Dit artikel is eerder gepubliceerd in de MT500 – de jaarlijkse onderzoeksspecial naar Nederlandse bedrijven met de beste reputatie. Bestel hier de MT500 van 2019.
Wie vooruit wil komen, moet opvallen. Dat kun je aan het lot overlaten. Extra taken die op je pad komen, oppakken, uitzonderlijke prestaties leveren met je team. Maar wie zijn lot echt in eigen hand wil nemen, bouwt continu aan zijn persoonlijke naam. Aan welke knoppen moet je draaien om via een ijzersterke reputatie op de positie te komen waar je van droomt?
‘Het opbouwen van een persoonlijk merk begint altijd met de vraag: wat wil ik?’, zegt Cees Harmsen, coach en publicist op het gebied van personal branding. ‘Hoe kan mijn reputatie binnen het bedrijf ervoor zorgen dat ik daar uiteindelijk kom?’
Ahmet Eraslan (37), Vice President Consulting Oil & Gas van consultant CGI, voegt daar nog twee vragen aan toe: ‘Wat kan ik goed en waar sta ik voor?’ In vier jaar klom hij op van softwareontwikkelaar tot eindverantwoordelijke voor een business unit met 500 medewerkers. ‘Door actief bezig te zijn met mijn persoonlijke kernwaarden en continu te reflecteren daarop ben ik hier gekomen.’
Coaching
De vragen wat wil ik, wat kan ik en waar sta ik voor klinken voor de hand liggend, maar voor zijn carrière bij CGI had Eraslan zich daar niet mee beziggehouden. ‘Na een talent developmentprogramma bij Logica stond ik op het punt te gaan freelancen, toen ik gebeld werd door bestuurder Mark Mooy. Ik had zojuist een presentatie gegeven over mijn kijk op de bedrijfsvisie, en die bleek aan te sluiten bij die van CGI, het bedrijf dat ons een paar maanden later zou overnemen.’ Naast uitzicht op een hogere functie kreeg Eraslan het aanbod om gecoacht te worden door Mooy. ‘Het voelde goed om me te laten coachen, het leek me een goede stap om verder te komen. En dus bleef ik.’
Mooy liet Eraslan inzien dat hij zich graag bezighoudt met het helpen van medewerkers en klanten. ‘Bovendien ontdekte ik al snel dat ik goed ben in out of the box-denken. Ik heb creatieve inzichten waar anderen niet altijd op komen.’ Was hij gaan freelancen, dan had hij zich dat niet zo snel gerealiseerd. ‘Je blijft dan toch in de technologie hangen, terwijl dit meer over mijn persoonlijke ontwikkeling ging.’
Positief
Volgens personal branding-expert Harmsen wordt het werken aan je persoonlijke reputatie nog te vaak als iets negatiefs gezien. ‘Alsof je iemand manipuleert. Maar het gaat niet om een alter ego. Het is de vraag welke kant je van jezelf wilt benadrukken op de werkvloer.’ De eigenschappen die je zakelijk als je sterke punten beschouwt, komen vaak in beperkte mate overeen met de antwoorden die anderen over jou zouden geven. ‘Daar ligt dus een enorme kans om het beeld dat je over jezelf naar buiten wilt brengen meer in relatie te brengen met wat mensen daadwerkelijk van je denken’, zegt Renée Richardson Gosline, assistant professor marketing aan MIT, in een filmpje op de website van de Amerikaanse Universiteit.
Wat dat betreft is de theorie rond personal branding vaak vergelijkbaar met het bouwen van een merk. Ook daar wordt gerept over het versterken van associaties die een merk oproept en de relatieve plek die het inneemt in een branche. Gosline ziet een andere overeenkomst: er wordt met de buitenwereld weinig over reputatie gesproken, maar er wordt wel continu aan gewerkt. ‘Het is een beetje vergelijkbaar met de Amerikaanse film Fight Club. First rule of fight club: don’t talk about fight club. Second rule of fight club is: don’t talk about fight club.’
Werken aan je reputatie betekent dat je sommige dingen moet laten schieten als je ervoor gevraagd wordt. ‘Stel dat je graag een hr-positie wilt, maar je wordt gevraagd om trainingen en coaching te geven. Het lijkt je leuk, dus zeg je ja. Maar de kans dat je dan nog bij hr aan de slag kunt, wordt wel kleiner. Je staat immers te boek als coach.’ Andersom kan het ook werken: projecten die je interesse hebben, maar waar je wellicht niet direct voor gevraagd wordt, kun je naar je toetrekken.
