Niet alleen kledingfabrikanten liggen onder vuur vanwege hun inkoopbeleid. ‘Bedrijven focussen te veel op wettelijke eisen.’
Daar stond Jeroen Pauw begin september op NPO 1, met een in plastic verpakte Wibra-trui in z’n handen in een overduidelijk onveilige, bloedhete textielfabriek in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Een ‘op heterdaadje’ voor de Nederlandse kledingdiscounter. Eind vorig jaar kwam Wibra in het proces rond het Veiligheidsakkoord in Bangladesh – naar aanleiding van de 1.129 levens kostende instorting van fabrieksgebouw Rana Plaza – ook al weinig flatteus in de publiciteit. Een stevig reputatieverlies voor Wibra, dat op zijn website hoog opgeeft van z’n code of conduct.
Manufacturing map openbaar
Dan liever die andere Nederlandse kledingfabrikant: G-Star. Die haalde in juli het nieuws door een manufacturing map op z’n website te publiceren waarop de toeleverende fabrieken staan aangegeven – 28 om precies te zijn, in zes landen. Van elke fabriek is te lezen hoeveel mensen er werken, het percentage mannen en vrouwen, wat voor producten er gefabriceerd worden, welke MVO-certificaten het bedrijf heeft, met welke NGO’s er wordt samengewerkt om aan de westerse eisen te voldoen en sinds wanneer het Amsterdamse jeansmerk een relatie met deze leverancier onderhoudt. Daarmee schaart G-Star – dat zelf in 2006 voor de laatste keer negatief in het nieuws was wegens schending van vakbondsrechten bij een Indiase toeleverancier – zich definitief in de duurzame voorhoede van de wereldwijde kledingindustrie.
iMVO als kans in plaats van risicomanagement
Het is het verschil tussen duurzaam inkopen voor beginners en voor gevorderden. Of liever: tussen zorgen voor de minimale vereisten om gecertificeerd te worden en het daadwerkelijk realiseren van een hoogwaardige supply chain die voor alle betrokkenen – ook de mensen die de spullen maken – van toegevoegde waarde is. De weg naar die laatste is helaas niet makkelijk. ‘Juist als het gaat om de sociale kant van iMVO wordt het al snel ingewikkeld’, zegt Shirley Justice, senior projectmanager bij MVO Nederland. ‘De benefits ervan liggen doorgaans niet hier en in de publiciteit staan altijd de negatieve voorbeelden op de voorgrond. Dat maakt duurzame inkoop doorgaans onderdeel van het risicomanagement, in plaats van dat men kijkt naar de kansen die er zijn.’
Systeemfouten
Als voorbeeld van zo’n kans noemt ze de zogenaamde systeemfouten. ‘In de textielsector bijvoorbeeld is het doorgaans zo dat als je aan het begin van de keten 2 procent loonsverhoging geeft, de kostprijs van je product uiteindelijk stijgt met een veelvoud daarvan. Als je dat mechanisme in je supply chain zou kunnen doorbreken, zou er een heleboel mogelijk worden. De bedrijven in ons IMVO-netwerk Textiel werken daar onder andere aan.’
Niet verder kijken
Waar het volgens Justice vaak mis gaat, is de focus die bedrijven hebben op compliance – het voldoen aan de wettelijke eisen. ‘Ze formuleren een code of conduct waar hun leveranciers zich aan moeten houden. Die laten ze door de leverancier ondertekenen en vervolgens laten ze als het goed is auditen om te controleren of de code nog wordt nageleefd. Maar ze kijken niet verder dan dat en de contracten zijn in sectoren als textiel vaak voor de korte termijn.’
Verdieping van de relatie
Goed contractmanagement behelst volgens Justice een verdieping van de relatie op de lange termijn, in een gezamenlijke inspanning om tot daadwerkelijke waarde te komen. ‘Dat je steeds bespreekt wat je nog meer voor elkaar kunt betekenen en werkelijk op elkaar ingespeeld raakt. Dat kan alleen als je een relatie aangaat voor de lange termijn. Sluit je een langjarig contract, dan verschaf je je leverancier zekerheid – en dus zijn werknemers ook. Daarbinnen kun je dan verder werken aan je MVO-doelstellingen.’
Nooit 100% waterdicht
Dat klinkt heel mooi, op papier, maar is het ook een realistisch scenario? Justice: ‘Het systeem van code of conduct en audits is nooit 100 procent waterdicht. Maar je kunt via deze aanpak zaken echt positief veranderen. Kijk naar Philips, dat het gebruik van conflictmineralen in zijn producten ging aanpakken. Tien tegen één dat die conflictmineralen niet verdwenen zijn, maar de internationale coalitie die eruit is voortgekomen, heeft in die markt – en in de mijnen waar die mineralen gedolven worden – zeker iets teweeg gebracht.’
Meer lezen?
- 6 apps en tools voor duurzaam ondernemen
- Hoe AH de kwaliteit van groente en fruit duurzaam verbeterde
- Hoe ING, Akzo, Toyota en KLM groene wereldkampioen werden
- Hoe Philips conflictvrije tin koopt
- Het stappenplan voor sociaal ondernemenBeeld via Flickr
