Nederland is het Silicon Valley van cryptovaluta, was een van de conclusies van het Nationaal Bitcoincongres.
Charles W. Morgan was een 19de eeuwse investeerder in energie. In 1841 ging zijn achtste schip te water, niet geheel toevallig de Charles W. Morgan geheten (foto onder). Op zijn schepen zaten tientallen walvisvaarders, die niets anders deden dan walvissen harpoeneren, op het dek sleuren en in stukken zagen. Dit alles voor met name traan, dat werd gebruikt voor onder meer olielampen. Walvisolie verlichtte de wereld in de vroege 19de eeuw. Een jaar of zes later verkocht Morgan echter al zijn schepen, ingegeven door de kiem van een revolutie op energiegebied. Aardolie was het nieuwe toverwoord, waardoor de bestaande energiemarkt volledig op de schop ging en Morgan eieren voor zijn geld koos.
Monetaire revolutie
Volgens economisch publicist Tuur Demeester zijn er meerdere parallellen te trekken tussen deze technische revolutie in de energiemarkt van de 19de eeuw en de monetaire revolutie in de financiële markt van de 21ste eeuw door zogeheten cryptovaluta, met Bitcoin als meest in het oog springende first mover. Dit zei hij tijdens zijn keynote op het eerste Nationaal Bitcoincongres afgelopen donderdag in het Dialogues House van ABN Amro in Amsterdam Zuidoost, georganiseerd door trendwatcher Vincent Everts en e-commerce-ondernemer Rutger van Zuidam. Het congres, dat plaatsvond aan de vooravond van de internationale conferentie Bitcoin2014, had de intentie om het Nederlandse bedrijfsleven en overheidsinstellingen bij te praten over Bitcoin.
Voorvechers en critici
Investeerders, ontwikkelaars, ondernemers, maar ook traditionele financiële instellingen als De Nederlandsche Bank (DNB) en ING mochten hun zegje doen over de potentie en eventuele risico's van de virtuele munt. Maurice de Hond had een klein onderzoek gedaan naar Bitcoin, waaruit bleek dat 70 procent van Nederland Bitcoin kent, 11 procent gelooft dat het belangrijk wordt en 3 procent van Nederland het gebruikt, nagenoeg alleen mannen.
Rebels systeem
Spreker Tuur Demeester was overduidelijk een voorstander toen hij Bitcoin bestempelde als initiator van een rebels monetair systeem. 'Net zoals in de olieindustrie in de 19de eeuw is de uitdager nu een vreemde eend in de bijt. Olie haalde je niet uit het land, maar van zee. En een betaalmiddel is toch het pakkie-an van gereguleerde financiële instellingen en niet iets van hackers en software-ontwikkelaars?'
Parallellen
Volgens Demeester herhaalt de geschiedenis zich. De technologie ontwikkelt zich dermate dat het bancaire systeem dat we kennen grofweg sinds het begin van de 20ste eeuw hopeloos veroudert en niet meer voldoet aan de huidige eisen. 'Laatst vond er een Bitcointransactie plaats ter waarde van 100 miljoen dollar. Dit gebeurde in een paar tellen, zonder clearance van derden en op een zondag. Dat is in het oude systeem niet voor te stellen.' Overige parallellen zijn dat de uitdager niet wordt gesteund door het establishment, critici wijzen op het frauduleuze karakter van de nieuwe vorm en de prijzen in deze beginfase sterk fluctueren.
Revolutie omarmen
Toch doen we er volgens Demeester verstandig aan om de revolutie te omarmen. 'We zijn in staat om van cryptovaluta een robuust en relatief goedkoop systeem te maken. Want als de volgende financiële crisis uitbreekt, willen mensen een alternatief. En dat alternatief is er al. Bovendien is de adoptie van Bitcoin in Nederland het hoogst in de wereld. Alle kennis is aanwezig om van Nederland het Silicon Valley van cryptovaluta te maken.'
Geen lofzang
Gedurende het congres – 6 van de 130 aanwezigen hadden hun entreebewijs met Bitcoin betaald – benadrukte spreekstalmeester Vincent Everts (in zijn groene pak, zie foto) herhaaldelijk dat met een totale waarde van 5 miljard euro Bitcoin op dit moment geenszins de rol van het huidige betaalsysteem kan vervangen. Sowieso was het congres geen totale lofzang op Bitcoin, getuige het interview met Kim Gunnink die zich op de afdeling Betalingsverkeerbeleid bij DNB heeft gespecialiseerd in internationale veiligheid en een analyse maakte van virtuele valuta.
Mediahausse
Volgens Gunnink is het belangrijk om Bitcoin in perspectief te plaatsen, omdat ondanks de mediahausse Bitcoin marginaal is. Hoewel ze voordelen zag op het gebied valutaoverschrijdende transacties en de snelheid daarvan, zag ze toch met name de risico's van cryptovaluta. 'In onze analyse konden we er niet omheen dat door de hoge transactiesnelheid, de mondiale dekking en een bepaalde mate van anonimiteit dergelijke valuta aantrekkelijk zijn voor criminelen.' Waarbij ze haar vinger legde op de inmiddels door de FBI ontmantelde 'Silk Road', een online marktplaats waar drugs en criminele diensten met Bitcoin werden afgerekend.
