Creatieve medewerkers zijn van onschatbare waarde voor een bedrijf en worden doorgaans gekoesterd door werkgevers. En dat is met reden want ondanks alle onderzoeken ernaar is creativiteit nog steeds een tamelijk ongrijpbare eigenschap.
Hoe vaak staat er niet in de functieomschrijving van een baan als gevraagde eigenschap ‘creativiteit’. Hoe vaak schrijven sollicitanten niet dat ze een ‘creatieve’ persoonlijkheid hebben. GOEROE VAN DE WEEK
Managamentgoeroes te over. MT presenteert elke week een goeroe die er echt toe doet.
> Overzicht van alle goeroesEn hoe vaak roepen leidinggevenden niet op tot creativiteit. Ondertussen wordt het daarmee bijna een hol begrip. Terwijl binnen de meeste ondernemingen doorgaans maar een clubje, een groepjes of soms zelfs een enkeling maar écht creatief is.
Echte creativiteit is een schaars goed, zo weet ook Teresa Amabile, hoogleraar bedrijfskunde aan de Harvard Business School. De van oorsprong scheikundige is gepromoveerd in de psychologie en schreef verschillende boeken en meer dan honderd wetenschappelijke artikelen en hoofdstukken in toonaangevende publicaties over dit onderwerp.
12.000 dagboeken
Amabile onderzoekt al ruim 30 jaar hoe het kantoorleven binnen organisaties het functioneren en presteren van medewerkers beïnvloedt. Haar onderzoeksgebied speelt zich af op het vlak van creativiteit, productiviteit en innovatie, maar ook op het gebied van emoties, perceptie en motivatie. Op de 18e plaats in de Thinkers50 geldt ze in haar vakgebied als invloedrijke expert, die zelf ook op creatieve en onorthodoxe wijze haar onderzoeken uitvoert.
Zo vroeg ze in 1996 aan 238 mensen die werkten aan een creatief project in de consumenten-, chemische,- en it-industrie dagelijks een dagboek bij te houden over hun werk. Het resulteerde in 12.000 dagboeken waarin de deelnemers vertelden hoe ze problemen te lijf gingen en wanneer ze iets nieuws bedachten.
Zes mythes over creativiteit
Op grond van het onderzoek wist de hoogleraar vervolgens korte metten te maken met zes aannames over creativiteit:
1. Creativiteit komt van creatieve types
2. Geld als motivatie zorgt voor creativiteit
3. Tijdsdruk en deadlinestress jaagt creativiteit aan
4. Angst veroorzaakt een doorbraak
5. Competitie is beter dan samenwerking
6. Een gestroomlijnde organisatie is een creatieve organisatie
Vendetta
Veel leidinggevenden nemen deze mythes nog steeds voor waar aan, maar ze zijn niet gebaseerd op de werkelijke ervaring van medewerkers. Amabile: “Als ik terugkijk op al mijn onderzoek van de afgelopen 30 jaar dan is er geen twijfel mogelijk: creativiteit wordt vaker afgestraft dan gesteund. Het is niet zo dat managers expres een vendetta voeren tegen creativiteit”, zegt ze. “Maar in de praktijk gaat creativiteit ten onder in controle, productieprocessen en bedrijfsdoelen.”
Volgens Amabile hangt creativiteit af van een aantal factoren zoals kennis, ervaring, talent, ruimdenkendheid en bepaalde vaardigheden. De belangrijkste eigenschap voor creativiteit is misschien wel intrinsieke motivatie. Wie een innerlijke drive voelt voor het onderwerp of het project waar hij of zij aan werkt, maalt niet om geld. Degene wil een diepe verbondenheid voelen met het bedrijf, het product of de werkgever.
Hang-over effect
Zaken als stress, deadlines, tijdsdruk en angst zijn destructief voor creativiteit, net als een reorganisatie. Wie onder druk staat, wordt hierdoor afgeleid en kan daardoor minder creatief zijn. Daarbij treedt ook het hang-over effect op; de volgende dag moet men nog steeds bijkomen van de stress. Daarentegen blijkt geluk juist een enorme katalysator te zijn van creativiteit. Wie de ene dag helemaal lekker in z’n vel zit, maakt een grotere kans dat de volgende dag bepaalde cognitieve associaties plaatsvinden en dat de ideeën gaan stromen.
Nu is geluk op maat voor leidinggevenden natuurlijk ietwat moeilijk te veroorzaken, het zit niet instant in een zakje Cup-a-Soup, ook al wil de fabrikant ons doen geloven dat het wel degelijk instant geluk biedt om 4 uur in de middag. Maar als geld, straf en competitie allemaal geen creativiteit stimuleren hoe kunnen ondernemingen hun medewerkers dan helpen?
Progressie
In een recente studie waarvan de gegevens vorig jaar bekend werden, vroeg de hoogleraar zeshonderd managers wat volgens hen de belangrijkste motivatie is die zij werknemers kunnen bieden. Op de eerste plaats kwam waardering te staan. Dat blijkt volgens Amabile opnieuw een misvatting. Uit de 12.000 dagboekjournaals, waarvan ze nog steeds de data bezig is te verwerken, komt naar voren dat werknemers progressie een belangrijker stimulans vinden. “Het idee dat ze vooruitgang boeken, vooruit komen en hun doelen halen, helpt enorm. Op die dagen beleven ze de positiefste emoties”, schrijft ze in een artikel.
Daaruit kunnen managers dus concluderen dat wil de alledaagse werkomgeving creatieve medewerkers niet in de kiem smoren, ze beter haalbare doelen kunnen stellen. Over haar laatste boek The Progress Principle, dat dit onderwerp behandelt, hield ze op TEdxAtlanta afgelopen oktober nog een lezing. Amabile: “Heb realistische ambities, niet irreële.”
Teresa Amabile: The Progress Principle from Jeff Nordstedt on Vimeo.
Lees ook:
-
Creatief leiden kun je leren
-
In 5 stappen naar een inspirerend kantoor
-
Minicursus Mind Mappen
-
4 tips voor een succesvolle brainstorm
-
Creativiteit kan carriere breken
- Onderzoek: manager smoort innovatie
- Zo stimuleert u creativiteit op de werkvloer
>> Bekijk het overzicht met alle goeroe's – elke week wordt deze lijst aangevuld met een nieuwe naam
