Het goed bijhouden van het personeelsbestand en de salarisadministratie van een onderneming is van groot belang. Dat een administratieve fout voor een werkgever tot kostbare gevolgen kan leiden, blijkt uit een uitspraak van de kantonrechter van de Rechtbank Rotterdam, locatie Brielle, van 16 februari 2010.
Feiten
Werknemer is sinds 1 oktober 2007 op basis van een jaarcontract bij Etics B.V. (‘Etics’) in dienst als Operationeel Medewerker. In een (aangetekende) brief van 11 juni 2008 van Etics aan de werknemer is opgemerkt dat werknemer – ondanks eerdere schriftelijke waarschuwingen – wederom te laat op het werk verschenen is. Werknemer heeft voor zijn te laat komen als reden gegeven dat hij degene die de werkplaats runt, wilde pesten. Omdat Etics dergelijk gedrag niet tolereert, wordt in deze brief medegedeeld dat de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang wordt beëindigd. Desondanks wordt het loon van deze werknemer vanaf periode 8 (na 11 juni 2008) tot periode 12 van 2008 aan de werknemer doorbetaald. Ondanks dat Etics vanaf 17 december 2008 herhaaldelijk om terugbetaling heeft verzocht en de werknemer heeft gesommeerd tot terugbetaling over te gaan, heeft de werknemer het aan hem betaalde loon niet terugbetaald. Etics is vervolgens een gerechtelijke procedure begonnen, waarin het loon betaald over de periodes 8 tot en met 12 van 2008 wordt teruggevorderd.
Onverschuldigde betaling
Etics stelt dat de reden voor het ontslag van de werknemer in de brief van 11 juni 2008 is gegeven. De werknemer heeft na de datum van deze brief geen contact gezocht met Etics en heeft niet tegen het ontslag geprotesteerd. Evenmin heeft hij zich beschikbaar gehouden voor het verrichten van werk. De aan de werknemer verrichte loonbetalingen zijn volgens Etics het gevolg van een ‘administratieve omissie’. Etics is daarom van mening dat de loonbetalingen onverschuldigd zijn verricht (artikel 6:203 BW) en dat de werknemer deze niet te goeder trouw heeft ontvangen. Volgens Etics is de werknemer door eigen nalaten in de nadeligere positie geraakt die is ontstaan nu werknemer geen WW-uitkering heeft aangevraagd. Redenen waarom de loonbetalingen volgens Etics dienen te worden terugbetaald.
Verweer
De werknemer verweert zich door te stellen dat hij zich niet kan verenigen met de reden die gegeven is voor het beëindigen van zijn arbeidsovereenkomst. Omdat zijn loon aan hem werd uitbetaald, heeft hij de beëindiging van zijn arbeidsovereenkomst niet aangevochten. De werknemer heeft de betalingen te goeder trouw ontvangen als terechte betalingen van zijn salaris tot het einde van zijn jaarcontract, vermeerderd met een redelijke ontslagvergoeding. Hij heeft daarom dan ook geen WW-uitkering aangevraagd. Hierdoor is de werknemer in ongunstiger positie gekomen dan wanneer Etics het salaris niet zou hebben doorbetaald. De werknemer geeft bovendien nog aan dat hij een bescheiden opleiding heeft genoten en beperkte cognitieve vaardigheden bezit.
Redelijkheid en billijkheid
De kantonrechter begint met vast te stellen dat de arbeidsovereenkomst op 11 juni 2008 is geëindigd. De werknemer heeft niet tijdig – namelijk binnen zes maanden – de nietigheid van het ontslag op staande voet ingeroepen en heeft evenmin een beroep gedaan op de schadeplichtigheid als gevolg van de onregelmatige opzegging (artikel 9 BBA en artikel 7:683 BW). De betalingen verricht na 11 juni 2008 door Etics aan de werknemer zijn daarom onverschuldigd verricht. De werknemer dient de ontvangen bedragen in beginsel terug te betalen, tenzij vast komt te staan dat de werknemer erop mocht vertrouwen dat Etics op de ontslagbrief is teruggekomen of indien terugvordering naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid kennelijk onaanvaardbaar is.
De kantonrechter is van oordeel dat de werknemer er niet op mocht vertrouwen dat Etics op het ontslag is teruggekomen. Tussen Etics en de werknemer is niet meer gecommuniceerd. Zo is de werknemer niet opgeroepen om te komen werken en heeft Etics niet laten weten op haar standpunt terug te zijn gekomen. Van de werknemer had bovendien actie mogen worden verwacht. Hij heeft namelijk nooit tegen het ontslag geprotesteerd of aangegeven beschikbaar te zijn voor het verrichten van werkzaamheden. Vanaf 1 oktober 2008 is er sprake van kwade trouw – in de zin van artikel 6:205 BW – bij de werknemer. Hij wist namelijk dat zijn arbeidsovereenkomst in ieder geval op die datum zou eindigen, omdat dit duidelijk in de arbeidsovereenkomst is opgenomen welke door hem is ondertekend.
De vraag rest nu of terugvordering van de loonbetalingen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Een vraag die niet gemakkelijk bevestigend wordt beantwoord. Vanwege de bescheiden opleiding die werknemer heeft genoten en zijn beperkte cognitieve vaardigheden valt niet uit te sluiten dat de werknemer de rechtsgevolgen van het ontslag op staande voet niet heeft overzien en dat hij niet wist dat hij zich bij het UWV diende te melden voor het aanvragen van een WW-uitkering. Als Etics de fout niet zou hebben gemaakt, dan had de werknemer zich waarschijnlijk wel bij het UWV of een advocaat gemeld, wat tot protest tegen het ontslag zou kunnen hebben geleid. Het protest zou hebben geresulteerd in een nietigverklaring van het ontslag of een (WW-)uitkering. De kantonrechter vindt daarom volledige toewijzing van de vordering van Etics naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar en wijst daarom 40 procent van de loonbetalingen tot 1 oktober 2008 toe. Met betrekking tot de betalingen na deze periode geldt dat de werknemer te kwader trouw is geweest en is volledige toewijzing voor dat deel niet in strijd met de redelijkheid en billijkheid.
Conclusie
Een foutje in het bijhouden van het personeelsbestand en de loonadministratie kan kostbare gevolgen hebben voor een werkgever. Bovendien is – zoals bekend – voorzichtigheid geboden indien wordt overgegaan tot het op staande voet ontslaan van personeel. Uiteraard dient dit goed in de administratie verwerkt te worden, maar ook moet het duidelijk zijn dat de werknemer de rechtsgevolgen van het beëindigen van de arbeidsovereenkomst goed overziet.
Mocht u naar aanleiding van het bovenstaande vragen hebben, of andere vragen op het gebied van arbeidsrecht, dan kunt u contact opnemen met mr. P. Wijbrands via +31 20 521 66 99 of [email protected].