Willekeur
Bij DNB denken ze in ieder geval dat het niet zo'n vaart zal lopen met Bitcoin en andere virtuele valuta. Dat transactiekosten van het huidige betalingsverkeer vaak zo hoog zijn, heeft volgens Gunnink te maken met de hoge kosten voor veiligheid van het systeem, iets wat bij Bitcoin juist ontbreekt. 'Omdat Bitcoin decentraal van opzet is, is er ook geen enkele partij die verantwoordelijkheid heeft om voorwaarden en juridische kaders vast te stellen en de spelers hierop aan te spreken. Als consument heb je daardoor te maken met willekeur. Want hoe weet je of jouw walletprovider (de online organisatie waarbij je Bitcoins kunt onderbrengen, red.) zuiver op de graad is?' Waarbij Gunnink nadrukkelijk hintte naar het debacle van Mt.Gox, waar Bitcoins ter waarde van 460 miljoen dollar werden gestolen.
Wall Street-pakken
Aan de andere kant van het spectrum stond Marc van der Chijs, die speciaal voor beide congressen vanuit Vancouver naar Amsterdam was gevlogen. Volgens de Bitcoininvesteerder en managing partner bij CrossPacific Capital is het niet de vraag of maar wanneer de goegemeente aan de haal gaat met Bitcoin. 'Ik ga vaak naar dit soort conferenties en waar het tot voor kort nog T-shirts- en spijkerbroekenpubliek was, zag ik vorige maand voor het eerst de Wall Street suites. Zij mogen weliswaar nog niet investeren van hun fondsen, terwijl ze dat wel willen. Maar zodra de Amerikaanse beurswaakhond bepaalt dat het oké is om in Bitcoin te investeren – en ik verwacht dat dit binnen 2 jaar gebeurt – dan is de geest uit de fles en zal de koers binnen notime vertienvoudigen.'
Lees ook: Waarom Bitcoin de oplossing is, volgens Marc van der Chijs
Rand van de afgrond
Toen voormalig minister van Financiën Jan Kees de Jager het podium betrad voor zijn interview met Everts, achtte hij het noodzakelijk om de stabiliteit van het huidige monetaire systeem te benadrukken. 'We komen net uit de grootste crisis sinds 1930. We zijn echt langs de rand van de afgrond gegaan, terwijl het betalingsverkeer en de waarde van de euro overeind is gebleven. Ons systeem heeft wat dat betreft een goed fundament, want hoewel veel mensen het einde van de euro voorspelden heeft het alle orkanen en aardbevingen doorstaan.'
Daadwerkelijk geld
Everts wilde natuurlijk weten of binnen de regering veel werd gesproken over Bitcoin. De Jager erkende dat Bitcoin inderdaad wel eens de revue was gepasseerd, maar dan met name in de context of het daadwerkelijk geld is. 'Er is geen uitgever zoals in ons systeem, iedereen kan het eigenlijk minen. In de huidige grootte heeft Bitcoin eigenlijk alleen de aandacht van fiscale organisaties als de Belastingdienst en de Fiod en is het eerder een beleggingsproduct dan geld. Wat dat betreft is het echt een nicheproduct.'
Decentralisatie
Peter Verhaar (foto onder), financieel commentaor en mede-oprichter van Alex Bank, sloot zich in de afsluitende paneldiscussie aan bij De Jager en bestempelde Bitcoin als beleggingsinstrument. 'Bovendien ben ik enthousiast over de techniek achter Bitcoin. Ze maken gebruik van decentralisatie en automatisering en ik voorzie dat bestaande banken in de toekomst gebruik gaan maken van deze technologie om het betalingsverkeer sneller en goedkoper te maken.'
Wake-up call
Mark Buitenhek, hoofd transactieservices bij ING, vond ook dat Bitcoin onderdeel is van een trend die laat zien dat banken ruimte hebben voor verbetering en innovatie van hun dienstverlening. 'Banken zijn overgestapt naar online realtime betalingen en dat heeft ervoor gezorgd dat we te weinig aandacht hebben geschonken aan innovatie. Bitcoin – wat ik geweldig vind – is wat dat betreft een wake-up call.'
Vervanger in startblokken
Waar Verhaar van mening is dat het grote publiek geen behoefte heeft aan een nieuwe munt, zeker in de westerse wereld, waar het bestaande betalingsverkeer naar behoren werkt en relatief goedkoop is, dacht Van der Chijs daar anders over. 'Er is mijns inziens weinig vertrouwen in de euro en de dollar. Je kunt je klok erop gelijkzetten dat we op termijn in een nieuwe crisis terecht komen. En het grote publiek is steeds beter geïnformeerd, dus de kans wordt ook steeds groter dat de euro en de dollar het bij een volgende crisis niet kunnen bolwerken. En dan staat hun vervanger al klaar.'
Lees ook:
- Bitcoin gaat harder dan iDeal, volgens Jitse Groen (Thuisbezorgd)
- Waarom Bitcoin is te vergelijken met de allereerste auto
