuk
Stap 2: Kies een structuur
Wanneer je al je ideeën op een rijtje hebt, is het verstandig om een structuur te verzinnen die aansluit bij wat je wilt vertellen. Een duidelijke structuur helpt je publiek om je verhaal te volgen, en helpt jou je verhaal makkelijker te vertellen.
Met een heldere structuur is de kans groter dat het je lukt om te focussen op het publiek en je boodschap, in plaats van op het krampachtig vasthouden van je vooraf uitgeschreven script.
Hieronder staan twee voorbeeldstructuren die goed aansluiten bij een eindejaarstoespraak. Mocht je boodschap niet aansluiten bij onderstaande structuren, bedenk er dan vooral een die dat wel doet.
Chronologische structuur:
- Inleiding
- Een gebeurtenis of doel van het begin van het jaar (of eerder)
- Gerelateerde gebeurtenissen tussen toen en nu
- Huidige stand van zaken
- Implicaties voor de toekomst
- Conclusie
Structuur op basis van anekdotes en verhalen:
- Inleiding – introduceer de rode lijn van je verhaal (de stappen hierna gebruik je om die rode lijn verder in te kleuren)
- Les, verhaal of waarde 1
- Les, verhaal of waarde 2
- Les, verhaal of waarde 3
- Conclusie
Stap 3: Oefen
Begin zo snel mogelijk met oefenen. Je hoeft geen publiek te hebben of het verhaal voor de spiegel te oefenen, maar het helpt om alle delen van je speech zo snel mogelijk hardop uit te spreken. Hierdoor kom je erachter bij welke delen je vastloopt en kun je gericht aan de slag om die onderdelen te verbeteren.
Wil je echt alles uit de kast halen? Neem jezelf dan op en luister/kijk je speech terug. Dit is in het begin even wennen, maar levert veel waardevolle inzichten op.
Lees ook: Zo krijg je je zenuwen onder controle voor een belangrijke presentatie
Checklist eindejaarsspeech
Oké, de basis van je speech staat. Nu nog drie korte checks zodat je zeker weet dat je er klaar voor bent.
Check 1: Verhaal of boodschappenlijstje?
Veel mensen haasten zich, vooral door de zenuwen, door een speech heen, waardoor het meer lijkt op het voorlezen van een boodschappenlijstje dan op het vertellen van een verhaal.
Zorg dat je de tijd neemt om je verhaal te vertellen en verwerk genoeg details in je verhaal. Deze details maken je verhaal levendig en begrijpelijk. Je kan het luisteren naar een speech vergelijken met het lezen van een meeslepend boek. In je hoofd schep je bij het lezen van dat boek een hele wereld zonder dat je die wereld ooit hebt gezien.
Door de gedetailleerde beschrijving ben je in staat om beelden op karakters en plaatsen te plakken. Bij een speech wil je hetzelfde bereiken. Ook mensen die niet aanwezig waren bij een anekdote die je deelt, moeten het verhaal zo voor zich kunnen zien dat het lijkt alsof ze er wel bij waren.
Check 2: Controleer je taalgebruik
De snelste manier om authenticiteit en herkenbaarheid te verliezen? Terugvallen op jargon, clichés en vage taal. Als je hetzelfde verhaal op een ander tijdstip en voor een andere groep op dezelfde manier kan vertellen, weet je dat je verhaal niet specifiek genoeg is en waarschijnlijk te veel algemeenheden bevat.
Benieuwd hoe jargon eruit ziet? Nou zo:
‘Dit jaar hebben we als team echt de koe bij de horens gevat, we hebben laten zien dat je als team meer bereikt dan alleen. Laten we volgend jaar opnieuw onze volle 110 procent geven om zo ons potentieel optimaal benutten. Ik wil jullie dan ook allemaal bedanken voor jullie inzet. Zoals jullie weten is de sky the limit, dus vanavond proosten we en volgend jaar starten we fris, met de wind in de zeilen en leggen we de lat weer een stukje hoger.’
Check 3: Niemand vergeten?
Tot slot adviseer ik je om aan het einde van je voorbereiding een snelle ‘dankjewel-check’ te doen. Je hoeft in een eindejaarstoespraak geen individuen te bedanken, maar als je besluit dit toch te doen, zorg er dan voor dat je niemand vergeet. Schrijf dus alle namen/teams op, ook als je denkt dat je die wel onthoudt.
De kern van een originele speech is een authentiek verhaal en verbinding maken met je publiek. De meeste luisteraars zijn allang blij dat jij de speech voor je rekening neemt en zij rustig achterover kunnen zitten.
Focus dus niet te veel op jezelf, je uhms en aahs en waar je je handen laat. Deel je boodschap en geniet van het moment dat je samen deelt.
Lees ook: Naam vergeten van een collega? Dit is de beste tactiek
