Het idee van een extra baan spookt vaak door mijn hoofd; ik ben journalist, maar ik overweeg vaak om daarnaast iets praktisch te gaan doen. Creativiteit bloeit immers op bij een relaxte gemoedstoestand. Wanneer het brein even totaal met iets anders bezig is, of tijdens het dagdromen. Als ik het druk heb met hetzelfde werk, kom ik helemaal niet op schrijfideeën. En daarom speel ik met het idee om toch achter een bar, of in een werkplaats als meubelmaker aan de slag te gaan.
Steeds meer mensen met een vaste baan hebben een side job. In Nederland combineren op dit moment ongeveer 600.000 mensen meerdere banen. De Sociaal-Economische Raad (SER) stelde dat de Nederlandse regelgeving er nog teveel van uitgaat dat mensen één baan hebben. De raad adviseert de regering in wet- en regelgeving rekening te houden met andere mogelijkheden.
Maar werkt dat wel, een extra baan? En staat dat goed op mijn cv?
Dynamisch
Volgens Laetitia Nossek, recruiter bij Einstein & Jones, ligt het aan het soort werk dat je doet of een ‘bijbaan’ heilzaam voor je is. ‘Iedere persoonlijkheid heeft meerdere kanten, het is hoe dan ook goed om die veelzijdigheid te kunnen benutten. Ik zie dat iemand met meerdere banen vaak dynamischer wordt. Maar als je een afwisselende baan hebt, kan het ook dat dit op één werkplek tot uiting komt.
Daarnaast ligt het aan het moment in je carrière. In de opstartende fase van een baan, zou Nossek het afraden er iets naast te doen. ‘Dan is focus heel belangrijk.’
Sectorafhankelijk
Thomas Pleunis, verantwoordelijk voor people operations bij Creative Group, een techbedrijf in Amsterdam, beaamt dat het erg sectorafhankelijk is of een side job een positieve of een negatieve uitwerking op je heeft. ‘Een bankier, of iemand die in een dergelijke traditionele sector werkt, kan bijna niet in deeltijd werken en ander werk naast zijn of haar baan doen. Dat wordt over het algemeen niet geaccepteerd. En als je naast een baan van minstens veertig uur per week nog ander werk doet, zal je denk ik de focus op je werk verliezen.’
‘In een bedrijf waar een ondernemend karakter wordt gewaardeerd, ligt het heel anders. Bij ons werkt bijvoorbeeld een programmeur die een dag in de week zijn eigen opdrachten doet. Dat stimuleert de creativiteit en wordt door ons management gewaardeerd.’ Pleunis verwacht dat dit de trend is: in de toekomst zullen steeds meer bedrijven openstaan voor de vele kanten die een werknemer heeft. ‘Je bent niet je baan.’
Toch vraagt Pleunis, die ook ruim vijf jaar als recruiter werkte, zich wel af waarom iemand twee banen heeft als hij dat op een cv ziet staan. ‘Het hoeft niet negatief te zijn, maar ik sta er wel even bij stil. Misschien is iemand nog erg aan het zoeken naar wat hij of zij wil. Dit verandert wel: sneller van werkgever wisselen is ook in een vrij korte tijd veel geaccepteerder geworden.’
Productiviteit
Frank den Butter, hoogleraar economie aan de VU, zei in De Volkskrant dat combinatiebanen ‘zeker aan de bovenkant van de arbeidsmarkt de productiviteit verhogen’. Ook is het denkbaar dat iemand met een zware, fysieke baan zijn of haar werk mogelijk langer volhoudt door er in deeltijd theoretisch(er) werk naast te doen.
Stel dat je met deze positieve aspecten in je achterhoofd kiest voor het najagen van meerdere talenten. Hoe jongleer je twee banen dan op een prettige manier, zonder dat je ’s nachts gaat dromen dat de meubels die je maakt langzaam in artikelen veranderen?
Volledige aandacht
Het is in ieder geval fijn om één ding tegelijk te doen. Schakelen tussen verschillende taken leidt tot meer fouten, doordat je niet de volle aandacht hebt voor je werk. Baken beide banen goed af en stel grenzen: het einde van de werkdag is ook echt het einde van dat werk.
Ying Zhang, adjunct-hoogleraar ondernemerschap en innovatie aan de Erasmus Universiteit, heeft zelf meerdere functies op de universiteit. Zij zegt over het combineren van werkzaamheden: ‘Je baan is een rol in de samenleving. Om goed meerdere rollen te combineren, is het belangrijk om van iedere bijdrage de waarde te erkennen, dus geen werk onbewust te doen, en iedere rol je volledige aandacht te geven. Zo voorkom je ook dat je er overspannen van raakt.’
Communiceer
Naast afbakenen is het belangrijk om goed te communiceren. Wat vind je werkgever ervan als je een inkomstenbron erbij krijgt? Moet je bij vergaderingen aanwezig zijn? ‘Zorg dat je altijd toestemming vraagt aan je werkgever(s)’, raadt Pleunis aan.
En als ik een dag in de week milieucampagnes ga verzinnen voor een actiegroep, dan kan ik het beste ook naar een journalistieke opdrachtgever communiceren dat ik niet meer over dat onderwerp zal schrijven.
Belasting
Hoewel de keuze voor een side job niet altijd door geld gedreven is, kun je erdoor meer gaan verdienen. Ga je dan ook meer belasting betalen?
Je betaalt niet meer dan wanneer je één baan zou hebben. Maar zowel bij baan een als baan twee kom je waarschijnlijk in een lagere belastingschijf terecht dan volgens je totale inkomsten juist is. Daarom loop je kans op een naheffing, waarbij je het verschil tussen de ene belastingschijf en die daarboven betaalt. Loonheffingskorting mag je maar bij één werkgever inzetten.
