Voor organisatieadviseur Siets Bakker is vertrouwen op de signalen die haar lichaam geeft inmiddels een tweede, of eigenlijk eerste natuur geworden. Als kind zag ze haar vader zo hard werken dat hij steeds nèt de volgende vakantie haalde. Ze wist: zelf ging ze het anders aanpakken. Zelf zou ze zorgen dat ze het altijd goed had, dat ze plezier had in wat ze deed en hoogstens naar vakanties uitkeek omdat ze iets leuks ging doen – niet omdat ze het nódig had.
Sterk instinctief vermogen
Bakker werkte onder meer als personeelsmanager in de bedrijfscatering en als leidinggevende bij een overheidsorganisatie. Inmiddels is ze al ruim tien jaar zelfstandig organisatieadviseur. Ook schreef ze het boek Rake vragen: breng beweging in situaties die vastzitten. Je lichaam is in feite een soort van antenne, legt ze uit. Iedereen heeft dit aangeboren mechanisme om te registreren dat er iets niet in orde is – of juist wel. Zie het als het overgebleven stukje instinct waar dieren nog zoveel van bezitten.
Dat ook mensen over een sterk instinctief vermogen bezitten is overigens niets zweverigs, en allang door de wetenschap aangetoond. Heel vaak is hoofdpijn, zeker als het plotseling opkomt, een symptoom van iets groters dat speelt, zegt zij. Iets waar je over inzit en wat je oppikt zonder dat je het je al te goed realiseert.
‘Stress maakt ziek’
Hoe het nou precies zit met hoofdpijn is een lastige. Zelfs na tientallen jaren onderzoek zijn wetenschappers er bijvoorbeeld nog altijd niet achter wat nu de oorzaak is van migraine, oftewel hevige hoofdpijnaanvallen die met regelmaat terugkomen. Dat is wat anders dan spanningshoofdpijn, waarvan artsen veronderstellen (een directe link is lastig aan te tonen) dat die veroorzaakt wordt door aangespannen spieren in het gezicht, de nek en de rest van het hoofd. Die verhoogde spanning kan onder meer worden veroorzaakt door stress. Onlangs vertelde ook huisarts Juriaan Galavazi aan MT dat ‘stress absoluut ziek maakt’.
Daarbij is het zo dat er tijdens stressvolle situaties stofjes in het brein vrijkomen in het kader van de vecht-of-vlucht-reactie, leggen de medici van de Amerikaanse Cleveland Clinic uit. Dat kan effect hebben op de wijdte van de bloedvaten in je hoofd, waardoor je hoofdpijn kunt krijgen.
Reden tot onderzoek
Als je vaker last hebt van hoofdpijn of je zorgen maakt, is het natuurlijk een uitstekend idee om je huisarts te raadplegen. Zo niet, dan zou je zo’n hoofdpijnmoment kunnen aangrijpen om de gang van zaken eens onder de loep te leggen, adviseert Siets Bakker. ‘Vraag jezelf bijvoorbeeld: wat gebeurt tijdens dit overleg waardoor ik hoofdpijn krijg? Worden er zaken achtergehouden? Wordt iemand buitengesloten, of is de persoon aan het woord niet degene die het daarover moet hebben? Op het moment dat je doorkrijgt wat er speelt, bijvoorbeeld dat een collega een project onrechtmatig naar zich toe trekt, voel je vaak al een deel van de spanning in je lichaam verdwijnen.’
‘Dan kun je ervoor kiezen het bespreekbaar te maken, misschien tijdens de vergadering al, of later – in plaats van door te ploeteren en je te blijven ergeren aan de situatie. Wat eerst onzichtbaar en ongrijpbaar was, wordt dankzij het luisteren naar je intuïtie heel tastbaar. Ineens snap je wat er aan de hand is – en kun je er dus wat aan doen. Dat maakt zo’n verschil, in plaats van rond te blijven lopen met een naar gevoel waar je net niet de vinger op kan leggen.’
We willen wel, maar we weten vaak niet hoe
Het is namelijk niet zo dat we geen moeite willen nemen, maar vaak zien we simpelweg niet waar het misgaat, vervolgt de organisatieadviseur. ‘Dat zie je ook bij mensen die een burn-out hebben. Die zijn opgebrand: ze hebben zo hard geprobeerd iets te doen en steeds lukte dat niet. Maar hard proberen zit bijna altijd op het symptoomniveau, je pakt er zelden het echte probleem mee aan.’
Jezelf kritisch bevragen is volgens Bakker een verrassend doeltreffende methode als je niet weet hoe je iets aan moet pakken: ‘Ga bij jezelf na: als ik dit doe, word ik daar blij van of niet? En als ik dat doe, merk ik dat er dan energie begint te stromen en krijg ik nieuwe ideeën? Of stagneert de boel? Naast de kennis en ervaring die je al bezit, is je aangeboren instinct een onmisbare tool.’
