Door een afnemende bedrijfstrots zijn werknemers steeds minder loyaal aan hun werkgever. Daardoor wordt steeds sneller van baan en baas gewisseld. Hoe houdt u deze ontwikkeling tegen? "Creëer betrokkenheid."
De laatste jaren is de omloopsnelheid per functie significant gestegen. Op dit moment denken veel werknemers erover om op te stappen. Dit komt deels doordat baanloyaliteit en werkzekerheid zijn ingewisseld voor de eigen carrièreontwikkeling. Een andere – onderbelichte – oorzaak is echter de afnemende bedrijfstrots, stelt Brenda van Gelderen, HR-manager bij anodenproducent Aluchemie, onderdeel van Rio Tinto Alcan.
Tevreden
Er is een cultuurverandering voor nodig om werknemers weer trots te laten zijn op de organisatie waar ze voor werken. De loyaliteit die daarmee gekweekt wordt is belangrijk om te voorkomen dat werknemers massaal weglopen zodra de economie aantrekt. Daarom is Aluchemie ruim een jaar geleden een verandertraject ingegaan. De uitkomsten van de tevredenheidonderzoeken bewijzen volgens Van Gelderen het succesvolle verloop ervan. "Tussen 2007 en 2008 is het verschil erg groot. Werknemers hebben meer vertrouwen in de leidinggevenden gekregen en ze hebben het gevoel dat ze meer invloed kunnen uitoefenen op processen. 2009 kwam op hetzelfde niveau uit als 2008. Dat is niet slecht als je je realiseert dat dit niet de meest positieve periode was. In 2009 was er veel minder geld om te investeren in nieuwe initiatieven en hebben we van enkele mensen afscheid moeten nemen."
In kaart brengen
Hoe heeft de anodenproducent in een jaar tijd zulke tevreden werknemers gekregen? Van Gelderen vertelt over de campagne ‘DNA: de nieuwe aanpak' die met hulp van een externe organisatie op touw is gezet. "Per afdeling hebben we werkgroepen samengesteld. Iedere groep moest zijn werkproces beschrijven, in kaart brengen waar ze de pijnpunten voelen en waar de verbeterprocessen zitten. Met de uitslagen hiervan zijn we vervolgens aan de slag gegaan."
Verantwoordelijkheid
Een belangrijke uitkomst was dat de verantwoordelijkheid lager in de organisatielijn moest komen te liggen. "Met ijzeren hand regeren is de doodsteek voor motivatie en jaagt werknemers de tent uit", aldus Van Gelderen. "Medewerkers moeten het gevoel krijgen dat het hun eigen toko is en dat ze worden betrokken bij belangrijke beslissingen. Moesten ze voorheen veel doen omdat de baas het zegt, in de huidige structuur doen ze het omdat ze het zelf belangrijk vinden en er zelf de verantwoordelijkheid over hebben.
Daar kwam tegelijkertijd een ander probleem bij bovendrijven, want veel werknemers wisten niet waarom ze iets deden. "De directie ging regelmatig de werkvloer op om de dialoog aan te gaan met mensen in de fabriek. In het begin wordt dit gezien als controleren, maar na een tijdje is men eraan gewend." In de fabriek van Aluchemie staat veiligheid hoog in het vaandel. Er werd dus ook regelmatig gevraagd waarom een werknemer iets doet zoals hij het doet. "De directie geeft dan bijvoorbeeld complimenten als iemand erover heeft nagedacht."
Ideeënbus
Een ander punt dat is aangepakt, is de ideeënbus. "Voorheen stapelden de ideeën in de ideeënbus zich op en werd er niets mee gedaan. Werknemers hadden daardoor het gevoel dat ideeën inbrengen geen nut had en deden het dus niet meer. Het is belangrijk dat degene die een idee inbrengt een rol in het proces blijft hebben. Als er tegenwoordig een akkoord op een idee is gegeven, blijft de ideeëninbrenger zelf betrokken en verantwoordelijk voor het vervolg en de uitwerking ervan. Daar staat natuurlijk een beloning en waardering tegenover."
Gevolgen
Bij een ingrijpende verandering in de werkwijze binnen een bedrijf horen ook negatieve gevolgen. Zo loopt u altijd het risico dat niet iedere werknemer hier in mee wil gaan, erkent ook Van Gelderen. "We hebben dan ook van een aantal werknemers afscheid moeten nemen." Tot slot moet u onthouden dat het niet alleen zaak is de verbeterprocessen succesvol in te voeren. Nog belangrijker is het gewenste gedrag en de positieve cultuurverandering vast te houden. En dat is de verantwoordelijkheid voor iedereen.
