Herkennen dat mensen met zelfmoordplannen rondlopen is niet eenvoudig. Depressieve gevoelens zijn vaak een indicatie, maar lang niet alle mensen met een depressie krijgen suicidale neigingen. Bij een meerderheid van de zelfmoordpogingen gaat het om een halfslachtige actie, meer bedoeld om aandacht te vragen dan om zich daadwerkelijk van het leven te beroven. Toch: in driekwart van de gevallen dat iemand zelfmoord pleegt, waren er signalen vooraf.
Op de volgende signalen kunt u letten:
Verbale signalen zoals “ik wil er een eind aan maken”, “ik voel me waardeloos”, “ik zou voor altijd willen inslapen”, “iedereen is beter af zonder mij”, “het leven is de moeite niet meer waard” etc.
Gedragssignalen zoals een sombere stemming, zich afzonderen, overdreven alcohol-, drugs- of medicatiegebruik, plotselinge huilbuien of woedeuitbarstingen, interesseverlies in dingen die men graag doet, interesse voor onderwerpen die met de dood te maken hebben, het weggeven van persoonlijke spullen, verwaarlozing van zichzelf en z’n kleding.
Omgevingssignalen zoals relationele problemen, hoge werk- en prestatiedruk, de dood van een goede vriend of familielid, seksueel misbruik of mishandeling, de zelfdoding van een familielid.
Herkennen
De Amerikaanse onderzoeker Stephen Silverman meent dat je zelfmoordkandidaten kunt herkennen aan hun stem. Mensen met suicidale neigingen praten vaak in emotieloze zinnen. Silverman probeert zelfs een apparaat te ontwikkelen dat in staat is zelfmoordwensen te detecteren: bepaalde stemfrequenties komen dan minder voor. Het apparaat is er voorlopig nog niet want andere aandoeningen, zoals drugsgebruik, vertalen zich in vergelijkbare stemveranderingen.
In uw omgeving?
Heeft u het vermoeden dat iemand in uw omgeving met zelfmoordplannen rondloopt? Tot slot enkele tips:
Niet doen
Vermijd het gedrag of de persoon te veroordelen, de problemen te bagatelliseren, geluksrecepten te geven, een zedenpreek te houden, valse hoop te geven, te beloven dat je er met niemand over zal spreken, te zeggen dat de persoon zijn omgeving veel verdriet zal aandoen, de persoon te wijzen op de plicht om verder te leven voor de ouders, vrienden, partner etc.
Beter is
Rustig en openlijk te praten over de dood en de wens om te sterven. Personen met doodswensen zijn vaak geremd om over hun gevoelens te spreken. Het feit dat een ander er naar informeert, kan helpen de remming te overwinnen. Begripvol te luisteren en reageren. De persoon zal zich meer aanvaard en begrepen voelen. Steun te zoeken in de omgeving en op zoek te gaan naar professionele hulp.
Heb je suïcidale gedachten of maak je je zorgen over een ander? Bel met een van de vrijwilligers van Zelfmoordpreventie via 0900-0113.
Bron: partena-partners.be, hartenziel.nl/Volkskrant
