Twee dagen. Dat is het aantal vrije dagen dat partners tot 1 juli kregen om hun pas bevallen metgezel bij te staan. Jarenlang liet de overheid ouders zelf bepalen wie er wanneer voor de kinderen ging zorgen vlak na de bevalling. Niet geheel toevallig kwamen die lasten veelal op de schouders van moeders terecht – hun werktijd verminderde, terwijl die van vaders stabiel bleef na de eerste verjaardag van het kind.
Sinds 1 juli is daar verandering in gekomen – partners krijgen nu vijf weken betaald verlof, dat ze in het eerste half jaar na de bevalling op kunnen nemen. De kosten hiervoor worden betaald door het UWV. Nederland sluit daarmee aan bij regelgeving die in veel andere Europese landen de normaalste zaak ter wereld is: partnerverlof. Zo verlengde Finland het partnerverlof tot bijna zeven maanden, net zo lang als het zwangerschapsverlof voor vrouwen.
Dat levert veel op voor het gezin, zo blijkt onder andere uit een langlopende studie van twee Amerikaanse hoogleraren. Kinderen wiens vaders slechts twee weken partnerverlof opnamen, geven na negen jaar nog steeds aan een betere band te hebben dan kinderen wiens vaders dit niet hebben gehad.
Heft in eigen handen
Zoals wel vaker het geval, namen sommige bedrijven het heft in eigen handen voordat de overheid met regels kwam. Zo startte grote bedrijven als de Goede Doelen Loterij en ABN Amro vanaf januari met zes weken betaald partnerverlof voor alle medewerkers.
Arjen Hoek, Strategic Account Manager bij Microsoft, had het geluk dat het Amerikaanse softwarebedrijf in 2018 al begon met zes weken betaald partnerverlof voor collega’s over de hele wereld. Twee weken nadat de maatregel aangekondigd werd, wist Hoek dat hij vader zou worden. ‘Het was fijn dat we vanaf het begin rekening konden houden met die zes weken, uitgespreid over een jaar.’ Hij nam vier weken verlof op toen zijn dochter net geboren was. Toen zijn partner weer aan het werk ging, nam Hoek nog twee weken op.
Door het ruim van tevoren te plannen, konden collega’s van Hoek zijn belangrijke projecten overnemen. Bovendien kon hij zijn klanten inlichten. ‘Je normaliseert daarmee dat vaders er de eerste weken na de geboorte ook zijn.’
Cultuur
Ook Wesley van Opdorp kreeg van zijn werkgever Yonego vier weken betaald partnerschapsverlof in 2016. ‘Een paar weken van tevoren draaide ik alleen nog maar op minder urgente projecten mee, zodat ik de dag na de bevalling direct thuis kon blijven.’
Het sluit volgens Van Opdorp aan bij de cultuur van het bedrijf. ‘Je privéleven is belangrijker dat je werk. Als carrière maken het belangrijkste is, kan ik me voorstellen dat mensen hier misschien geen gebruik van zouden maken.’ Toch zou Hoek mensen wel aan willen moedigen om het betaald verlof op te nemen. ‘Je kan deze eerste weken van het leven van je kind nooit meer inhalen.’
Ondanks dat hij geen vergelijkingsmateriaal had met eerdere kinderen, merkte Hoek wel dat de zorgen eerlijker gedragen werden in die weken. ‘Als onze dochter huilde ‘s nachts, dan ging ik eruit. Het is fijn dat je je geen zorgen hoeft te maken over belangrijke zakelijke afspraken de volgende dag.’
Betrokkenheid
Duits onderzoek uit 2018 onderschrijft de langdurige gevolgen van partnerverlof voor het verdelen van de huishoudelijke taken. Deze worden een stuk evenrediger verdeeld als vaders partnerverlof hebben gehad. Bovendien zijn partners ook op latere leeftijd meer betrokken bij de opvoeding als ze de eerste werken thuis waren.
Hoek heeft daar wel een verklaring voor: ‘Ik kreeg een heel duidelijk beeld van wat er gedurende de dag gebeurt. Als ik direct weer naar kantoor gegaan was, had ik niet gezien hoe pittig het soms kan zijn.’ Het zorgt ook voor een sterkere band tussen Hoek en zijn partner. ‘Je bent echt een team dat samen de taken oppakt.’
Van Opdorp herinnert zich vooral wat een cultuurshock het was die eerste weken. ‘Alles wordt door elkaar geschud: je eigen ritme, de manier waarop je dingen altijd hebt gedaan. Die vier weken waren voor mij ook goed om m’n leven weer een beetje op orde te krijgen.’ Het besluit dat hij een dag minder ging werken was al gemaakt voordat hij partnerverlof had. ‘Maar ik merkte wel dat ik daar beter op voorbereid was doordat ik er vanaf het begin bij was geweest.’
Begrip van collega’s
En hoe was het om na het partnerverlof weer terug te gaan naar werk? ‘Normaliter check ik op vakantie nog wel m’n email, maar tijdens het verlof heb ik een totale radiostilte gehanteerd’, zegt Van Opdorp. ‘Daardoor had ik wel moeite om weer wat in het werk te komen.’ Daarbij was zijn leven totaal veranderd. ‘Je staat om zes uur ‘s ochtends op voor die kleine, gaat naar je werk, komt weer thuis en daar is je kindje weer’, somt hij op. ‘Ik merkte zeker aan het begin dat ik m’n aandacht er wat minder goed bij kon houden toen ik weer aan het werk ging.’
Hoek merkte dat voor dat soort zaken ook meer begrip was, vanuit zijn collega’s én klanten. ‘Doordat mensen weten dat je net een kindje hebt gekregen, is er ook meer begrip als ik me even niet kon concentreren of even weg moest omdat ik naar het consultatiebureau moest. Doordat er bij ons op output gestuurd wordt, heb ik dat soort zaken nooit hoeven missen.’
Het partnerverlof was niet alleen voor zijn rol in het gezin belangrijk, maar ook voor Van Opdorp als persoon. ‘Ze hebben me zelfvertrouwen gegeven. Als ik ergens onzeker over ben, heb ik soms de neiging de weg van de minste weerstand te kiezen. Doordat ik vier weken had om me te ontwikkelen, voel ik me nu zekerder als ouder.’
