Er wordt nog weleens gesuggereerd dat je als startup in de Verenigde Staten moet zijn om investeringen van niveau binnen te hengelen. Zit natuurlijk wat in: terwijl wij in de Lage Landen investeringen van enkele miljoenen al heel wat vinden, gaan ze in de Verenigde Staten met het grootste gemak aan de haal met tientallen miljoenen aan investeringskapitaal. Voor VC’s in Silicon Valley is het kleingeld. Toch onderstreepte een reis die Sprout eerder deze maand in Silicon Valley maakte nog eens wat we allemaal wel weten: het Amerikaans model brengt ook een grote inkomenskloof met zich mee. Het lijkt er weleens of je winnaar of verliezer bent. Zo kent San Francisco zevenduizend daklozen.
Van hackers tot insectenkwekers; ze kregen tientallen miljoenen in 2017
We zeggen in Nederland daarom al snel: doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg. Amerikaanse taferelen willen we – waarschijnlijk terecht – niet. Klein, maar fijn; maar weinigen steken in Nederland boven het maaiveld uit, maar iedereen heeft wel een zorgverzekering, om maar eens wat te doen. Toch, impliceert dit dat we het dan maar moeten houden bij investeringen van een paar ton, of – vooruit – 2 miljoen? Ergens wel weer zonde, want een beetje extra groeigeld is behoorlijk handig als je de wereld wil veroveren met een duurzaam bedrijfsmodel.
Sprout dook daarom eens in de materie en concludeert: forse miljoeneninvesteringen waren ook Nederlandse start- en scaleups dit jaar niet vreemd. In de top 10 grootste investeringen die wij dit jaar noteerden, zijn bovendien allerlei sectoren vertegenwoordigd: van hackers tot anti-hackers, van een ticketbedrijf tot strijders tegen kanker en van een insectenkweker tot een service voor bloemenabonnementen. Wel vinden we jammerlijk weinig vrouwelijke ondernemers onder de topbedrijven; Cristianne Rijcken van Cristal Therapeutics is de enige vrouw in deze lijst.
Joris Beckers, Bas Verheijen, Frederik Nieuwenhuys en Michiel Muller (vlnr.).
1. Picnic
Wat: online supermarkt
Bedrag: 100 miljoen euro
Investeerders: NPM Capital, De Hoge Dennen, Hoyberg en Finci
De heren achter oud-Challenger van het Jaar Picnic, de bezorgsupermarkt, bouwden jaren aan hun bedrijf op basis van eigen vermogen. Maar goed, je wil niet eeuwig afhankelijk zijn van je eigen portemonnee. Daarom gingen Picnic-oprichters Joris Beckers, Michiel Muller, Bas Verheijen – inmiddels naar Blokker – en Frederik Nieuwenhuys na de opstartfase op zoek naar een investeerder. Ze waren al in gesprek met private equity-fondsen en geïnteresseerden uit Silicon Valley, maar lieten de Amerikanen doodleuk in de kou staan. Picnic week namelijk met succes uit naar Nederlandse kapitaalverstrekkers: in maart kreeg het bedrijf een investering van 100 miljoen euro van vier rijke ondernemersfamilies.
Picnic bewees hiermee dat je niet naar San Francisco hoeft uit te wijken om een investering van Silicon Valley-achtige proporties te bemachtigen. “Dit is fantastisch nieuws voor alle mensen die we kunnen aansluiten, en voor de gemeenten die hun bezorging kunnen verduurzamen. En het is geweldig nieuws voor de BV Nederland, dat we dit met Nederlandse fondsen kunnen doen”, zei mede-oprichter Joris Beckers in maart aan Sprout.
Robert Vis.
2. MessageBird
Wat: sms-dienst
Bedrag: 60 miljoen dollar (50 miljoen euro)
Investeerders: Accell, Atomico, Y Combinator
Robert Vis wilde met zijn in 2011 opgerichtte cloudplatform MessageBird zolang mogelijk vrijwel zonder extern kapitaal zijn omzet vergroten. Vis wilde echter ook opschalen en om dat wat “agressiever” te kunnen doen, keerde de ondernemer zich toch naar investeerders. Het platform voor het versturen van sms’jes kon daarom in oktober melden dat het een investering kreeg van 60 miljoen dollar kreeg. Vis kreeg het kapitaal van het Amerikaanse Accel, het Europese Atomico en startupaccelerator Y Combinator. De ondernemer stelde indertijd dat hij de komende 5 tot 10 jaar wellicht geen investering meer nodig zal hebben.
