Het beeld is bekend: het aantal faillissementen staat ook begin 2021 nog op recordlaagte, dankzij de deken van coronasteun die ondernemers beschermt tegen omvallen. Ook bij Jacqueline Zuidweg, die zich als herstructuringsexpert met Zuidweg en Partners en MKB Doorgaan inzet voor ondernemers met schuldproblemen, is het verbazingwekkend rustig. Inderdaad: stilte voor de storm.
‘Tot nu toe kunnen we ondernemers vooral helpen de weg te vinden in het oerwoud van steunregelingen rond corona en mogelijkheden met ze bespreken. Dat is al een hele klus, en als kleinere ondernemer heb je geen specialisten in dienst die dat voor je uitzoeken. Mijn adviseurs zitten ook regelmatig met iemand aan de lijn die zijn hart gewoon wil luchten en het totaal niet meer ziet zitten. Ze hebben een training zelfmoordpreventie gehad en ik hoorde dat die technieken al een paar keer goed van pas zijn gekomen.’
Crisis na de crisis
Al gaat het soms ten koste van eigen (spaar)geld, de meeste ondernemers in hard getroffen sectoren als de horeca en fysieke retail redden het op dit moment nog net. Behalve de steunregelingen van de NOW, de tegemoetkoming vaste lasten TVL en de TOZO zijn hun schuldeisers voorlopig ook nog coulant. De Belastingdienst gaf uitstel, bij verhuurders is het beeld verdeeld, maar ook die geven vaak korting. ‘Andere schuldeisers en incassobureaus duwen en trekken ook niet. Die maken pas op de plaats en lijken af te wachten tot de economie weer opengaat. Maar ik verwacht een kentering, ze komen straks allemaal en dan is het wachten op de crisis na de crisis. Mijn gevoel: we gaan straks met zijn allen op vakantie deze zomer, even opladen en dan vol aan de bak. Dat geldt ook voor de schuldeisers.’
Maar gesteld dat de economie straks weer volledig opengaat, is je bedrijf dan gered? ‘Ik merk bij gemeenten vaak dat ze denken: die horecaondernemers redden het wel, zodra de boel weer opengaat krijgen de terrassen een boost. Maar nee dus. Je redt het niet om in drie jaar je schulden af te betalen met de aflossingscapaciteit die je bedrijf heeft, zelfs als dat weer goed draait.’
Zuidweg ziet daarom twee zaken die echt dringend moeten worden geregeld om te zorgen dat ondernemers goed door die ‘crisis na de crisis’ komen: duidelijkheid over het terugbetalen van de uitgestelde vorderingen van de Belastingdienst, en de financiering van bedrijven die straks gedwongen zijn tot schuldsanering. ‘De termijn waarop je je schulden terugbetaalt moet worden afgestemd op je verdiencapaciteit. Ook moeten er meer financieringsmogelijkheden komen.’
Belastingdienst: geeft lucht
Er zijn zo’n 250.000 bedrijven die bij de fiscus uitstel hebben aangevraagd, voor een totaalbedrag van 17 miljard euro. Nu hoeven ondernemers pas in oktober te beginnen met terugbetalen. Daar krijgen ze drie jaar de tijd voor, maar wat Zuidweg betreft is dat voor de meeste ondernemers te kort. Inmiddels lijkt – met de verkiezingen in aantocht – het kabinet daar ook van doordrongen. Staatssecretaris Hans Vijlbrief kijkt naar een langere termijn voor terugbetaling. Plus een manier om aflossingen bescheiden te laten beginnen, om ze vervolgens langzaam te laten oplopen.
Kwijtschelding is nog steeds geen optie in die plannen. ‘Begin met een termijn van vijf jaar, maar als de prognoses echt geen ruimte laten voor volledige afbetaling, laat ondernemers hun belastingschuld dan afkopen’, oppert Zuidweg. ‘Ik hou vooral mijn hart vast als het gaat om de uitvoering. Hoe gaat de Belastingdienst het bolwerken als straks tienduizenden ondernemers met verzoeken komen? Het zal beginnen met een standaardbriefje over terugbetaling, maar er zal echt flink veel capaciteit en kennis bij de Belastingdienst bij moeten om ondernemers voldoende te kunnen begeleiden.’
