Netjes is het niet. Maar met modder gooien naar collega’s of concurrenten is uiterst effectief. Een aantal feiten op een rij.
Nederlanders zijn Europees kampioen roddelen. Daar gaat een hoop werktijd aan verloren, bleek uit eerder onderzoek van Canon Europe. Maar beseffen we ook wat we daarmee allemaal aanrichten? Want het beeld dat mensen via roddels en achterklep van iemand verkrijgen blijkt – hoe onwaar de beweringen ook zijn – nauwelijks weg te poetsen. Dat concludeert psychologe Aafje Brandt na onderzoek aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Grote invloed
Roddels over u kunnen zowel in uw voordeel als in uw nadeel werken. Wat anderen namelijk over u vertellen heeft een grote invloed op hoe men over u denkt. Als er dus in positieve zin over u geroddeld wordt, zult u eerder aardig gevonden worden. Maar wanneer er met modder wordt gegooid en mensen enkel over u kwaadspreken achter uw rug om, dan is dat zeer schadelijk voor uw reputatie. Hoe groot die leugen ook is, mensen geloven het eerder van een ander dan hetgeen u zelf erover te zeggen heeft.
Ik ben grappig
Brandt onderzocht bijvoorbeeld hoe mensen reageren op de boodschap 'ik ben grappig en gezellig'. Daarnaast werd deze boodschap ook door iemand anders verteld: 'Aafje is grappig en gezellig'. Wat bleek: als een ander stelde dat Brandt grappig en gezellig is, werd deze informatie serieuzer genomen dan wanneer ze het over zichzelf zei. Iemands brein corrigeert als het ware voor ‘strategisch overdrijven’ en schat andermans mening als betrouwbaarder in dan die van de betrokkene zelf. Overigens is dat anders bij negatieve informatie: daar is de beoordeling gelijk.
Gebruiken
Maar wat kunt u met deze wetenschap? Allereerst is het natuurlijk goed u te realiseren welke schade u kunt aanrichten met roddelen. Wees er dus voorzichtig mee. Maar u kunt het ook effectief inzetten. Bijvoorbeeld door negatieve informatie over uw concurrenten te verspreiden. Het enige waar u wel mee moet oppassen is dat u nooit zelf als bron wordt herkend, want dan is de kans groot dat het publiek u uiteindelijk als onbetrouwbaar bestempeld. Aan de andere kant is het verstandig ervoor te zorgen dat anderen u als geneigd zijn iets positiefs over u te vertellen. Dat is goed voor gratis positieve publiciteit, oftewel de ouderwetse mond-tot-mond-reclame.
Stimulerend
Wist u dat roddelen op de werkvloer ook stimulerend kan werken? Dat beweert althans organisatiepsychologe Bianca Beersma. Volgens haar roddelen vooral hoogopgeleiden veel en graag, omdat ze op die manier zichzelf in een positief daglicht kunnen stellen en daarmee de kans op promotie verhogen. Daarnaast is het volgens Beersma ook fijn om roddelaars in uw team te hebben, want door de verhalen die de ronde doen worden werknemers gestimuleerd hun uiterste best te doen op het werk.
Voor- en nadelen
Roddelen op de werkvloer kent zowel voor- als nadelen. We zetten er een aantal voor u op een rijtje:
Voordelen
-
Bonding
Roddel versterkt de onderlinge band en zorgt zo voor meer cohesie op de werkvloer. -
Informatie uitwisselen
Informatie via het roddelcircuit verspreidt zich snel. -
Informele aanduider van de bedrijfscultuur
Door hoe er over anderen wordt gepraat is snel duidelijk wat wel en wat niet getolereerd wordt. -
Stressverlagend
Problemen van je afpraten en herkenning zoeken bij een ander. -
Ontspanning en gezelligheid
Roddelen verhoogt het werkplezier.
Gevaren
-
Kliekjesvorming
Een sterk wij-tegen-zij gevoel, wat de groep verdeelt in verschillende kampen of personen buitensluit. -
Belemmering van samenwerking
In een sterke roddelcultuur is men meer op z’n hoede. -
Manipulatie
Roddel wordt ingezet om macht te verwerven. -
Mobbing
Lasterpraat kan iemand zwaar schaden en kan zelfs uitmonden in pesten.
Gevolgen
Tot slot is het goed om u te realiseren dat de gevolgen voor de roddelaar zelf soms ook groot kunnen zijn. Zoals voor de vier gemeentemedewerkers in het Amerikaanse Hooksett. Ze werden ontslagen nadat ze onderling een mogelijke relatie van hun manager en een andere medewerkster bespraken. De manager had geklaagd omdat de roddel al langer op de werkvloer circuleerde. De vier vrouwen werden ontslagen toen er een onderzoek werd ingesteld naar aanleiding van de manager zijn klacht.
