Eindhovense startup RIFT heeft wereldwijde primeur met energie uit ijzerpoeder

‘De intensieve industrie is verantwoordelijk voor helft van álle energiebehoefte wereldwijd. En die industrie draait voor 95 procent op fossiele brandstoffen’, steekt Mark Verhagen, ceo van RIFT, van wal. ‘Vaak willen die bedrijven wel verduurzamen en over op elektrificatie of waterstofverbranding, maar kunnen het simpelweg niet.’

Volgens onderzoek van de Europese Unie geldt dat voor 60 procent van die bedrijven, stelt de ondernemer. ‘Dáárom geloofde ik nooit zo in de energietransitie.’

IJzerbrandstof van RIFT

Enter de oplossing van Verhagen en compagnons Lex Schepers en Vincent Seijger: ijzerbrandstof. Een superschone brandstof, zonder co2-uitstoot of afval. Bij het verbranden van ijzerbrandstof in een boilersysteem krijg je energie in de vorm van warmte: 2000 graden celsius om precies te zijn. Met die hitte kun je water verwarmen, stoom produceren of elektriciteit opwekken.

Het enige wat er tijdens de verbranding ontstaat, is roest. Dat transporteert RIFT naar hun testproductie-installatie in Arnhem waar ze met behulp van duurzame waterstof die roest weer terugbrengen naar ijzerpoeder. Daar komt geen enkele co2 bij vrij, volgens RIFT – wat staat voor Renewable Iron Fuel Technology.

Circulair

Een kilo ijzerpoeder is na verbranding 1,3 kilo roest en na het ontroestingsproces weer een kilo ijzerpoeder: helemaal circulair dus. En ook de stikstofuitstoot – niet onbelangrijk met de landelijke problematiek – is volgens Verhagem drie tot zes keer lager dan bij aardgasverbranding.

Investeerder Bill Gates zei tegen ons: die energietransitie komt er niet met praten

Maar ijzererts komt uit de grond of oudijzer moet worden omgesmolten, dat zijn niet héél duurzame processen? Verhagen: ‘We halen het ijzerpoeder inderdaad uit oudijzer dat wordt gesmolten. Als je dat meeneemt, en – stel – je transporteert het vanuit een ver land als Saudi-Arabië, dan nog komen we uit op een positieve co2-impact.’

Bill Gates als investeerder

Met deze wereldwijde primeur weet RIFT zelfs de aandacht van Bill Gates te trekken. Hoe krijg je dat als ondernemer voor elkaar? ‘We zijn voorgedragen voor het publiek-private-fonds Breaktrough Energy, opgericht door Gates. Een aantal bedrijven mocht een projectplan voor de komende twee jaar voorstellen, dat vervolgens werd beoordeeld.’

‘Ze waren dusdanig geïnteresseerd in RIFT, dat we – net als bij een normale investering – een due diligence ingingen van vier maanden. Ons plan klopte dat we werden geselecteerd als één van de twintig deelnemende bedrijven.’

Lees ook: Basilisk ontwikkelt ‘levend’ beton dat zelf scheurtjes repareert (en dat belooft een flinke CO2 reductie)

Het levert RIFT funding en hulp op. In een eerdere investeringsronde haalden de drie ondernemers al twee miljoen euro op, met Rubio Impact Ventures als lead investor. Wat Gates investeerde? ‘Dat mag ik helaas niet delen. Dat is contractueel vastgelegd’, verontschuldigt Verhagen zich.

Interessant netwerk

Minstens zo interessant is het netwerk dat bij de samenwerking hoort. ‘Als je de contactgegevens van iemand in de energiewereld nodig hebt, dan geven ze die direct. Ook krijgen we hulp in de vorm van business fellows. Zo hebben we iemand die altijd bij Total Ventures Energy heeft gewerkt en daar bedrijven selecteerde voor fundingrondes. Met hem maken we alle documenten en analyses om zelf meer investeringen op te halen. Hij is van ongelofelijk grote waarde en draait ook echt fulltime mee in het team.’

