Het gaat niet zo heel goed met de verzekeraars de laatste jaren. De financiële crisis en de woekerpolissen hebben geleid tot weinig vertrouwen van de consument en de lage rente zorgt ervoor dat de marges zijn afgebrokkeld.
Ooit waren er honderden verzekeraars in Nederland, maar dat aantal is de afgelopen jaren flink geslonken. Er zijn nog maar een paar grote concerns over. Nationale Nederlanden was al de grootste naar inkomsten uit levensverzekeringen, en toen nam het eind vorig jaar ook nog Delta Lloyd over voor 2,5 miljard euro. Daardoor is het nu (als je zorgverzekeringen niet meerekent) het grootste Nederlandse verzekeringsconcern. De top 5 bestaat verder uit Achmea, ASR, Aegon en Vivat. Elk van die concerns grossiert in merken en handelsnamen, door de overnames en fusies van de afgelopen jaren.
De verzekeringsbranche is verdeeld over een paar sectoren: leven, schade en zorg. ‘Leven’ zijn levensverzekeringen en uitvaartverzekeringen. Onder ‘schade’ vallen de aansprakelijkheids-, inboedel-, motorrijtuigen-, opstal- en rechtsbijstandverzekeringen. Zorg is, gemeten naar omzet, verreweg de grootste sector; ziektekostenverzekeringen zorgen voor twee derde van de omzet van de hele branche. Vroeger verkochten verzekeraars vooral levensverzekeringen, en daar maakten ze enorm veel winst op. Van de toezichthouder mochten ze risicovol beleggen, zodat ze nóg meer rendement behaalden.
Geld verdienen was zo gemakkelijk voor verzekeringsmaatschappijen, dat ze de schadeverzekeringen erbij deden zonder dat ze elkaar er echt op beconcurreerden. Gouden tijden waren het, maar die liggen achter ons. Door de lage rente koopt bijna niemand meer een levensverzekering. Verzekeraars zijn daarom allemaal op de schadepolissen gedoken, met een moordende concurrentie tot gevolg. De omzet slonk: van 78,8 miljard euro in 2011 naar 72,4 miljard in 2015.
Toekomst
De vraag is dus: halen de huidige grote verzekeringsmaatschappijen 2030 wel? Start-ups met een app dreigen het verzekeren te ‘disrupten’, en er zijn er die denken dat nieuwe technologieën de traditionele verzekeraars (deels) overbodig maken. Big data bijvoorbeeld. Verzekeraars gebruikten al grote hoeveelheden gegevens toen je nog een kroontjespen en een grootboek nodig had om risico’s en premies statistisch te bepalen. Maar als je machine learning loslaat op nóg meer data, kun je akelig precies groepen klanten en hun risico’s bepalen.
Woordvoerder Oscar van Elferen van het Verbond van Verzekeraars legt uit dat dat problemen met zich mee kan brengen: ‘Partijen als Google en Amazon hebben nu al zo veel gegevens van jou en mij, dat ze op basis daarvan een heel nieuw product zouden kunnen aanbieden. Als dat kan, wat doe je dan met de solidariteit waaruit verzekeringen zijn ontstaan? Dat is iets waar sector nu ook druk mee bezig is.’
Cybercriminaliteit
Blockchain is op dezelfde manier veelbelovend en tegelijk een beetje eng voor verzekeraars. De technologie is ooit bedacht om derde partijen als banken en verzekeraars overbodig te maken. Toch zijn juist banken en verzekeraars er enthousiast mee aan de slag gegaan. Aegon en Achmea hebben vorig jaar met een internationale groep van vijftien verzekeraars het B3i-project (Blockchain Insurance Industry Initiative) opgezet om samen de mogelijkheden van blockchain te onderzoeken.
Er zijn wel maatschappelijke ontwikkelingen die vragen om nieuwe verzekeringsvormen. Deelauto’s en datalekkenbijvoorbeeld zijn nieuwe verzekerbare risico’s die kansen bieden voor de sector. Dekking van schade door cybercriminaliteit is er al voor de zakelijke markt, maar mogelijk wordt dat ook relevant voor particulieren. Zelfrijdende auto’s zorgen ook voor een nieuwe uitdaging. Niemand weet nog precies hoe de aansprakelijkheid geregeld moet worden als de automobilist niet meer zelf aan het stuur zit. Oscar van Elferen: ‘En wat doe je met drones die uit de lucht kunnen vallen? Daar moeten we nu ook een antwoord op gaan bedenken.’
Wil je het volledige verhaal lezen? Bestel dan de nieuwste editie van MT: de MT1000
