Hoe lang nog? Kweekvleesambassadeur Ira van Eelen kreeg die vraag al zo vaak gesteld, dat ze besloten heeft om ‘m niet meer te beantwoorden.
‘Drie jaar, vijf jaar, tien jaar misschien. Ik weet het niet. Het is mooi dat Meatable nu aan de markt kan gaan leveren, al blijft het wel jammer dat die markt niet Nederland is.’
Ira is de dochter van Willem van Eelen, de man die wereldwijd wordt beschouwd als de grondlegger van kweekvlees. Begin jaren 80 al deed hij onderzoek naar de technologie en in 1997 diende Van Eelen zijn eerste patenten in. Binnen vijf jaar vlees uit het laboratorium op onze borden, was zijn verwachting destijds. Dat bleek te optimistisch.
Lees ook: Meatable-oprichter: ‘Een kilo kweekvlees ligt straks voor 7 euro in het schap’
Vers groeigeld voor Meatable
Daar waar Van Eelen 40 jaar geleden de basis legde, pakt Meatable nu door. Het bedrijf krijgt van investeerders nog eens 30 miljoen euro op het bord geserveerd. De helft van dat bedrag komt van Invest-NL, voor Meatable een nieuwe aandeelhouder.
Verder schuiven Agronomics en DSM Venturing geld in het laatje. Met deze nieuwe kapitaalinjectie is de Nederlandse vleeskweker inmiddels voor een totaalbedrag van 85 miljoen euro gefinancierd.
De belangrijkste zorg die co-founder Daan Luining nu heeft, is het omlaag krijgen van de productiekosten. De kweekcellen hebben een voedingsbodem nodig en met name dat deel van het proces is erg kostbaar. Partijen als Meatable hebben daarom schaal nodig om te kunnen concurreren met het bestaande vleesaanbod,
Hoe wordt kweekvlees gemaakt?
Kweekvlees is vlees uit het laboratorium. Het wordt gemaakt met behulp van stamcellen, van een koe of varken bijvoorbeeld. Die worden in kweekvloeistof van suikers, aminozuren en vetten gelegd, waarin ze zich vermeerderen en spiervezels vormen. Kijk je er met een microscoop naar, dan is het niet te onderscheiden van echt vlees. Wel radicaal anders is de manier van produceren. Het fokken en slachten van dieren is op deze manier niet langer nodig.
Kweekvlees wordt geacht duurzamer te zijn dan echt vlees. Al kun je daar op dit moment nog wel de nodige vraagtekens bij zetten. Voor het groeiproces zijn nu nog veel dure groei- en voedingsstoffen nodig, die impact hebben op het milieu en klimaat.
Eerste stop: Singapore
Singapore is de eerste markt waar Meatable zich op wil richten. Dat is geen toeval, het ministaatje had in 2020 de wereldwijde primeur met het toestaan van kweekvlees. Je kunt daar nu bijvoorbeeld al kipnuggets uit het lab krijgen. Het bedrijf weet nog niet welke producten het in Singapore als eerste gaat verkopen.
Ook in de Verenigde Staten ziet de Nederlandse kweekvleespionier mogelijkheden. Anderhalve maand geleden gaven de voedselautoriteiten in dat land groen licht aan de kweekkip van Good Meat en Upside Foods. Meatable zegt al gesprekken te voeren met Amerikaanse instanties.
Hoe zit het dan met Europa? Hier ligt de Israëlische startup Aleph Farms vooralsnog op polepositie. Afgelopen week diende het bedrijf een officieel verzoek in bij de voedselwaakhonden van Zwitserland en Groot-Brittannië. Dat beide landen geen lid zijn van de Europese Unie, is uiteraard geen toeval.
Lees ook: MagicCaviar maakt celgekweekte kaviaar
Strenge EU-wetten kweekvlees
‘In de EU heb je als producent van kweekvlees te maken met de Novel Food Act. Dit gaat om heel strenge regelgeving. Het is alleen nog steeds niet helemaal duidelijk welke specifieke eisen de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid EFSA stelt aan kweekvlees. Bovendien gaat dit proces waarschijnlijk anderhalf tot twee jaar duren’, aldus Van Eelen.
‘Het is daarom niet zo vreemd dat bedrijven als Meatable nu eerst andere markten willen betreden, waar de procedures sneller gaan. Singapore is heel logisch, aangezien kweekvlees daar al is toegestaan. Bovendien is Zuidoost-Azië de regio waar de komende jaren wereldwijd de grootste groei in vleesvraag wordt verwacht.’
Lees ook: Startup in kweekleer aast op Tesla en Louis Vuitton
Aanvraag voor gekweekt rundvlees
De Maastrichtse hoogleraar Mark Post heeft intussen al wel aangekondigd dat hij voor het einde van dit jaar een aanvraag gaat doen voor gekweekt rundvlees. Het was Post die de wereld in 2013 versteld deed staan met ‘s werelds eerste kweekburger. Een broodje van 200.000 euro maar liefst, medegefinancierd door Google-founder Sergey Brin.
‘Met Meatable en Mosa Meat hebben we twee potentiële wereldtoppers in huis’, zegt Van Eelen. ‘Het is alleen jammer dat de voedselautoriteiten in Brussel niet sneller hebben gehandeld, daardoor moeten deze bedrijven hun kennis eerst in andere markten inzetten.’
Lees ook: Koffie zonder koffiebonen, tegen de ontbossing
Nog niet verkopen, wel proeven
Toch mist Nederland ook weer niet helemaal de boot. Vorige maand maakte het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bekend dat proeverijen voor kweekvlees vanaf nu zijn toegestaan. Nederland is vooralsnog de enige plek in de Europese Unie waar dit mag.
Mosa Meat en Meatable hebben hiervoor afspraken gemaakt met HollandBio, de belangenvereniging van biotechnologie bedrijven in Nederland. Er is een zogeheten Code of Practice opgesteld, een lijst met voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een proeverij te mogen organiseren.
Blijft het daar voorlopig bij of kunnen we straks gewoon naar de Appie voor een kweekvleesburger of kipnuggets uit het lab? In tegenstelling tot Ira van Eelen durft hoogleraar Mark Post zich wél aan een voorspelling te wagen. Hij denkt dat de eerste kweekvleesburgers hier over twee jaar in de supermarkten verkrijgbaar zijn.
