Wie zijn bedrijf echt wil verduurzamen kan niet om de supply chain heen. De te boeken winst is groot, maar lastig te realiseren.
Een energiezuinig kantoor en groene stroom voor de computers. Het zijn twee voorbeelden van quick wins om duurzamer te worden. Maar de echte winst zit voor de meeste bedrijven, zeker bij productiebedrijven, in de supply chain. En hoewel duurzaamheid voor inkoopmanagers steeds belangrijker wordt, is het nog niet zo makkelijk om die echte duurzame vruchten te plukken.
Robert van der Laan, partner bij advies- en accountantskantoor PwC, schat dat ongeveer 90 procent van de duurzaamheidskosten niet bij bedrijven zelf zit. "Wij doen het ook. We hebben duurzame koffie, er wordt op het watergebruik gelet. Dat is makkelijk, dat heb je in eigen beheer. Het kost geld, maar het is goed te doen. Maar je impact gaat veel verder en dan wordt het lastig.
Puma: 145 miljoen euro externe kosten
Om dit te illustreren wijst hij op Puma. De sportkledingfabrikant brengt sinds enkele jaren in kaart wat de externe kosten van zijn activiteiten zijn. Daarmee worden maatschappelijke kosten bedoeld die het bedrijf zelf niet maakt. Denk daarbij aan de kosten van CO2-uitstoot en watergebruik.
Uit de berekening blijkt dat Puma jaarlijks 145 miljoen euro aan externe kosten maakt. Maar, nou komt het: slechts 8 miljoen euro daarvan zit bij Puma zelf. Dit is milieuschade die ontstaat bij het gebruik van kantoren en warenhuizen en bij de logistiek. De rest, 137 miljoen euro, zit in de supply chain van het bedrijf, dus bij de toeleveranciers en de toeleveranciers van de toeleveranciers.
Steeds meer bedrijven gaan duurzaam inkopen
Als het overgrote deel van de milieukosten buiten de organisatie zit, betekent dit dus ook dat het overgrote deel van de duurzaamheidswinst buiten de organisatie te halen is. De oplossing om die winst binnen te halen lijkt eenvoudig: duurzaam inkopen. Het goede nieuws is dat steeds meer bedrijven daarmee bezig zijn.
PwC vroeg eind vorig jaar aan 252 inkoopmanagers wat zij dachten over duurzaamheid. Hieruit bleek onder meer dat op dit moment slechts 15 procent het inkoopbeleid van de eigen organisatie als duurzaam bestempelt, maar dat ruim de helft verwacht dat de organisatie over vijf jaar duurzaam inkoopt.
Niet eenvoudig
Maar nou komt het slechte nieuws: zo eenvoudig als het klinkt, is duurzaam inkopen niet. Van der Laan: "Het is heel belangrijk, maar ook ontzettend moeilijk. Het gaat namelijk om allemaal bedrijven waar je zelf geen controle over hebt. In de keten kun je de vierde of vijfde schakel zijn. Je koopt bijvoorbeeld van een Nederlandse toeleverancier. Maar die haalt zijn spullen misschien uit India, of China. En je weet niet wat die bedrijven doen."
Daarnaast hebben veel bedrijven niet de macht om eisen te stellen aan hun toeleveranciers. "Grote bedrijven hebben veel power en zijn er hard mee bezig. Maar als je minder macht hebt in de keten wordt het een stuk moeilijker." Een oplossing is de krachten te bundelen. "Het Initiatief Duurzame Handel is vrij bekend. Die houden zich bezig met verduurzaming van ketens. Rond iedere handelsstroom vormen ze coalities van Nederlandse bedrijven en kijken ze hoe de stromen lopen en hoe we die duurzamer kunnen maken."
Kinderschoenen
Maar dit soort initiatieven staat nog in de kinderschoenen. Het binnenhalen van het laaghangende fruit in de eigen organisatie is natuurlijk ook veel makkelijker. Bovendien is het installeren van een groen dak op het kantoor of het voor de deur zetten van een Opel Ampera ook een veel zichtbaarder manier om te laten zien dat duurzaamheid je aan het hart gaat.