Onbewust
Het is precies wat Ghislaine Prins (47) deed bij Heineken. Prins begon als businessconsultant, maar vervulde uiteindelijk zes verschillende functies binnen de bierbrouwer op het gebied van IT en e-commerce. ‘In de vijftien jaar dat ik er werkte, zag ik ontwikkelingen in die twee gebieden waarvan ik dacht dat het ook interessant zou kunnen zijn voor het bedrijf.’ Zo spoorde ze haar bedrijf aan een B2B-platform te ontwikkelen voor klanten en startte ze een e-commerce-initiatief om te scoren in online retail, terwijl het management daar op het eerste gezicht weinig heil in zag.
In haar laatste functie als Global Head of ecommerce zette ze een team op van externen en experts uit diverse landen, een ongebruikelijke constructie. ‘Waar ik heel lang gewoon deed wat ik leuk vond, liet een coach me inzien dat ik onbewust mijn persoonlijke reputatie had ontwikkeld: ik zie wat er nodig is en je kunt erop vertrouwen dat het goed komt als je mij die taak geeft. In een tijd van innovatie en techniek is dat een enorm goede vaardigheid.’
Harvard
Het ontwikkelen van een persoonlijke reputatie is voor vrouwen een lastigere opgave dan voor mannen. Volgens onderzoeken van Amerikaanse universiteiten als Princeton, Harvard en New York University blijkt dat vrouwen vooral gezien worden als warm, verzorgend en behaaglijk. Wanneer ze buiten deze paden treden en zichzelf anders positioneren, wordt dat afgestraft door hun omgeving. Bovendien, benadrukt Harmsen, zijn vrouwen vaak bescheidener. ‘Ze hebben het harder nodig om hun reputatie voor zich te laten spreken en duidelijk te communiceren over wat ze willen.’
Prins herkent dat. ‘Toen ik ver in mijn carrière bij Heineken met twee managers sprak over wat ik wilde, zeiden ze dat mijn ambities tot dan toe altijd wat onduidelijk waren geweest. Ik ging ervan uit dat mijn drive voor zich sprak, maar zij wisten niet wat ik precies wilde en wisten dus ook niet naar welke positie ik streefde.’
Sollicitatie
Eraslan is ondertussen heel duidelijk over zijn doelen bij CGI: hij wil een plek in de raad van bestuur. ‘Dat spreek ik duidelijk uit, het stond zelfs op de voorpagina van de Volkskrant, waar ik een interview aan had gegeven.’ Het uitspreken van je doelen is een andere stap die Eraslan zette om verder te komen. ‘Toen we een nieuwe CEO kregen, stuurde ik hem een mailtje om me voor te stellen. Ik had in principe vanuit mijn baan niets met hem te maken, maar ik wilde laten zien wie ik was en mijn visie met hem delen. Door je overal in de organisatie te laten zien, verspreidt je naam zich als een olievlek.’
Naast de resultaten die hij heeft behaald, is Eraslan ervan overtuigd dat de manier waarop hij zich heeft laten zien in zijn organisatie heeft geholpen om zijn huidige functie te bemachtigen. Hij klom binnen twee jaar op van teamleader tot director Consulting Oil & Gas, maar merkte binnen een jaar dat hij meer kon. ‘Toen er een positie van vice president vrijkwam, besloot ik te solliciteren. Ik was veruit de jongste, maar de meeste mensen kenden me wel. Mijn zorgvuldig opgebouwde reputatie heeft daar zeker bij geholpen.’
Randstad
Ook Prins had veel aan haar persoonlijke reputatie toen ze begin dit jaar solliciteerde voor de functie van Global Digital Marketing Director bij Randstad. ‘Doordat ik heel sterk voor ogen had wat mijn goede eigenschappen waren, kon ik dat in de sollicitatieprocedure ook goed gebruiken. Je weet heel goed waar je waarde kan toevoegen en kunt bovendien ook zien of de baan aansluit bij jouw kernwaarden.’ Het klikte, en sinds april werkt ze voor Randstad.
Personal brandingexpert Harmsen waarschuwt dat de reputatie die je opbouwt wel moet raken aan wie je daadwerkelijk bent. ‘Het moet geen toneelspel worden. Wie iets kiest wat hij eigenlijk niet is, zal daar op den duur niet meer naar kunnen leven. Of het kost je onnodig veel energie om een beeld op te houden van wie je eigenlijk niet bent.’ Wie te geforceerd aan zijn reputatie werkt, wordt niet geloofd. Eraslan: ‘Met bluffen kom je er niet, met dicht bij jezelf blijven des te meer.’
Dit artikel is eerder gepubliceerd in de MT500 – de jaarlijkse onderzoeksspecial naar Nederlandse bedrijven met de beste reputatie. Bestel hier de MT500 van 2019.
