Als topman van het Indiase staal- en autoconglomeraat Tata is Ratan Tata één van de machtigste mensen ter wereld. Over 2 jaar gaat hij met pensioen, maar of hij veel aan macht verliest is de vraag.
Dat Tata toe is aan zijn pensioen bij het staal- en autoconglomeraat is niet zo gek. De ceo is al 72. Maar dat betekent niet dat hij het rustig aan gaat doen. De topman staat aan het roer van bijna 100 bedrijven en in thuisland India staat hij op een torenhoog voetstuk.
Dat zegt Ram Lakhina, president van The Netherlands India Chamber of Commerce & Trade in Den Haag. "In Nederland is weinig over hem bekend, maar Ratan Tata is in India niet zomaar een belangrijk man, hij is onvoorstelbaar belangrijk. Hij staat aan het hoofd van een kleine honderd bedrijven waarvan er ongeveer veertig een beursnotering hebben. De totale marktwaarde van al die ondernemingen samen bedraagt tussen de 70 en 80 miljard euro."
Invloed in India
Ratans invloed in India reikt ver. Heel ver. Hoewel hij zelf niet politiek actief is, treedt hij regelmatig op als persoonlijk adviseur van de huidige president. De heren drinken een kopje thee en bespreken de landsbelangen. "Ratan geniet veel respect onder de bevolking. De man wordt gezien als buitengewoon integer en is al die jaren nooit achtervolgd door enig schandaal. Hij is bovendien bekroond met de op een na hoogste onderscheiding die iemand in India kan krijgen", zegt Lakhina. Het lijkt onwaarschijnlijk dat er na zijn pensioen iets aan de superstatus van Ratan Tata – en daarmee zijn macht – verandert.
Levenswerk
Het leiden van honderd bedrijven, je gaat je afvragen waar Ratan Tata de tijd vandaan haalt. "Veel hobby's heeft hij niet. Deze man wijdt zijn hele leven aan de zaak", zegt Lakhina. "Hij is wars van overdaad en luxe, rijdt meestal in een oude Mercedes en verkiest een appartement boven een riante villa. Bovendien is hij vrijgezel en heeft hij geen kinderen. Daarnaast is delegeren een van zijn grote krachten. Om zich heen heeft hij een leger aan vertrouwelingen die voor hem werken."
Hoewel het staalbedrijf vanwege de immense omvang bijna dagelijks voer is voor journaals en krantenkolommen, zoekt de huidige topman de schijnwerpers niet zelf op. Indiaas belangrijkste zakenman is volgens Lakhina zelfs 'een tikkeltje verlegen'. Vastberaden is Tata's ceo echter zeker wel. "Toen Ratan in 1991 voorzitter werd van de Tata Group, stonden er een paar zeer machtige mannen aan het hoofd van diverse divisies. Die waren weliswaar erg succesvol, maar trokken de groep uiteen in verschillende richtingen. Ratan beschouwde het als zijn ultieme doel om van Tata Group een meer homogeen geheel te maken. Daarvoor moest hij de strijd aan met een paar van deze mensen, die vaak al tientallen jaren actief waren in het bedrijf. Dat lukte hem wonderwel erg goed. Grote problemen bleven uit."
Opvolger bij Tata?
Bij het staalbedrijf verandert natuurlijk wel een en ander nu de topman vertrekt. Officieel is Tata sinds vorige maand op zoek naar een nieuwe ceo. Toen slingerde het bedrijf het persbericht de wereld in waarin het aanstaande vertrek van de topman werd aangekondigd. Tata gaat december 2012 met pensioen. Achter de schermen is de topman van Tata al veel langer op zoek naar zijn opvolger. Niet zo vreemd natuurlijk, de man viert eind dit jaar zijn 73e verjaardag.
Eerder dit jaar vertrouwde hij de media al toe dat het tijd werd om het stokje over te dragen. “Ik heb aangegeven dat de lancering van de Nano in 2008 een goed moment zou zijn om een stapje terug te doen. Ik heb echter wel de verantwoordelijkheid om een opvolger te vinden”, aldus de bestuursvoorzitter. Waarmee hij feitelijk aangeeft: zo makkelijk is dat nog niet. Het bedrijf heeft een 5-koppige commissie aangesteld die de zoektocht naar de nieuwe topman gaat leiden. Of Ratan daar zelf ook een zetel in heeft is echter niet bekend gemaakt.
Langdurig leiderschap
Wanneer Ratan in 2012 met pensioen gaat, heeft hij het bedrijf ruim twintig jaar geleid. Een periode die ceo's in het westen meestal bij lange na niet halen. Vanuit Indiaas perspectief bekeken valt het echter reuze mee. Zijn voorganger, een verre oom van Ratan Tata, stond maar liefst 61 jaar aan het hoofd van het bedrijf.
Ratan Tata is overigens ook nog eens een verre afstammeling van Jamsetji Tata, die het bedrijf 140 jaar geleden oprichtte. Daarmee is echter niet gezegd dat de opvolging een interne familieaangelegenheid wordt. Ratan is dan wel bestuursvoorzitter, hij bezit slechts 1 procent van de aandelen.
"Het is niet erg waarschijnlijk dat de nieuwe topman uit de eigen familiekring komt", zegt ook Lakhina. "De commissie zal zich eerst richten op de groep divisie-ceo's van het conglomeraat. Daarna wordt gekeken naar kandidaten van buitenaf. Onder leiding van Ratan heeft het bedrijf zich de afgelopen jaren steeds meer gericht op activiteiten in het buitenland. De belangen in onder meer Afrika en Zuid-Amerika zijn enorm. Daarom is het zelfs niet helemaal uitgesloten dat de nieuwe topman van buitenlandse komaf is."
Eigenaar van Corus
Tata Group is het grootste bedrijf van India en staat genoteerd aan de beurs in Mumbai. In 2007 kocht het conglomeraat voor een bedrag van 8,1 miljard euro alle aandelen van Corus op, het vroegere Hoogovens. Ook is het eigenaar van de automerken Jaguar en Landrover en producent van de Nano, het goedkope en beroemde karretje dat in 2008 werd gelanceerd. Verder produceert het zakenimperium onder meer thee en heeft het eigen hotels in beheer. Al die activiteiten zorgen voor jaaromzetten tussen 50 en 60 miljard euro. Wereldwijd staan liefst 350.000 mensen op de loonlijst.
Lees meer:
- Zoek intern naar nieuw leiderschap
- Hoe benut u de kracht van generaties
- Hoe u de baas wordt in zeven stappen
Interessant boek over leiderschap: 'Wat leiders drijft'
