Investeren in werknemers hoeft geen extra geld te kosten. Zeker tijdens een economische crisis kunt u er juist kosten mee besparen.
In economisch zware tijden moet u kunnen bouwen op uw personeel. Maar als er geen ruimte is voor salarisverhoging, hoe houdt u uw beste mensen dan vast? Blijven uw medewerkers u wel trouw als u ze geen dure leasebak of flinke winstdeling kunt aanbieden? ‘Zeker wel’, zegt Mirjam Baars van onderzoeksbureau Satisaction. Baars leidt elk jaar het onderzoek naar de Beste Werkgevers van Nederland. ‘Als het werkklimaat binnen een bedrijf goed is, wordt de loonstrook een stuk minder belangrijk.’
Kennis behouden
Juist tijdens een economische crisis zijn trouwe werknemers belangrijk. Natuurlijk is de arbeidsmarkt ruimer en kost het minder moeite om nieuwe mensen aan te trekken. Als uw medewerkers ontevreden zijn en vertrekken, kunt u waarschijnlijk best vervanging vinden. Maar de kennis en ervaring die vertrekkende collega’s meenemen bent u definitief kwijt. Verstandiger is het om een sterke band op te bouwen met uw mensen. Werknemers die zich gewaardeerd voelen zijn veel eerder bereid een uurtje door te werken of extra taken op zich te nemen.
Meer winst met minder mensen
Baars: "Loyaliteit is ontzettend belangrijk. Als je als werkgever ook in moeilijke tijden je best doet om medewerkers te behouden, bouw je vertrouwen op. Dat merk je ook in de productiviteit. Loyale medewerkers werken harder." Op die manier maak je dus meer winst per arbeidskracht. Volgens Baars onderschatten bedrijven vaak het effect van een ontslagronde. "Na een sanering is niet alleen een deel van het personeel verdwenen, er is ook een stuk vertrouwen verloren gegaan. De mensen die zijn overgebleven weten dat ze niet zeker zijn van hun baan. Als het gevoel bestaat dat collega’s zijn ‘afgedankt’ kan dat zich uiten in mentaal verzuim: werknemers doen niets extra’s meer maar kijken alleen nog naar dat waarop ze worden afgerekend."
Minder salaris, meer ontwikkeling
Werkgevers die aantrekkelijk zijn om voor te werken, hoeven minder hard te concurreren op salaris. "Als het werkklimaat goed is en de sfeer collegiaal, dan wordt salaris minder belangrijk. Dat geldt met name voor hogeropgeleiden. Die verdienen al lang genoeg om rond te komen en hechten vaak meer waarde aan persoonlijke ontwikkeling. Hogeropgeleiden willen graag leren maar vinden het soms lastig een richting te kiezen. Begeleiding bij het opstellen van een persoonlijk ontwikkelplan en de mogelijkheid om opleidingen en trainingen te volgen wordt vaak meer gewaardeerd dan wat meer loon. Uit onderzoek blijkt trouwens dat bij dienstverlenende bedrijven, bijvoorbeeld in de ICT, de kwaliteit van de dienstverlening met sprongen toeneemt als medewerkers veel kunnen leren."
Positieve publiciteit
Bedrijven die populair zijn bij hun personeel hoeven minder uit te geven aan marketing en communicatie. "Werkgevers probeerden vroeger hun imago vooral op te tuigen door zelf allerlei communicatiemiddelen en campagnes in te zetten. Tegenwoordig ontstaat steeds meer het besef dat juist ook de medewerkers het visitekaartje zijn. Zij verkopen je merk. Als werknemers bijvoorbeeld uit zichzelf social media oppakken, heb je als bedrijf een enorme voorsprong. Je ziet dat bijvoorbeeld bij ICT-dienstverlener Macaw, die dit jaar als beste werkgever uit de bus kwam. Wat je eigen mensen zeggen heeft veel meer impact dan allerlei marketingactiviteiten. Het publiek doorziet toch wel wat betaalde reclame is."
Overigens valt op dat werkgevers die zowel hun (secundaire) arbeidsvoorwaarden en het werkklimaat op orde hebben, het meest populair zijn. Persoonlijke aandacht voor medewerkers blijkt cruciaal. Bedrijven die weinig doen met zaken als persoonlijke ontwikkeling of werk-privé-balans, scoren over het algemeen slecht.
Vier tips voor meer loyaliteit
# Coach op persoonlijke ontwikkeling
Bedrijven die hoog scoren als goede werkgever hebben veel aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. 'Bij Macaw bijvoorbeeld heeft iedere medewerker naast een leidinggevende ook een persoonlijke coach. Die coacht en denkt mee over de toekomst van de werknemer en welke opleidingen en taken daarbij passen."
# Training on the job
"Nu de opleidingsbudgetten teruglopen kiezen steeds meer bedrijven ervoor om medewerkers elkaar te laten opleiden", zegt Baars. "Een cadeautje van de crisis, met vrijwel alleen maar voordelen. Het is een goedkope manier om nieuwe mensen te trainen en ervaren medewerkers krijgen erkenning voor hun kennis en inzet. Trainers uit het eigen bedrijf zijn ook na de opleiding makkelijk te benaderen met vragen of problemen."
# Zoek naar talenten
Veel medewerkers hebben talenten die ze zelf niet kennen of die niet gezien worden door de omgeving. Door die talenten bewust op te zoeken, kun je er als bedrijf van profiteren. Bovendien geeft het de medewerker zelf ook meer voldoening. "Wij hebben binnen het bedrijf een keer een oefening gedaan, geïnspireerd op het boek ‘Gelukkig, ik ben een grijze muis’. Deelnemers zochten daarbij naar een symbool voor hun talenten. Iemand vergeleek zichzelf met een nijlpaard: verborgen in de rivier, maar met oren en ogen boven water om alles te registreren en snel te kunnen reageren. Die vergelijking was onverwacht, maar treffend. Die medewerkster was inderdaad iemand die in het team stond, alles in de gaten hield, en ingreep als het nodig was. Daar hebben we sindsdien bewuster gebruik van gemaakt."
# Ga bewust om met het nieuwe werken
Het nieuwe werken is voor sommige medewerkers een verademing, anderen hebben er weinig profijt van. "Door de crisis is de trend van het nieuwe werken versneld, bedrijven besparen op het aantal werkplekken. Voor veel mensen is het prettig om meer bij hun gezin te kunnen zijn. We keren daarmee een beetje terug naar de tijd van vóór de industriële revolutie, toen mannen en vrouwen nog samen op de boerderij werkten. Maar de keerzijde is dat lang niet elk huis geschikt is om thuis te werken. En de kantoortuinen in bedrijven zijn soms zo lawaaiig dat je makkelijk je concentratie verliest." Bedrijven doen er dus goed aan om ook bij het nieuwe werken de belangen van werknemers niet uit het oog te verliezen.
Lees ook:
-
HNW vertraagt besluitvorming
- Hoe kijkt u naar uw personeel?
- Tips om personeel te werven
- Nieuw personeel, denk aan subsidies
- Ontsla makkelijk uw personeel