Meerdere wegen leiden naar Rome; in tegenstelling tot Picnic ging MessageBird dus wel in zee met de Amerikanen. “De meeste fondsen in Nederland zijn kleiner dan het bedrag dat we nu ophalen”, stelde Vis indertijd aan Sprout. “En we willen heel graag Amerika veroveren, dan wil je ook een lokale partij.” En, zoals dat gaat: MessageBird heeft sinds begin dit jaar dan ook een vestiging in San Francisco.
Kees Aarts (rechts).
3. Protix
Wat: insectenkweker
Bedrag: 45 miljoen euro
Investeerders: Aqua-Spark, Rabobank, BOM en particuliere investeerders
Dierenvoedsel maken op basis van insecten. Twee oud-collega’s van consultancyfirma McKinsey Kees Aarts en Tarique Arsiwalla kwamen er in 2009 mee toen ze Protix oprichtten. Ze gebruiken sindsdien larven van de zwarte soldaatvlieg op groente- en fruitafval om voedsel te produceren voor varkens en pluimvee, maar ook voor huisdieren. Het is milieuvriendelijker dan dierenvoedsel op basis van vlees en vis. Om de dieren te voeden die het vlees produceren, heb je immers groenvoer nodig. Dat moet ergens vandaan komen, waardoor bossen het loodje leggen. De oceaan heeft daarnaast te kampen met overbevissing.
Protix werd er in 2013 al Challenger mee voor Sprout. De grote doorbraak kwam echter in juni dit jaar, toen Protix een investering kreeg van maar liefst 45 miljoen euro. De investeerders waren de Utrechtse investeringsmaatschappij Aqua-Spark, Rabobank, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) naast private investeerders.
Jobert Abma (links) en Michiel Prins (tweede van links).
Wist je dat.. Sprout je van A tot Z helpt bij investeringen? Bekijk onze nieuwe Funding Toolkit.
4. HackerOne
Wat: bedrijfshacking
Bedrag: 40 miljoen dollar (33,5 miljoen euro)
Investeerders: Dragoneer Investment Group, NEA en Benchmark en onbekende investeerder
De Drachtse hackers Jobert Abma en Michiel Prins hadden vanuit Silicon Valley al 35 miljoen dollar opgehaald voor hun HackerOne, maar in februari kwam daar nog eens 40 miljoen dollar bij van investeerders. Niet dat ze een specifiek doel voor het geld hadden, maar Abma en Prins namen het kapitaal aan voor het geval ze het eens nodig zouden hebben. “Het hebben van geld laat ook zien dat je serieus bent en maakt je een goede partij voor grote klanten”, stelden ze tegen Dagblad van het Noorden. De hackers gebruiken hun technische vaardigheden om websites van bijvoorbeeld Snapchat en Dropbox veiliger te maken.
Koen Thijssen, Bart Troost, Patrick Hurenkamp.
5. Bloomon
Wat: bloemenabonnementen
Bedrag: 21,4 miljoen euro
Investeerders: Fortino, Inkef Capital, Partech Ventures en angel-investeerders
Dat je met een service voor bloemenabonnementen miljoenen aan investeringskapitaal kunt ophalen, klinkt wellicht vergezocht. Toch bewijzen Patrick Hurenkamp, Bart Troost en Koen Thijssen dat het mogelijk is. Hun startup Bloomon haalde in februari dit jaar 21,4 miljoen euro op in een kapitaalronde die werd geleid door het Belgische fonds Fortino. Het betreft een zogeheten Series B-investering; eerder wisten ze bij Bloomon ook al eens 3,5 miljoen euro op te halen. Het vertrouwen is waarschijnlijk toe te schrijven aan Bloomons disruptieve instelling. Zo stelde Hurenkamp in 2015 nog over de concurrentie van andere online bloemenbezorgers: “Zij leveren alleen overdag, wij ’s avonds en wij gaan voor meer lef.”
