Wat op ons bordje komt, zit boordevol innovatie. Een kijkje in de keuken van morgen. Deze keer: de groene eiwitrevolutie.
Bijna nergens verandert zo snel zo veel als in de keuken. De Nederlandse levensmiddelenindustrie investeert meer dan 400 miljoen euro per jaar in onderzoek en ontwikkeling, staat in een toekomstagenda, die de bedrijven in de sector, samen met overheid en wetenschap, hebben vastgesteld.
Droom wordt werkelijkheid
'Ik heb ervan gedroomd en nu gebeurt het', zegt Jeroen Willemsen (41) in oktober tijdens 'Food Valley Expo' in gebouw Orion van de universiteit in Wageningen. Willemsen is expert in 'eiwittransitie' en inleider van het programmaonderdeel 'De groene eiwitrevolutie'. Die revolutie heeft betrekking op de vervanging van een deel van de dierlijke eiwitten in ons menu door plantaardige. Dat is hard nodig, aldus Willemsen (foto). Dierlijke eiwitten in zuivel en vlees vragen qua productie veel meer van de natuur dan plantaardige. Maar plantaardige eiwitten zijn niet alleen duurzamer, volgens Willemsen is het ook nog eens een stuk gezonder als we een balans weten te vinden in de consumptie van rode (dierlijke) en groene eiwitten. In de plantaardige producten zit bijvoorbeeld geen cholesterol.
De zaal zit vol
De belangstelling voor de groene eiwitrevolutie is groot. De zaal zit vol studenten, ondernemers en wetenschappers. Willemsens boodschap: we kunnen winst maken met duurzamere nieuwe eiwitten uit planten en insecten. Als bewijs hiervoor wijst hij op de grote bereidheid die in de VS bestaat om te investeren in 'sustainable proteins'. Hij zegt het met enige jaloezie. Een medewerkster van Green Soil Investments laat vanuit de zaal echter weten dat die belangstelling er ook wel degelijk in Nederland is.
Ojah, beeter
Dat was in 2009 zeker nog niet het geval, vertelt Willemsen later tijdens de agrifood-innovatiedag in Wageningen. In dat jaar richtte hij samen met twee partners Ojah op, producent van Beeter. Het moeilijkste vond hij het destijds om de financiering rond te krijgen. Beeter, voor de internationale markt Plenti, is gemaakt van uitsluitend soja en water, heeft de bite en structuur van kip en wordt in verschillende vormen verkocht als vleesvervanger (zie foto). Eerder werkte Willemsen jarenlang als business developer voor de universiteit van Wageningen. Daar werkte hij samen met bedrijven in de sector aan innovatie. Te veel van de beste ideeën haalden de markt niet, vond hij echter, waarop hij besloot zelf te gaan ondernemen. 'Ik durf me nu pas food innovator te noemen.' Dat wil zeggen: nu hij als ondernemer zelf succes in de markt heeft bereikt met een vernieuwing.
Met dank aan partners
Want een succes is Beeter geworden. 'We besloten dat we Beeter niet als consumentenmerk in de markt moesten zetten. Als we partners de ruimte laten er het product van hun droom van te maken, bereiken we namelijk meer, dachten we.' En dus werden én worden afnemers – verwerkers – nu aangemoedigd hun culinaire creativiteit op het basisproduct los te laten. 'Wat zij toevoegen aan het product, hun productontwikkeling en marketing, is de sleutel tot het succes van Beeter.'
Vegetarische slager
Afnemers zijn onder andere Vegetarische Slager Jaap Korteweg en 'ecoproneurs' Mark Kulsdom en Lisette Kreischer, de mensen achter de Dutch Weed Burger. Dat zijn typisch ondernemers die er goed in slagen de aandacht te vangen van de media en de consument, zegt Willemsen. 'Die mensen kwamen naar ons toe, mét een idee, maar zonder product.'
Partners vrij laten
Willemsen denkt dat innovatie op deze manier alleen haalbaar is voor kleinere bedrijven. Grote bedrijven moeten met te veel regels en voorwaarden opereren om partners zo vrij te laten als Ojah doet met zijn afnemers. Inkopers van de grote supermarktconcerns kwamen overigens niet naar het Gelderse Ochten, waarvanuit Ojah opereert. 'Ze geloofden er niet in. Maar later wilden ze toch ook een vleesvervanger in hun schap, dankzij de pull uit de markt.' Vorig jaar werd Beeter door het populair wetenschappelijk blad Quest nog neergezet als de derde uitvinding van de eeuw, na de iPhone, maar voor de deeltjesversneller en de Tesla.
Pionieren
Willemsen is begin dit jaar vertrokken als commercieel directeur van Ojah, dat sinds 2009 groeide van 6 naar 30 medewerkers. Hij wilde liever weer pionieren en doet dat met zijn nieuwe bedrijf FoodforImpact. Hij adviseert organisaties en bedrijven over duurzame eiwitten en is secretaris van de vereniging van Het Platform Nieuwe Eiwitproducten (Het Planeet) een brancheorganisatie van producenten van duurzame eiwitproducten. Daar ziet hij dat de groene eiwitrevolutie nog niet volledig op gang is gekomen. De markt voor vleesvervangers stagneerde, na jaren van groei, de afgelopen jaren op een waarde van ongeveer 70 miljoen euro. 'We moeten inderdaad een hobbel nemen', geeft Willemsen toe. 'Maar ik heb er vertrouwen in, dankzij creatieve ambassadeurs en de verbeterde kwaliteit van de groene eiwitproducten.'
Deze week bericht MT over gamechangers in de wereld van ons voedsel. Dit is de eerste aflevering.
Lees meer over de foodrevolutie
