Neezeggers zorgen voor een succesvoller, meer productief team. Dat concludeert Lindred Greer, hoogleraar organizational behavior aan Stanford. Greer en haar team onderzochten de dynamiek in teams. En specifiek de dynamiek bij onderliggende conflicten. Ze baseerden zich hierbij op twee onderzoeken. Bij het eerste onderzoek werden 571 postdoctorale studenten in India opgedeeld in 120 teams. De teams deden mee aan een spel gericht op beslissingen nemen. Na afloop moesten de teams het conflictniveau in hun team van een cijfer voorzien. Voor het tweede onderzoek ondervroegen de onderzoekers 41 reeds bestaande teams binnen een financiële organisatie in Nederland.
Wat bleek uit beiden onderzoeken? De teams met een kleine minderheid die het niet altijd eens was met de rest overtroffen de prestaties en productiviteit van de teams waar alle leden het altijd met elkaar eens waren.
Belang van een devil’s advocate
‘Voor teams is het belangrijk om een devil’s advocate in hun midden te hebben,’ zegt Greer. ‘Neem een teamlid dat bijvoorbeeld over meer ervaring en kennis over een bepaald onderwerp beschikt dan de anderen. Wanneer deze op een confronterende manier vraagtekens zet bij de richting die de meerderheid op wil, kan dit leiden tot een zinvolle discussie. Teams die op goede wijze weten om te gaan met een tegenstem zijn meer succesvol dan teams die het altijd maar eens zijn met elkaar of waarbij onenigheid over de juiste richting escaleert en leidt to frustratie en ergernis binnen het team.’
Constructief en genuanceerd nee zeggen
Om echt productiever te zijn als team, is het wel van belang dat de neezegger de juiste snaar raakt. De devil’s advocate moet volgens Greer constructief zijn en voorzichtig weten te opereren, communiceren en de discussie zo goed mogelijk faciliteren. Wanneer een tegenstem op een genuanceerde manier wordt gebracht, op een manier waarbij de andere teamleden soms niet eens merken dan er tegen hen wordt ingegaan, kan dit zorgen voor een gezonde vorm van het niet met elkaar eens zijn.
Cappuccino-teams
Ook Mark de Rond, associate professor Strategie en Organisatie aan de Judge Business School, University of Cambridge en auteur van het boek There is an I in Team gelooft zeer in de aanwezigheid van een kritisch noot binnen een team. De Rond: ‘In ons MBA-programma noemen we teams die interne conflicten mijden cappuccino-teams. Zodra een neezegger opduikt, vinden ze dat het tijd is voor een koffiebreak om zo een dreigend conflict te vermijden.’
Diversiteit is noodzakelijk
Maar een team moet zich volgens De Rond juist psychologisch veilig voelen voor verschillende meningen. Zo kan voordeel getrokken worden uit de diversiteit. De Rond: ‘In teams die zijn samengesteld uit hoog presterende mensen bestaat van nature al tegenstrijdige spanningen. Er is samenwerking maar ook rivaliteit, er is vertrouwen maar mensen zijn ook op hun hoede. Deze spanningen moeten echter niet zomaar weggemanaged worden. Ze zijn juist productief en kunnen helpen teams beter te laten presteren. Een manager moet aan zijn team uitleggen dat onderlinge irritaties de natuurlijke consequentie zijn van diversiteit, en diversiteit is precies wat nodig is voor een team om succesvol te zijn.’
Eerst negeren, dan vragen om vertrek
In de meeste teams is wel een neezegger te vinden, zo schrijft Jennifer Porter, managing partner van The Boda Group, gespecialiseerd in leiderschap en teamontwikkeling, in Harvard Business Review. En wanneer een teamlid voortdurend komt met tegenwerpingen kan dit de andere teamleden gaan irriteren. Wanneer de tegenwerpingen vooral gezien worden als onconstructief zal het team hem of haar eerst proberen te negeren en op een bepaald moment het liefste zien dat de neezegger vertrekt.
Persoonlijke aanval
Maar waarom irriteert een neezegger eigenlijk zo? Allereerst lijkt volgens Porter een neezegger een team onnodig te vertragen doordat er continu tegenwerpingen besproken moeten worden in plaats van gewoon flink door te pakken. Als de neezegger een ander teamlid vertelt dat deze ongelijk heeft, kan dit – wellicht ten onrechte – aanvoelen als een persoonlijke aanval. Het kan ook lijken alsof iemand onnodig en expres telkens probeert de aandacht naar zich toe te trekken. Mensen houden bovendien meestal niet van conflicten en gaan deze liever uit de weg. Als iedereen gelukkig is met het fijne plaatje waarbij het hele team het harmonieus eens is, dan kan een neezegger dit aangename beeld opeens op een ergerlijke wijze verpesten.
Zeg ‘dank je wel’ tegen neezeggers
De oplossing ligt volgens Porter bij de teamleider. Hij kan expliciet vragen om tegenwerpingen. Vraag elk teamlid ook een tegengestelde opinie te geven. Zo wordt oppositie tot iets positiefs gemaakt. Geef ook feedback wanneer iemand het niet eens is en schuif het niet zomaar als iets hinderlijks van tafel. Realiseer je dat neezeggers vaak de beste bedoelingen hebben en hard hun best doen waardevol voor het team te zijn. Soms is het ook gewoon een manier om balans in het team te brengen. Zie oppositie dan ook als een teken dat het team gezond functioneert. Ga zelfs zover om degenen die bereid zijn geweest nee te zeggen tegen de meerderheid van het team te bedanken.
Dit artikel is onderdeel van het dossier Werk slimmer niet harder op mt.nl. Dit dossier wordt mede mogelijk gemaakt door Microsoft.
