Mentale overbelasting is iets dat je nooit moet laten sudderen. Direct aanpakken zal ook direct rendement opleveren.
De Wet Poortwachter heeft al veel verbeterd op het gebied van de aanpak van langdurig ziekteverzuim. Maar voor mentale klachten is de wet niet altijd geschikt. Waar de wet verplicht dat er binnen 8 weken een (re-integratie)plan van aanpak voor wordt geformuleerd, is voor veel mentale klachten direct aanpakken vele malen beter, zowel voor de betrokken medewerkers als de bedrijven.
De huispsycholoog
Ruim een derde van het ziekteverzuim in Nederland heeft een mentale oorzaak. Bij directe aanpak ervan, kunnen bedrijven al snel duizenden tot tienduizenden euro’s besparen. Stel een ‘huispsycholoog’ aan waar werknemers met symptomen van overbelasting ook zonder formele ziektemelding terecht kunnen, en veel ziekteverzuim is zelfs te voorkomen.
Beeldvorming
Zo'n pleidooi voor een huispsycholoog lijkt misschien in strijd met de tijdgeest. De psychologenpopulatie is de laatste decennia niet goed erin geslaagd haar toegevoegde waarde scherp over het voetlicht te brengen. Zo worden topcentra voor psychologische hulp gesloten en diverse klachtensoorten langzaam maar zeker geschrapt uit de verzekerde zorg. En niet voor niets verkondigde onze minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport enkele jaren geleden nog de mening dat een goed gesprek met de buurvrouw veel problemen net zo goed oplost als een bezoek aan de ggz.
Lachwekkend
Velen vonden die opmerking misschien wat lachwekkend, maar hij bleek gaandeweg verregaande consequenties te hebben. De behandeling van psychische klachten (zoals werkgerelateerde problemen, rouw of relatieproblemen) worden nu niet meer vergoed uit de basisverzekering. Last van stress? Gepaard gaand met chronische somberheid? Emotionele of gedragsproblemen? Los het zelf maar op, is het adagium geworden. Voor degene die gebukt gaat onder spanningsklachten is een bezoek aan de buurvrouw inmiddels inderdaad de aangewezen aanpak geworden.
Andere invalshoek
Maar wat met de ene hand afgepakt is, word nu met de andere hand gegeven. Zo gaf minister Asscher op 13 mei het startsein voor een campagne om werkstress tegen te gaan. Argument voor de campagne is het gegeven dat een derde van het ziekteverzuim wordt veroorzaakt door psychische klachten die samenhangen met werk. Een verstoorde werk/privébalans (wat dat ook moge zijn), werkdruk, onzekerheid over de toekomst van de baan, agressie en geweld op de werkvloer leiden allemaal tot ziekteverzuim, erkent Asscher, die het in reactie daarop niet zo’n goed idee schijnt te hebben gevonden om de buurvrouw mee te nemen naar het werk, want die komt in zijn plannen in elk geval niet terug.
Bewustwording
De campagne zal zeker een bijdrage leveren aan bewustwording en hier en daar zullen best wat maatregelen genomen worden. Toch voorspel ik dat de drastische daling van het ziekteverzuim met een mentale oorzaken nog lang op zich zal laten wachten. Bewustwording is belangrijk, maar directe actie is essentieel.
Oorzaken van ziekteverzuim
Om de criticasters alvast wat wind uit te zeilen te halen: ik zal niet beweren dat alle psychische problematiek direct snel en adequaat op te lossen is. De klachten die voortkomen uit chronische stress (goed voor 70 procent van het mentale ziekteverzuim) zijn echter wel direct en effectief aan te pakken. Bekwame psychologen kunnen daar direct veel resultaat boeken, dat veel geld en ellende zal besparen.
Besparing
Het gemiddelde aantal ziektedagen als gevolg van psychische klachten is 177, iets meer dan het aantal ziektedagen door lichamelijke klachten (166 dagen). Laten we voor het gemak de kosten voor 1 dag ziekteverzuim eens op 150 euro stellen. Uit berekeningen van TNO blijkt dit wat aan de lage kant te zijn, maar het rekent wel lekker makkelijk. En als we er dan eens vanuit gaan dat met de juiste, directe, aanpak het aantal ziektedagen met 100 tot 130 is terug te dringen, een conclusie die vanuit diverse onderzoeken gerechtvaardigd is. Reken dan uit je winst. Zou die 15.000 tot 20.000 euro besparing echt niet opwegen tegen de kosten die een degelijke behandeling met zich meebrengt?
Opvatting van werkgevers
Werkgevers lieten in het voorjaar nog weten zich niet zo verantwoordelijk te voelen voor de gezondheid van de werknemers, dat ze daarvoor extra maatregelen wilden nemen, of voorzieningen wilden treffen. Acceptabele arbeidsvoorwaarden vinden de werkgevers wel genoeg. Prima, maar met zo’n opstelling geef je feitelijk geld uit waar je niets voor terugkrijgt.
Meer brein in bedrijf?
-
Zo voorkom je dat trots omslaat in arrogantie
- Waarom je moet accepteren dat je niet overal goed in bent
-
Zo geef je een positieve draai aan je levens-voetafdruk
- Alle bijdragen van Cees Schenk
