“Een coach levert altijd wat op.” Victor Straatman (35) begon ruim zeven jaar geleden samen met boezemvriend Jasper Verbunt internetbureau Redkiwi. Vanaf dag één hadden ze een coach. “In het begin vonden we 75 euro per uur hartstikke duur. We wilden na elk gesprek direct resultaat. Mijn tip: heb geduld, zie het niet als een quick win.
De coach moet eerst de kans krijgen om jou en je organisatie te leren kennen.” Vrienden die samen ondernemen, dat is gevaarlijk, zei hun omgeving. “Wij zagen het juist als een kracht. Maar in het geval van een eventueel conflict is het wel goed om een mediator te hebben. Daarnaast zag ik een coach als een goede manier om ons op één lijn te krijgen. Als team moet je dezelfde kant op.”
Toekomstvisie
In hun eigen netwerk vonden ze Rob Baert, groot geworden met een eigen dakdekkersbedrijf en succesvol vastgoedondernemer.
Bij het eerste gesprek werden de vrienden meteen met hun neus op de feiten gedrukt. Hun toekomstvisies lagen mijlenver uiteen. Straatman: “Ik wilde na drie jaar een eerste Europese vestiging, vijftig man in dienst en doorstromen naar de rest van Europa. Jasper zag zichzelf met een man of tien nog steeds in Rotterdam zitten, op de relaxte toer.” Met de hulp van hun coach legden Straatman en Verbunt een toekomstbeeld vast en maakten ze een realistisch plan waarover ze het eens waren. In die begintijd gingen de twee ook elke vrijdagmiddag naar de kroeg om afstand te nemen van de dagelijkse beslommeringen en over de langere termijn na te denken. Een paar kinderen later behoren de vrijdagmiddagborrels inmiddels tot het verleden, maar de momenten buiten de deur zijn gebleven. “Donderdag is onze vaste papadag. Ons kroegmoment is nu een dierentuinmoment geworden, met chocolademelk en saucijzenbroodjes.”
Eyeopener
Achmed Sadat (25) haalde tot voor kort vooral kleine opdrachten binnen met zijn bedrijf Youngmindz, dat door middel van co-creatie marketeers en beleidsmakers helpt bij het maken van campagnestrategieën die gericht zijn op het bereiken van multiculturele jongeren. Na slechts drie sessies met zijn coach Giel Swager kreeg hij gesprekken bij grote partijen waar hij eerder geen voet tussen de deur kreeg. Sadat zocht vooral iemand die hem kon coachen in de hard skills van het ondernemerschap. “Ik wilde geen softe coachingtechnieken zoals spiegelen. Ik was niet zoekende, wist wat ik wilde, maar wist ook: ik vergeet iets, want ik krijg geen klanten. Daar was ik al een jaar mee aan het worstelen.” De gesprekken helpen hem te denken vanuit de behoefte van de klant. Sadat: “Als je heel blij bent met je kindje denk je alleen: wat kan ík bieden. Bij het tweede gesprek zag ik aan zijn gezicht: jongen, je slaat wéér de plank mis. Toen heeft hij me afgekapt. Dat was echt een eyeopener voor me. Hij heeft me geholpen mijn propositie concreet te maken. Ik hang nu met veel meer zelfvertrouwen aan de telefoon. Eerst schoot ik met hagel, nu bel ik gerichter.” Daarnaast krijgt Sadat concrete onderhandelingstips om deals te sluiten en helpt zijn coach hem prijsconstructies te bepalen – fixed fee, uurtje factuurtje of kortingen? – en zijn portfolio op te bouwen – met wie ga je samenwerken en wie gaat je meer business opleveren?. Ook gaat hij mee naar salesgesprekken.
Realistische doelen
Uit onderzoek blijkt dat startende ondernemers die zichzelf laten coachen, vijftig procent meer kans van slagen hebben dan collega’s die het op eigen houtje proberen. Aldus de Kamer van Koophandel, die in delen van het land met het project IkStartSmart coaching voor starters verzorgt. Metha ter Velde (39) van Dossier Service Nederland vond haar coach Pieter Peppelman via dit programma. Het klikte meteen. “Ik heb een sterke persoonlijkheid en ben in staat om tegen een coach te zeggen hoe hij moet coachen. Deze zou dat echt niet tolereren.” Als professioneel organizer bezoekt Ter Velde klanten thuis om orde te scheppen in de administratie en hen zo nodig te helpen in het traject naar schuldhulpverlening. Zelf had ze behoefte aan hulp bij het formuleren van realistische doelen. “Ik wilde gelijk bij grote bedrijven aan de slag gaan”, vertelt ze. “Maar hij zei: ga niet rennen voordat je kunt lopen. Begin eens met een particulier.” Daarnaast leerde hij haar prioriteiten stellen. “Dat vind ik moeilijk. Als ik iets doe wil ik het afmaken, ook al wordt het nachtwerk. Ik bestel gerust een pizza bij de cliënt thuis om door te halen. Maar ik heb ook een gezin. Dan moet je een grens trekken. Het is makkelijker geworden om te schakelen van werk naar privé. Ik ben ook heel begaan met de cliënt. Als ik een uur en twintig minuten werk, heb ik de neiging om een uur te factureren. Pieter heeft me wat zakelijker gemaakt.”
Lolfactor
Juist in de beginfase kan een klankbord dus zinvol zijn. Maar ben je eenmaal startup-af, heeft dan nog steeds zin om een mentor te hebben? Een andere fase vraagt in ieder geval om een andere begeleiding. De oprichters van Redkiwi, uitgegroeid tot een bedrijf met een omzet van ruim anderhalf miljoen euro – vier keer FD Gazellen, twee keer Deloitte Fast50 – hadden op een gegeven moment behoefte aan een meer bedrijfskundige, organisatorische coach. Exit Rob Baert, enter Roel Hooiring. “Een nuchtere Rotterdammer die zegt waar het op staat en ons een spreekwoordelijke draai om de oren durft te geven als we onze afspraken niet nakomen”, aldus Straatman.
Coach als baas
Als ondernemer heb je geen baas. Een coach kan die rol deels vervullen en sturing geven. “Als er iemand op vakantie gaat en er een project moet worden overgenomen, hebben we de neiging om het zelf te doen. Roel spreekt ons er dan op aan dat we moeten managen.” Omdat hij weet welke richting Straatman en zijn zakenpartner op willen en omdat hij het bedrijf door en door kent, coacht hij inmiddels ook andere leden van het managementteam. Straatman: “Zijn mening is belangrijk voor ons. Als we iets bedacht hebben, neemt hij het kritisch onder de loep. Dat geeft zekerheid. We nemen hem serieus, tegelijkertijd zorgt Roel ook voor een lolfactor. We lachen hem vaak uit. Maar we zijn niet met elkaar getrouwd. Als het te normaal wordt, als we niet meer getriggerd worden – het is bedoeld om ons scherp te houden – dan gaan we weer op zoek naar een andere coach.”
