In de MT500 worden grote Nederlandse bedrijven gewaardeerd door zakelijke afnemers: leiders, managers en beslissers uit de eigen sector die hun oordeel geven. Maar het zijn ook de vele duizenden betrouwbare peer reviews die zorgen voor een uniek onderscheid met andere ranglijsten.
ASML scoort hoog op de dimensies klantgerichtheid, productleiderschap, de kwaliteit van de uitvoering, werkgeverschap en op duurzaam ondernemen. Het bedrijf is al voor het zesde jaar op rij de winnaar. Op de tweede plaats bevestigt de Efteling zijn toppositie van vorig jaar. De eerste opvallende stijger vinden we op de derde plaats: Rituals.
Rotsvaste koers
Onderzoeksleider Henk Volberda, UvA-hoogleraar Strategisch Management & Innovatie, is niet verrast over deze top drie. ‘Deze drie zijn het toonbeeld van organisaties met een rotsvaste koers. Als geen ander weten zij goed om te gaan met veranderende marktomstandigheden en tegelijkertijd een heldere herkenbare koers te varen’, stelt Volberda.
Voormalig bestuurders Peter Wennink en Martin van den Brink van ASML hebben een effectief ecosysteem opgebouwd. De concurrenten van ASML zijn nog niet in staat vergelijkbare complexe chipmachines te maken die met extreem ultraviolet (EUV) werken. Volberda: ‘Deze groeistrategie gericht op voortdurende innovatie zal de nieuwe ceo van ASML ongetwijfeld verder gaan uitbouwen.’
Toch zal de chipmachinefabrikant volgens de hoogleraar altijd voorbereid moeten zijn op disruptie. Denk aan de ontwikkeling van fotonische chips die niet op elektriciteit maar op licht werken en daarmee veel energiezuiniger zijn.
Efteling en Rituals
Ook De Efteling blijft vernieuwen. In 2030 wil het attractiepark het enige in Europa zijn waar bezoekers een 9+ ervaring beleven. Daarvoor moet alles uit de kast op het vlak van belevingsconcepten, klant- en medewerkerstevredenheid, technologie, samenwerking en steeds meer aandacht voor duurzaamheid.
Zo moest de stoomtrein het veld ruimen voor de komst van de elektrische variant. In deze MT500 wordt De Efteling nu al beloond met een nummer 1-positie op het vlak van klantgerichtheid.
Hoe komt de MT500 tot stand?
In opdracht van MT/Sprout doet het Amsterdam Centre for Business Innovation van de Amsterdam Business School (Universiteit van Amsterdam) jaarlijks onderzoek naar de reputatie van bedrijven en instellingen onder zakelijke beslissers. Begin dit jaar heeft deze 24e editie van het onderzoek plaatsgevonden. Het gaat om een zogeheten peer-to-peer-beoordeling.
Respondenten geven hun oordeel over organisaties die actief zijn in hun eigen branche. Met 1 tot 5 sterren worden vijf dimensies beoordeeld: klantgerichtheid, productleiderschap, kwaliteit van uitvoering (conform het model van Treacy en Wiersma), goed werkgeverschap en duurzaamheid.
Het aantal organisaties waar respondenten op kunnen stemmen, is in 2024 opnieuw toegenomen. De zogeheten groslijst bestaat uit 1.054 bedrijven en instellingen waarbij dit jaar voor het eerst ook NGO’s en goede doelen deelnemen. Uiteindelijk bestaat de ranglijst uit beoordelingen van 4.504 respondenten die samen 15.772 beoordelingen hebben gegeven.
Rituals heeft eveneens een sterke, consistente koers gericht op het creëren van een premium label. Niet het aanbod trekt de klant aan, maar de klant wordt naar het aanbod getrokken.
‘De combinatie van een sterke koopbeleving, productkwaliteit en persoonlijke aandacht in de winkels werpt zijn vruchten af’, zegt Volberda. ‘Duurzaamheid staat bij het beauty- en cosmeticabedrijf ook op de agenda met bijvoorbeeld navulverpakkingen voor producten.’ Inmiddels heeft Rituals meer dan 900 winkels in 33 landen.
Verschuivingen in de top tien
Wat verder opvalt in de top tien van de MT500 van 2024 is dat een aantal oer-Hollandse bedrijven plaats moet maken voor buitenlandse grootmachten. Bedrijven als KLM, Heineken en Staatsbosbeheer maken niet langer deel uit van de tien organisaties met de beste reputatie. Google, IKEA en Microsoft hebben grote sprongen gemaakt en komen daarmee de top tien binnen.
Volgens Volberda is dat lastig te verklaren. ‘Google en Microsoft hebben afgelopen jaar veel investeringen gedaan in de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Wellicht heeft dat bijgedragen aan hun stijging in de ranglijst.’
Bij IKEA speelt de eerder genoemde koersvastheid een rol, denkt Volberda. ‘Ze zetten vol in op duurzaamheid en tegelijkertijd is de Zweedse woninginrichter een typische replicator. Hun verdienmodel is gebaseerd op korte levertijden waarbij de klant wordt gezien als co-producent. In steeds meer landen herhaalt IKEA dit kunstje en ze worden er steeds beter in. Hun verdienmodel wordt nog verfijnder zodat het voor de concurrentie lastiger is om dat te kopiëren.’
NGO’s en goede doelen
Nieuw in de MT500 zijn dit jaar de NGO’s en goede doelen. Zakelijke beslissers hebben veel waardering voor KWF Kankerbestrijding (24), Amnesty International Nederland (42), Artsen zonder Grenzen (135), Alzheimer Nederland (208) en het Leger des Heils (352). Volberda: ‘Dit zijn bij uitstek voorbeelden van organisaties met een sterke social license to operate. Dat leidt tot een betere reputatie.’
Om te bepalen welke sectoren de beste reputatie genieten, is ook dit jaar weer de Netto Reputatie Score (NRS) berekend per segment. Daarvoor is binnen elke sector het aantal rotte appels (bedrijven met een heel lage reputatiescore) afgetrokken van het aantal ambassadeurs (organisaties met een bovengemiddelde reputatiebeoordeling). Het resultaat is gedeeld door het aantal bedrijven en instellingen in desbetreffende sector.
De NGO’s, auto-industrie en zorgverleners komen als best presterende sectoren uit de bus. Opvallend veel ziekenhuizen en andere medische centra worden met name geprezen voor hun excellente uitvoering.
Vastgoed & woningcorporaties, de agrarische sector en bedrijven in personenvervoer krijgen de slechtste waardering. Dat is vergelijkbaar met afgelopen jaar. In deze sectoren is er sprake van relatief veel rotte appels: bedrijven die hun economische belang vooropstellen ten koste van het maatschappelijk belang.
