![Tijdens de Digital Transformers Awards afgelopen oktober stonden de meest ‘digitaal innovatieve’ bedrijven van Nederland op het podium. Er werd luid geaupplaudisseerd voor hun digitale prestaties. Of ze ook al bezig zijn met artificial intelligence?,werd hen gevraagd. ‘Jazeker’, antwoordde nagenoeg iedereen. Na wat doorvragen bleek dit toch anders. De meesten hadden wel plannen om hiermee aan de slag te gaan, maar waren er nog niet actief mee bezig. Die terughoudendheid om met je bedrijf in het diepe te springen is typerend voor veel Nederlandse mediabedrijven, stelt media-expert Carolien Vader. Ze adviseert mediabedrijven over strategie, relevante ontwikkelingen en trends. Dat is terug te zien op internationaal niveau, waar Nederland helemaal niet zo innovatief naar voren komt. [...] Binnen de branche is vooral de trend van print naar online belangrijk, maar ook artificial intelligence en robotisering komen steeds dichterbij. ‘Veel uitgevers vinden het lastig om te investeren in digitalisering, omdat ze niet zeker weten of en hoe het geld terugkomt. Bij een abonnementsmodel kun je je verdiensten simpelweg uitrekenen door het aantal abonnementen te vermenigvuldigen met het bedrag dat het kost. Met digitale innovatie is het minder duidelijk wat je eraan gaat verdienen. Maar als je het nu nog niet doet, ben je echt te laat.’ Invloed van Apple Digitale innovatie is grotendeels te danken aan de komst van de iPhone in 2007, stelt Vader. Steve Jobs presenteerde een destijds revolutionaire telefoon, die makkelijk in gebruik was en betere internetkwaliteit bood dan de smartphones die toen op de markt waren. ‘Dat was het moment dat mensen aan hun telefoon vergroeid raakten. We konden plots alles doen op de minicomputer in onze zak.’ Dat geldt vooral voor de jongere generatie van onder de 45, legt Vader uit. Mensen boven die leeftijdsgrens waren er al aan gewend om elke ochtend de krant te lezen, het achtuurjournaal te kijken en tijdschriften te kopen. Segmentatie via algoritmes Een andere belangrijke trend is segmentatie: het opsplitsen van je doelgroep en hen gepersonaliseerde producten en/of diensten aanbieden. Dit komt steeds meer voor in de media, denk maar aan de nieuwsbrieven die je ontvangt over onderwerpen die jij interessant vindt: politiek, kunst, economie of lifestyle & mode. Sociale mediaplatformen zoals Facebook maken hier ook slim gebruik van. Ze kunnen je middels algoritmes berichten laten zien op je tijdlijn die in jouw smaak vallen. ‘Zo ziet jouw tijdlijn er dus heel anders uit dan die van je collega’, licht Vader toe. Op de algoritmes van onder andere Google en Facebook liften vele bedrijven mee. Adverteerders, maar ook mediabedrijven die je zo nieuwsberichten kunnen sturen. ‘Het nieuws komt tegenwoordig naar ons toe, waar we er vroeger naar op zoek moesten gaan in bijvoorbeeld de krant’, zegt Vader. Maar het heeft ook een belangrijk nadeel: ‘Facebook en Google veranderen het algoritme regelmatig. Dat kan nadelig voor jouw bereik uitpakken. Daarom is het belangrijk dat je ook aan je eigen bereik blijft werken via je website. De redacties van mediabedrijven om hun bereik te vergroten niet meer opgedeeld werken. Voorheen bestonden er verschillende redacties voor print en online, dat is nu niet meer nodig. Elke redacteur moet voor alle kanalen kunnen produceren.’ Nieuw verdienmodel Daar is Han-Menno Depeweg, uitgever van NRC Digital, het helemaal mee eens. Hij was een van de finalisten van de Digital Transformers Awards. ‘Wij hadden onlangs een feestje op kantoor, omdat we onze online redactie hebben opgeheven’, lacht hij. ‘De redacties zijn samengevoegd, elke redacteur schrijft voor elk kanaal.’ Twee jaar geleden ging NRC een nieuw verdienmodel gebruiken: geen gratis content meer online weggeven, ook voor website-artikelen moet nu worden betaald. De abonnementskosten varieren van 12,50 euro tot 19,50 euro. Abonnees kiezen eigenlijk alleen nog hoe vaak ze de papieren krant willen ontvangen, digitale toegang zit er standaard bij. Veel media kiezen voor een paywall op de website, al varieert het nog of die soft of hard is. ‘Alleen NU.nl geeft nog gratis online content weg.’ Digitaal talent De HR-afdeling bij NRC let tegenwoordig ook op de digitale vaardigheden van potentiele nieuwe medewerkers. ‘Je hoeft geen digitaal wonder te zijn, maar je moet er wel mee overweg kunnen of er op zijn minst voor openstaan’, legt Depeweg uit. ‘Wij hebben intern een flinke cultuurverandering ondergaan om de organisatie toekomstklaar te krijgen. En opvallend genoeg kregen we daarbij soms de grootste weerstand van 22-jarigen, waar een 40-plusser met veel enthousiasme aan de slag ging. We hebben het waterval-principe toegepast: vind de early adopters en maak ze enthousiast, zij krijgen de middengroep mee en als laatst komt een handjevol mensen met meer weerstand. We zijn nog niet klaar met het proces, dat duurt nog jaren, maar we investeren graag in onze mensen. Je vliegt er niet uit als je er moeite mee hebt.’ Toekomst Ondanks dat het digitale proces nog in volle gang is bij NRC, heeft Depeweg al een schuin oog op de toekomst gericht. Want ook hij ziet artificial intelligence zijn intrede maken in de media. ‘Robots die korte nieuwsberichten maken kennen we al. Waar ik vooral naar kijk is de waarde van AI bij grote onderzoeksverhalen. Denk aan Panama Papers, daar was enorm veel research en data-analyse voor nodig. Als dat in de toekomst gedaan kan worden door robots, scheelt ons dat enorm veel mensenwerk. Daarnaast verwacht ik ook dat voice assistance groot wordt, zoals de Alexa app. Gebruikers zullen in de toekomst inspreken wat ze willen horen en een robot met AI-software zal het voor ze opzoeken.’](https://mtsprout.nl/wp-content/uploads/2017/12/Online-kranten.jpg)
Tijdens de Digital Transformers Awards afgelopen oktober stonden de meest ‘digitaal innovatieve’ bedrijven van Nederland op het podium. Er werd luid geapplaudisseerd voor hun digitale prestaties. Of ze ook al bezig zijn met artificial intelligence?,werd hen gevraagd. ‘Jazeker’, antwoordde nagenoeg iedereen. Na wat doorvragen bleek dit toch anders. De meesten hadden wel plannen om hiermee aan de slag te gaan, maar waren er nog niet actief mee bezig.
Internationaal
Die terughoudendheid om met je bedrijf in het diepe te springen is typerend voor veel Nederlandse mediabedrijven, stelt media-expert Carolien Vader. Ze adviseert mediabedrijven over strategie, relevante ontwikkelingen en trends. Dat is terug te zien op internationaal niveau, waar Nederland helemaal niet zo innovatief naar voren komt.
Binnen de mediabranche is vooral de trend van print naar online belangrijk, maar ook artificial intelligence en robotisering komen steeds dichterbij. ‘Veel uitgevers vinden het lastig om te investeren in digitalisering, omdat ze niet zeker weten of en hoe het geld terugkomt. Bij een abonnementsmodel kun je je verdiensten simpelweg uitrekenen door het aantal abonnementen te vermenigvuldigen met het bedrag dat het kost. Met digitale innovatie is het minder duidelijk wat je eraan gaat verdienen. Maar als je het nu nog niet doet, ben je echt te laat’, legt Vader uit.
Invloed van Apple
Digitale innovatie is grotendeels te danken aan de komst van de iPhone in 2007, stelt Vader. Steve Jobs presenteerde een destijds revolutionaire telefoon, die makkelijk in gebruik was en betere internetkwaliteit bood dan de smartphones die toen op de markt waren. ‘Dat was het moment dat mensen aan hun telefoon vergroeid raakten. We konden plots alles doen op de minicomputer in onze zak.’ Dat geldt vooral voor de jongere generatie van onder de 45, legt Vader uit. Mensen boven die leeftijdsgrens waren er al aan gewend om elke ochtend de krant te lezen, het achtuurjournaal te kijken en tijdschriften te kopen.
