‘Durf jezelf als mens te laten zien’

Onberispelijk zit Joost Fortuin vandaag achter zijn laptop: monter, strak in het pak. Een bewuste keuze, vertelt hij. ‘Nu we sinds maart veel thuiswerken, hebben we afgesproken dat je je óók thuis representatief probeert te kleden als je een online meeting hebt. Dus geen ongekamde haren, hoodies en joggingbroeken. Daar vinden sommige medewerkers ongetwijfeld iets van, van zo’n afspraak. Maar het is wél duidelijk.’

Vertwijfeling

Duidelijkheid: geen overbodige luxe in een jaar waarin alles toch al anders is dan anders. Als Managing Director Nederland van recruitmentspecialist PageGroup ziet Fortuin een arbeidsmarkt die op dit moment nog altijd in vertwijfeling is. ‘Natuurlijk staan bepaalde sectoren – zoals de horeca en de evenementenbranche – door corona flink onder druk, maar veel andere sectoren hebben zich sinds de zomer eigenlijk best goed hersteld. Ook een demografisch verschijnsel als de vergrijzing is niet zomaar weg natuurlijk; integendeel.’

In de lift

De vraag naar talent blijft dus op peil, merkt Fortuin. ‘Bedrijven en organisaties die nu denken irreële eisen te kunnen stellen aan potentiële werknemers, zullen van een koude kermis thuiskomen. Tegelijkertijd is het voor werknemers goed om te beseffen dat je best wat meer lef kunt tonen. Wij plaatsen zelf misschien nog wel wat minder kandidaten dan een jaar geleden, maar de markt zit duidelijk weer in de lift.’

Persoonlijk contact

Dat laat onverlet dat het op werkgebied al met al ‘geen leuk jaar’ is, vindt Fortuin. ‘Net als veel collega’s mis ook ik de dagelijkse interactie met mensen op kantoor; het praatje bij de koffieautomaat, de grappen die je uitwisselt vlak voor of na een vergadering. Incidenteel werken op kantoor is bij ons onder voorwaarden toegestaan, maar al met al zijn er heel veel mensen die ik sinds maart alleen nog maar op het scherm heb gezien. En overleggen via het scherm is toch vaak heel taakgericht, met weinig ruimte voor meer persoonlijk contact. Bovendien kost het simpelweg veel energie om de hele dag tegen een scherm te praten. Mentaal en lichamelijk is werken vanuit huis zwaarder dan het werken op kantoor, vind ik.’

Belrondje

Voor leidinggevenden ligt er een belangrijke taak om de balans goed te bewaken, schetst Fortuin. ‘Bij PageGroup hebben we afgesproken dat alle managers structureel tijd vrijmaken om contact te houden met hun medewerkers. En dan nadrukkelijk niet alleen met de laag direct onder hen, maar ook met de organisatielagen dáár weer onder; de mensen die je op kantoor misschien nog wel tegenkomt, maar met wie het contact nu helemaal dreigt te verwateren. Wij hebben gezegd: maak een lijst en zorg ervoor dat je regelmatig een belrondje maakt. Hoe gaat het? Qua werk, maar ook privé?’

Piketpaaltjes slaan

Juist nu is die verbinding enorm belangrijk, ziet Fortuin. ‘Mensen hebben behoefte aan menselijk contact, ze missen de dagelijkse gang van zaken op kantoor. Tegelijkertijd willen ze ook gewoon duidelijkheid hebben over de koers van de organisatie. Juist omdat de afstand groter is, zul je als manager duidelijk en vaker strategische piketpaaltjes moeten slaan: ‘Dáár gaan we heen’. Medewerkers willen vervolgens ook graag helderheid hebben over hun eigen rol daarbinnen. Wat wordt er concreet van me verwacht? En: in hoeverre ben ik al op de goede weg?’

Eigen rol

De manager van de toekomst brengt die werelden volgens Fortuin bij elkaar: hij of zij weet mensen vanuit oprechte persoonlijke interesse te motiveren en biedt tegelijkertijd richting. De meeste leidinggevenden neigen naar één kant, ziet Fortuin. ‘Je hebt managers die heel empathisch zijn en die het weinig moeite kost om persoonlijke interesse te tonen. Andere managers zijn op persoonlijk vlak misschien minder goed, maar zijn weer beter in het staat om over het voetlicht te brengen waar de organisatie heen wil.’

Allianties sluiten

De competenties die je mist zul je meer moeten ontwikkelen, stelt Fortuin. ‘Ben je zelf niet goed in al te persoonlijke communicatie met je mensen? Zorg er dan in elk geval voor dat iemand anders binnen je team die taak deels overneemt of je souffleert. Omgekeerd geldt voor sommige managers misschien dat ze moeten leren om directiever te worden. Ik noem dat zelf alliantie-leiderschap; denk bewust na over je zwakke plekken en hoe je die kunt compenseren.’

Ervaring

Zelf zit Fortuin naar eigen zeggen tussen empathie en een meer directieve, strategische benadering in. ‘Mijn ervaring is daarbij wel een voordeel; hoe ouder je bent en hoe meer meters je al gemaakt hebt, hoe meer tijd je hebt gehad om jezelf in beide richtingen te ontwikkelen. Het is ook niet mijn eerste crisis hè. De internetzeepbel, 9/11, de financiële crisis… Ik weet nu dat het wel weer goedkomt en dat je er altijd weer van leert. Maar ik snap dat voor iemand uit de generatie Y, die net de arbeidsmarkt betreedt, anders ligt. Des te belangrijker om juist in deze tijd goed te blijven communiceren met je mensen.’

Video’s

Daarover gesproken: zelf figureert Fortuin sinds het uitbreken van de coronacrisis in video’s op het intranet van PageGroup. ‘Daarin bespreken we onderwerpen die voor de hele organisatie van belang zijn. Hoe zijn onze resultaten? Wat speelt er de komende tijd binnen de organisatie? Maar ook: hoe gaan we om met de coronamaatregelen? Mensen willen graag weten waar ze aan toe zijn.’

De respons op de videoboodschappen is goed, merkt Fortuin. ‘Maar ook daarin heb ik me moeten ontwikkelen. Ik weet nu dat het allemaal niet te gelikt hoeft, liever niet zelfs. Ook geven we medewerkers nadrukkelijk de mogelijkheid om te reageren, om te voorkomen dat het al te zeer top-down wordt.’

Laat jezelf zien

De beste leider durft zichzelf als mens te laten zien en kan zich tegelijkertijd laten gelden als de vertegenwoordiger van het organisatiebelang, benadrukt Fortuin nogmaals. ‘En, misschien nog wel het allerbelangrijkste: durf het ook gewoon een keer toe te geven als je het zelf óók even niet weet. Een goede gelegenheid om jezelf te laten zien én samen met je medewerkers tot een nieuwe richting te komen.’