Boyan Slat.
6. The Ocean Cleanup
Wat: oceanen plasticvrij maken
Bedrag: 20 miljoen dollar (16,7 miljoen euro)
Investeerders: DSM, Peter Thiel, Marc en Lynne Benioff en anderen
De oceaan plasticvrij maken, dat wil Boyan slat proberen te doen met een slangenconstructie. Zijn startup The Ocean Cleanup wist zich de afgelopen tijd flink in de kijker te spelen van media en sympathisanten. Hij had al een bedrag van rond de 10 miljoen dollar aan investeringen, maar dit jaar kwam daar nog eens 20 miljoen dollar bij. Het bedrijf maakte in mei bekend donaties te hebben ontvangen van onder anderen chemiebedrijf DSM, Silicon Valley-ondernemer Peter Thiel als internetondernemers Marc en Lynne Benioff. Met dit kapitaal kan de jonge twintiger zijn techniek testen in de oceaan.
Chris Zadeh.
7. Ohpen
Wat: administratiesoftware
Bedrag: 15 miljoen euro
Investeerders: Amerborgh en anderen
Fintechbedrijf Ohpen haalde begin juli 15 miljoen euro op in een investeringsronde die werd geleid door investeringsvehikel Amerborgh. Ohpen, het bedrijf van Chris Zadeh, levert cloudsoftware voor de administratie van beleggings- en spaarrekeningen. Het bedrijf heeft grote klanten als Nationale Nederlanden en Aegon. Het was reden genoeg voor Amerborgh om te investeren. Met het groeigeld probeert Ohpen momenteel onder meer de Britse markt te veroveren.
Luuc Elzinga (rechts).
8. Tiqets
Wat: ticketservice voor smartphone
Bedrag: 17 miljoen dollar (14,2 miljoen euro)
Investeerders: HPE Growth Capital en investeerders
Het Amsterdamse bedrijf Tiqets wist in mei te melden dat het maar liefst 17 miljoen dollar aan investeringsgeld had gekregen. Tiqets levert een service waarmee concumenten via hun smartphone tickets voor populaire attracties in wereldsteden kunnen kopen. Exit papier, dus. Daar zagen ze wel wat in bij HPE Growth Capital, dat de investering leidde. Het gaat Tiqets voor de wind; het bedrijf van onder anderen Luuc Elzinga haalde de afgelopen jaren ook al een kleine vijfenhalf miljoen dollar op.
Raymon van der Velde, Joep Gommers (nvlr.).
9. EclecticIQ
Wat: cybersecurity
Bedrag: 14 miljoen euro
Investeerders: Keen Venture Partners, KPN Ventures, Inkef Capital
Joep Gommers en Raymon van der Velde willen het met ElecticIQ hackers moeilijk maken. Door een big data-analyse te maken op basis van cyberdreigingsinformatie van open en gesloten online bronnen hopen zij bedrijven te beveiligen tegen hackers. Het leverde ElecticIO al de felbegeerde – o, yeah – Challenger-status op bij Sprout. De markt heeft bovendien oren naar de service van de twee en daarom leidde investeringsvehikel Keen Venture Partners in november een investering van 14 miljoen euro in de anti-hackers.
Cristianne Rijcken.
10. Cristal Therapeutics
Wat: medicijn tegen kankerbijwerkingen
Bedrag: 12,8 miljoen euro
Investeerders: Biogeneration Ventures en Aglaia Biomedical Ventures
Cristianne Rijcken en Joost Holthuis gaan met Cristal Therapeutics de strijd aan met kanker. Ze ontwikkelen zogeheten nanobolletjes om kankermedicijnen gericht op het lichaam af te leveren. Op deze manier moeten patiënten minder last van bijwerkingen krijgen. Het leverde het bedrijf in januari een investering op van 12,8 miljoen euro. Dankzij dit geld van onder meer Biogeneration Ventures en Aglaia Biomedical Ventures kon Cristal Therapeutics extra onderzoek doen.