Segmentatie via algoritmes
Een andere belangrijke trend is segmentatie: het opsplitsen van je doelgroep en hen gepersonaliseerde producten en/of diensten aanbieden. Dit komt steeds meer voor in de media, denk maar aan de nieuwsbrieven die je ontvangt over onderwerpen die jij interessant vindt: politiek, kunst, economie of lifestyle & mode. Sociale mediaplatformen zoals Facebook maken hier ook slim gebruik van. Ze kunnen je middels algoritmes berichten laten zien op je tijdlijn die in jouw smaak vallen. ‘Zo ziet jouw tijdlijn er dus heel anders uit dan die van je collega’, licht Vader toe.
Op de algoritmes van onder andere Google en Facebook liften vele bedrijven mee. Adverteerders, maar ook mediabedrijven die je zo nieuwsberichten kunnen sturen. ‘Het nieuws komt tegenwoordig naar ons toe, waar we er vroeger naar op zoek moesten gaan in bijvoorbeeld de krant’, zegt Vader. Maar het heeft ook een belangrijk nadeel: ‘Facebook en Google veranderen het algoritme regelmatig. Dat kan nadelig voor jouw bereik uitpakken. Daarom is het belangrijk dat je ook aan je eigen bereik blijft werken via je website. De redacties van mediabedrijven moeten om hun bereik te vergroten niet meer opgedeeld werken. Voorheen bestonden er verschillende redacties voor print en online, dat is nu niet meer nodig. Elke redacteur moet voor alle kanalen kunnen produceren.’
Nieuw verdienmodel
Daar is Han-Menno Depeweg, uitgever van NRC Digital, het helemaal mee eens. Hij was een van de finalisten van de Digital Transformers Awards. ‘Wij hadden onlangs een feestje op kantoor, omdat we onze online redactie hebben opgeheven’, lacht hij. ‘De redacties zijn samengevoegd, elke redacteur schrijft voor elk kanaal en alle artikelen worden zowel in de krant als online gepubliceerd.’ Twee jaar geleden ging NRC mee in de digitaliseringsgolf door een nieuw verdienmodel te gaan gebruiken: geen gratis content meer online weggeven, ook voor website-artikelen moet nu worden betaald, net als voor de krant. De abonnementskosten variëren van 10,50 euro tot 19,50 euro. Abonnees kiezen eigenlijk alleen nog hoe vaak ze de papieren krant willen ontvangen, digitale toegang zit er standaard bij. Veel media veranderen hun verdienmodel en kiezen voor een paywall op de website, al varieert het nog of die soft of hard is. ‘Alleen NU.nl geeft nog gratis online content weg.’
Digitaal talent
De HR-afdeling bij NRC let tegenwoordig ook op de digitale vaardigheden van potentiële nieuwe medewerkers. ‘Je hoeft geen digitaal wonder te zijn, maar je moet er wel mee overweg kunnen of er op zijn minst voor openstaan’, legt Depeweg uit. ‘Wij hebben intern een flinke cultuurverandering ondergaan om de organisatie toekomstklaar te krijgen. En opvallend genoeg kregen we daarbij soms de grootste weerstand van 22-jarigen, waar een 40-plusser met veel enthousiasme aan de slag ging. We hebben het watervalprincipe toegepast: vind de early adopters en maak ze enthousiast, zij krijgen de middengroep mee en als laatst komt een handjevol mensen met meer weerstand. We zijn nog niet klaar met het proces, dat duurt nog jaren, maar we investeren graag in onze mensen. Je vliegt er niet uit als je er moeite mee hebt.’
Toekomst
Ondanks dat het digitale proces nog in volle gang is bij NRC, heeft Depeweg al een schuin oog op de toekomst gericht. Want ook hij ziet artificial intelligence zijn intrede maken in de media. ‘Robots die korte nieuwsberichten maken kennen we al. Waar ik vooral naar kijk is de waarde van AI bij grote onderzoeksverhalen. Denk aan Panama Papers, daar was enorm veel research en data-analyse voor nodig. Als dat in de toekomst gedaan kan worden door robots, scheelt ons dat enorm veel mensenwerk. Daarnaast verwacht ik ook dat voice assistance groot wordt, zoals de Alexa app. Gebruikers zullen in de toekomst inspreken wat ze willen horen en een robot met AI-software zal het voor ze opzoeken.’
Lees meer over de impact van artificial intelligence in het volledige MT-dossier.
