Pieter van Oord (62), nu nog aan boord als ceo van de Rotterdamse maritieme aannemer Van Oord, houdt van het lezen van geschiedenisboeken. Daar vindt hij een schat aan informatie over de Nederlandse cultuur.
‘Wij wantrouwen altijd de macht, dat was in de zeventiende eeuw al zo. Wij kijken ook niet op naar mensen. Als iemand op een toppositie komt, dan zijn we in eerste instantie achterdochtig’, zegt hij in een interview met Henri Bontenbal op YouTube.
Achterdocht, daarmee zal hij zeker verwelkomd worden in Amsterdam. Wat heeft een echte Feyenoord-fan in hemelsnaam te zoeken op Schiphol? Allereerst bouwen aan een betere reputatie, zo valt te lezen in De Telegraaf. ‘Als veelvlieger ging het mij vorig jaar aan het hart hoe de luchthaven eraan toe was.’
Schiphol heeft inmiddels stappen gezet om nieuwe kofferchaos en het urenlange wachten op veiligheidschecks voortaan te voorkomen.
Ervaren leider
Voor de passagiers is dat al een enorme vooruitgang, maar er is meer werk aan de winkel. Schiphol heeft een ervaren leider nodig ‘die teams kan bouwen en het vertrouwen bij de eigen medewerkers en de buitenwereld kan versterken’, aldus het persbericht over zijn benoeming gisteren.
KLM-topvrouw Marjan Rintel verwacht dat Schiphol ook bedrijfsmatig erop vooruitgaat. ‘Van Oord kent het internationale bedrijfsleven en met zijn ervaring met projectmatig werken, waarbij er scherp op de kosten gelet moet worden, verwachten we dat hier ook verbetering bij Schiphol in komt.’
President-commissaris Jaap Winter van Schiphol wijst op Van Oords ‘intensieve ervaring op het gebied van logistieke operaties en assetmanagement, twee gebieden met grote uitdagingen voor Schiphol de komende jaren.’
Dat is al een flinke boterham, maar de ambities zijn zelfs nog groter. Schiphol wil tegen 2030 de meest duurzame luchthaven van de wereld worden. En ook dat traject mag/moet Van Oord nu gaan versnellen.
Lees ook: Zita Schellekens moet KLM vergroenen
Zorg is een kernwaarde
Zelf pakt hij dat allemaal graag op, ‘vanuit een verantwoordelijkheid die ik voel voor onze samenleving.’ De inzet van Van Oord is altijd al ‘zorg dragen voor je mensen, voor de samenleving, voor het milieu’ geweest.
Dat is één van de kernwaarden van zijn bedrijf, zegt hij in het YouTube-interview. De wereld beter achterlaten voor toekomstige generaties. ‘Dat zit echt in het DNA van dit bedrijf en dat komt uit de familie.’
Ook in het DNA van het 155-jarige Van Oord: transities. Van dijkenbouwer, naar baggeraar, naar offshore infrastructuur voor olie- en gas. De huidige topman is volop bezig met de twee recentste: windenergie en klimaatneutraal worden. Die van Schiphol past dus ook wel bij hem.
Van Oord in Dubai
De vierde generatie Van Oord begint na zijn studie economie aan de VU in Amsterdam zijn carrière in de VS voor een ander Rotterdams bedrijf, Van Ommeren. Hij komt in 1994 alsnog aan boord van Van Oord. Hij doet eerst internationale ervaring in het Verenigd Koninkrijk en Dubai. Daar is hij verantwoordelijk voor de bouw van Palm Island en The World.
Complexe en heel ingrijpende projecten. ‘Mensen kijken kritisch naar wat we doen. Wij kijken daarom hoe onze ingreep in de natuur- en cultuurlandschappen een positief effect kan hebben op het milieu. Wij hebben bijvoorbeeld veel eilanden gebouwd rondom Dubai.’
‘Ecologisch is de Perzische Golf vrij dood. Als je naar de woestijn kijkt, loopt die gewoon door onder de waterlijn. Door de introductie van steen, wat wij hebben gedaan in deze golf, is de ecologische diversiteit nu stukken groter in Dubai. Best mooi dat je zo met je werk kunt bijdragen aan de samenleving.’
Een beetje eigenwijs
Wanneer hij in 2008 ceo Koos van Oord opvolgt, steekt hij zijn nek uit en zet vol in op windenergie. Ook al zijn de eerste stappen in 2002, samen met Mammoet, tegengevallen. ‘Dat we doorgingen had onder meer te maken met het ondernemerschap dat in dit bedrijf verankerd ligt.’