Dankzij Breakthrough Energy komen potentiële investeerders naar de ondernemers toe met de vraag of ze nog mee kunnen doen, in plaats van andersom. ‘Wat dat betreft is het fonds echt een kwaliteitskeurmerk. Ze staan in de markt bekend als kritisch, met veel technische experts.’

En Gates? ‘We krijgen nog een aantal één-op-één-sessies met hem. Hij zei tijdens onze eerste ontmoeting in Pittsburg (in de Verenigde Staten, red.), bij de introductie van het programma: “Ik zie hier 50.000 mensen op een conferentie, zijn die nieuwe techniek aan het ontwikkelen of alleen aan het kletsen? De energietransitie ga je niet oplossen met praten.” Daar moesten we wel om lachen. Gelukkig hebben wij die motivatie niet nodig. Keihard werken en meters maken is onze methode, dus zijn bevestiging is wel heel fijn.’

500 huishoudens voorzien van energie

RIFT zit nu middenin de testfase van het systeem. In Helmond worden op dit moment 500 huizen verwarmd via het warmtenetwerk van Ennatuurlijk door de ijzerboiler die 1 megawatt aan energie opwekt. Energieconcern Veolia heeft al aangegeven dat mocht de test succesvol zijn, ze willen investeren in de eerste commerciele RIFT-boiler van 5 megawatt die vanaf eind 2023 in Arnhem moet draaien.

‘De resultaten zijn veelbelovend: geen co2-emissies, lagere stikstofuitstoot dan bij aardverbranding en goede energie-efficiënties. Dat zijn cruciale aspecten.’

Lees ook: Julius Smith ontwikkelde een zonnepaneel met stekker: ‘Ga snel met je product naar je klant toe’

Het project in Helmond is niet de enige proef: ‘We testen in Arnhem ook een nieuw systeem om ijzerbrandstof uit roest te halen. Daar gebruiken we funding voor. Parallel lopen er nog meer tests in kleinere setups.’ De ondernemer wil de implementatie zo snel mogelijk voor elkaar krijgen, zodat ze kunnen opschalen. Verhagen: ‘Het bedrijf zal de komende jaren af en toe piepen en kraken, maar dat lossen we dan ook weer op.’

De kracht van je team

Net als ieder ander groeibedrijf piept en kraakt het ook bij RIFT als het gaat om het vinden van werknemers. Het team is nu met 16 FTE, eind volgend jaar moet dat 34 man zijn en het jaar daarna waarschijnlijk 55 tot 75 – afhankelijk van de testresultaten.

‘Er staan nu negen vacatures open. Nu mogen we echt niet klagen, want er is veel interesse vanuit talent, maar het is een continue strijd om de boel in balans te houden tussen willen en kunnen groeien.’

Je wilt geen droombeeld creëren, maar is het ook maar een beetje realistisch: zorg dat die oplossing er komt

Het mooiste aan de rol van ceo is volgens Verhagen zien wat je allemaal kunt bereiken met een team en investeerders die ergens in geloven: ‘We staan voor best een uitdaging, niet alleen technisch, maar ook het voldoen aan wet- en regelgeving. Dat is niet altijd makkelijk, maar je moet met elkaar geloven in de visie. De eerste jaren hebben we het vooral met ons eigen geld gedaan, zoals zoveel startups.’

400 kolencentrales aan energie

‘Of het nu een vliegtuig is, maanlanding of raket die terugkomt op haar oude positie: de geschiedenis laat zien dat je gewoon keihard moet werken, meters moet maken en niet moet stoppen om technische oplossingen te realiseren die de wereld misschien een stukje beter maken. Je wilt geen droombeeld creëren, maar als je denkt dat het ook maar een klein beetje realistisch is: zorg dan dat die oplossing er komt.’

Het  uiteindelijke doel van RIFT is om in 2050 400 gigawatt aan vermogen te produceren via powerplants die overal in de wereld staan. ‘Dat is vergelijkbaar met 400 kolencentrales zoals je ze op de Maasvlakte ziet. Om dat te bereiken moeten we ieder jaar 40 procent groeien in megawattcapaciteit per jaar. Wij denken dat het kan.’

Lees ook: DeWarmte haalt energie uit je afvalwater: ‘Mensen smeekten of we langs konden komen’