Maatwerk is waarschijnlijk onhaalbaar. Maar zorg dan voor een eenvoudige, begrijpelijke regeling, zegt Zuidweg. ‘Koppel de informatievoorziening bijvoorbeeld aan die rond de NOW: dan hoef je niet nog eens je hele doopceel te lichten om tot een schuldregeling te komen.’
Financiering: ruimer doorstartkrediet
Als een ondernemer te weinig verdiencapaciteit heeft om schulden af te lossen, is een sanering onvermijdelijk. Wat dat betreft komt de nieuwe Wet Homologatie Schuldakkoord (WHOA) als een godsgeschenk. Die biedt ondernemers nieuwe mogelijkheden om met hun schuldeisers tot een deal te komen. Als twee derde instemt met het kwijtschelden van een deel van de schulden, wordt dit akkoord algemeen geldig. Als de procedure tenminste openbaar, dus via de rechtbank, is verlopen.
Het eerste bedrijf heeft inmiddels een akkoord rondgekregen dankzij deze nieuwe wet. Dat is veelbelovend, zegt ook Zuidweg. Maar of zo’n akkoord nu via de nieuwe wet, via een surseance – die ook nog veel mogelijkheden biedt – of buiten de rechter om tot stand komt, er zal meestal geld bijmoeten. Een herstructurering moet immers worden gefinancierd.
Spoedhulp aan ondernemers
Een zo snel mogelijke doorstart van een op zich levensvatbaar bedrijf, dat door corona is geraakt. Met dat doel heeft Zuidwegs MKB Doorgaan de pilot ‘Spoedhulp aan ondernemers’ gestart, samen met onder meer het Zelfstandigen Loket Flevoland en de Rechtbank Midden-Nederland. Het werkt als een funnel, waarin ondernemers die zich melden snel worden doorgeleid naar financiers of, als een schuldsanering nodig is en die gefinancierd kan worden, naar een soort prepack surseance. Die kan binnen twee à drie maanden leiden tot een akkoord. ‘We hebben nu de nieuwe WHOA, maar de surseance is nog steeds een prima manier om door te starten. Die wordt in feite nu afgestoft. We zijn heel benieuwd hoeveel ondernemers hiervan gebruik gaan maken. We zitten nog volop in de voorbereidende fase om klaar te zijn als de economie weer opengaat. Veel advocaten hebben zich al aangemeld om deel te nemen aan deze pilot.’
TOA-krediet van Qredits
Tot 100.000 euro springt Qredits, de aan de overheid gelieerde financier voor met name kleinere ondernemers, in het gat. Onlangs kondigde het kabinet het TOA-krediet aan, een achtergestelde lening voor ondernemers die, met gebruikmaking van de WHOA, hun bedrijf willen doorstarten. Qredits laat desgevraagd weten dat het nog overlegt over de definitieve vormgeving. Voorwaarde is in elk geval dat je na een schuldenakkoord financieel gezond door kunt met je bedrijf. Zuidweg: ‘Fantastisch voor de kleinere ondernemingen, maar iedereen die méér nodig heeft, zal geen bank vinden die zegt: ik financier je doorstart wel even.’ Het is duidelijk: Den Haag zou ook moeten sleutelen aan een kredietfaciliteit voor bedragen tot een veelvoud van die 100K.
Stoppen of doorgaan
Tja, stoppen of doorgaan, dat zal een dilemma worden voor heel veel ondernemers. ‘Je zult scenario’s moeten opstellen over de toekomst’, zegt Jacqueline Zuidweg. ‘Is daarin een plek voor je bedrijf? Ik zie ook ondernemers, bijvoorbeeld cateraars, de stekker eruit trekken. Die wachten even af of er in de toekomst weer een goed moment komt om op te starten. Het is ook een heel persoonlijke afweging. Zelfs als een reëel scenario kansrijk oogt, moet je maar de energie hebben, de drive om alles weer op de rit te krijgen, al dan niet via een schuldsanering.’
Lees ook in deze serie:
- Zo ziet stilte voor een storm van faillissementen eruit
- Deze nieuwe wet helpt je bij een deal met je schuldeisers
- ‘Na het faillissement van Travelbird ben ik elk succesje gaan vieren’
- ‘Kom nú in actie en maak een turnaroundplan’
- ‘Minibrew is beter geworden door onze surseance: de bullshit is eruit’
- Hutspot start door na overname: ‘Ik wil niet dat dit eindigt met een faillissement’