‘Dat houdt in dat je in je leven dingen doet die je nog nooit eerder hebt gedaan. En ja, we zijn ook een beetje eigenwijs’, legt hij uit in een interview met Shell. Van Oord ziet in het bouwen van parken voor windenergie niet alleen een interessante markt opdoemen.
Nederland heeft namelijk ook ‘geluk’ met de ligging aan de Noordzee. ‘Ondiep, een zanderige bodem en het waait er altijd. Dat is een vrij unieke combinatie in de wereld.’ En die situatie past bij de risico’s waar hij van houdt. ‘De risico’s die ik kan managen.’
Succes met windenergie
Inmiddels is windenergie het succesnummer voor Van Oord. Het bedrijf verzorgt projecten van A tot Z (engineering, inkoop en bouw). Zelf blijft hij daar bescheiden over. ‘We hebben gewoon mazzel gehad. We vonden het leuk om bij te dragen aan een betere wereld en dat is goed uitgepakt. Maar we hebben ook wel dingen geprobeerd die niets geworden zijn, zoals getijdecentrales.’
Van Oords nieuwste stokpaardje: volledig energieneutraal zijn in 2050. Hoe hij dat aanpakt met een vloot die uit zo’n zestig schepen bestaat, weet hij nog niet. ‘De brandstoftechnologie is de grootste uitdaging’, vertelde hij eerder tegen MT/Sprout.
‘Onze CO2-uitstoot wordt voor 98 procent gecreëerd door onze schepen. Dus wij moeten iets met motoren en met brandstof. Het aardige daarvan is, is dat we – met nog 27 jaar te gaan – nog niet eens precies weten welke weg we gaan bewandelen.’
‘We gaan naar een wereld toe met e-fuels, met waterstof, methanol, ammoniak… Daar heb je andere motortechnieken, motoren en brandstoftanks voor nodig, met andere risico’s.’ Nog een link met luchtvaart: ook voor vliegtuigen is de zoektocht nog in volle gang.
Lees ook: Voor dit Nederlandse vliegtuig op batterijen is nog een miljard nodig
Negatief sentiment
Op de weg van Rotterdam naar Schiphol ligt ook politiek Den Haag. Ook daar heeft hij al lang banden mee. Van Oord is meerdere malen gevraagd om minister te worden, maar daar heeft hij altijd voor bedankt. Hij is meer van het type ‘niet lullen, maar poetsen’. Hij vindt het wel belangrijk om een ‘veel betere coalitie uit te bouwen tussen het bedrijfsleven en de politiek’.
Van Oord leidt een groot bedrijf. Vorig jaar klokte het af op 2 miljard euro omzet, met een nettowinst van 60 miljoen. Het bedrijf telt 5.800 medewerkers en is actief op meer dan 190 projecten in 42 landen. Windparken zijn een van de belangrijkste pijlers geworden, maar het is ook nog altijd actief in de infrastructuur voor olie en gas.
Van Oord is zich perfect bewust van het ‘negatieve sentiment’ over grote bedrijven. ‘Ik vind dat absoluut niet in het belang van Nederland. Buitenlanders zeggen dat er geen landen zijn in de wereld waar multinationals zo gebasht worden in hun eigen land, door hun eigen mensen. Op de een of andere manier hebben wij er een topsport van gemaakt om negatief te zijn over Shell, om negatief te zijn over Unilever.’
Lees ook: Deze 425 koolstofbommen helpen de klimaatbommen om zeep
Tropenjaren
Dat is niet alleen een cultuurdingetje, beseft hij, maar het heeft ook ‘te maken met het feit dat het bedrijfsleven zich onvoldoende bewust is van zijn maatschappelijke rol.’ De ‘afgelopen twintig jaar hebben we in de interactie tussen samenleving en bedrijfsleven een paar afslagen gemist.’
Te weinig ceo’s gaan ‘op een kistje staan om hun verhaal te vertellen’. Zelf heeft hij er ‘geen enkele moeite mee om uit te leggen wat Van Oord doet voor de samenleving’.
Dat het een familiebedrijf is met ‘honderd familieaandeelhouders’ speelt hierin mee. ‘De meesten wonen in Nederland. Ik moet ook aan mijn familieaandeelhouders uitleggen waarom we doen wat we doen.’
Van Oord heeft zich inmiddels bewezen op het land en in de zee, nu nog in de lucht. Al vat hij zijn nieuwe baan voorlopig nog best luchtig op. ‘Ik vertrek per april bij Van Oord en ga dan een maand op vakantie, om bij te komen van dertig tropenjaren bij ons familiebedrijf.’
Ondertussen loopt bij Van Oord de vijfde generatie zich warm om aan het roer te staan: Govert van Oord.
