Voor de eerste producten met kweekleer moeten we nog even geduld hebben, maar Stef Kranendijk (foto midden) is alvast heilig overtuigd van de potentie in een leermarkt waar jaarlijks zo’n 100 miljard euro in omgaat. ‘Deze industrie is unstoppable’, zegt de medeoprichter van Qorium, een Limburgse kweekleer-startup die net 2,6 miljoen euro groeigeld heeft opgehaald. ‘Met een paar cellen van een koe kun je honderdduizend vierkante meter leer maken.’
Leerlooier
Om een volstrekt nieuw product als kweekleer in de markt te zetten heb je een paar door de wol geverfde ondernemers nodig. Op dat onderdeel zou je bij Qorium alvast een vinkje kunnen zetten.
Grondlegger van het Maastrichtse bedrijf is Rutger Ploem (foto links), een ondernemer die opgroeide in een Brabantse leerlooifamilie. Ploem liep al een tijdje rond met het idee voor kweekleer, toen hij in 2013 zag hoe hoogleraar en Mosa Meat-oprichter Mark Post (foto rechts) ‘s werelds eerste kweekvleeshamburger presenteerde.
Als je op basis van dierlijke cellen spieren en vet kan kweken, dan kun je ook bindweefsel (collageen) kweken, besefte Ploem, die Post overtuigde om ook in kweekleer te stappen. Als derde oprichter vond hij Stef Kranendijk. Die was niet lang daarvoor afgezwaaid als ceo van tapijtmaker Desso, nadat hij dat bedrijf op de kaart had gezet als circulaire pionier.
Investeerders
In 2018 presenteerde Qorium het eerste tastbare bewijs, een stukje runder-kweekleer ter grootte van een 2 euromunt. Die proof of concept trok investeerders over de streep om 2,6 miljoen euro te investeren, vertelt Kranendijk.
De investering is afkomstig van Brightlands Venture Partners, een investeerder die zetelt op de Chemelot-campus in Geleen (waar wetenschappers samen met chemiebedrijven als DSM en Sabic onderzoek doen naar biomaterialen). Een andere nieuwe aandeelhouder is een – niet nader genoemde – ‘gerenommeerde internationale biotech investeerder’.
De financieringsronde is een nog relatief bescheiden injectie in een kapitaalintensief meerjarenplan. Qua groeikapitaal schat de startup schat nog eens 20 miljoen euro nodig te hebben voor een pilot-fabriek en 60 tot 100 miljoen voor de bouw van een eerste volwaardige fabriek.
Kapers op de kust
Qorium concurreert met de leeralternatieven van onder meer Modern Meadow, een Amerikaanse startup die afgelopen april 130 miljoen dollar ophaalde. Iets minder hightech, maar wel circulair is Fruitleather, een Nederlandse startup die nepleer maakt op basis van (onverkocht) fruit.
Minder water
Qorium belooft dezelfde kwaliteit als gangbaar leer, maar dan met 99 procent minder watergebruik en 66 procent minder benodigde energie (en zonder koeien die methaan uitstoten). Zo willen Kranendijk, Post en Ploem een game changer worden in een industrie waar de vraag naar milieuvriendelijke alternatieven stijgt. Marktonderzoeker Infinium schat dat de markt voor nepleer groeit naar bijna 90 miljard dollar in 2025.
Modemerken als Louis Vuitton, Hermes, Nike en Adidas en autoproducenten als Mercedes, BMW en Tesla zijn volgens Kranendijk ‘zeer geïnteresseerd’ in kweekleer. ‘Meerdere van deze high-end merken hebben hun grote interesse uitgesproken in Qorium. Deze bedrijven willen echt leer blijven gebruiken, maar het past niet meer goed in hun sustainability-doelstellingen.’
Kranendijk wijst op de tas van nepleer (op basis van schimmels) die modemerk Hermès eerder dit jaar presenteerde, in samenwerking met de Amerikaanse startup MycoWorks. ‘Dat ziet er mooi uit, maar om het net zo sterk en flexibel en de geur van leer te geven – dat zit er voorlopig niet in. Veelzeggend is dat de hendel van echt kalfsleer is.’
Qorium praat ook met Secrid, de succesvolle Nederlandse maker van kaarthouders. Een deal met een groene pionier zoals Tesla zou niet te versmaden zijn, beaamt Kranendijk. ‘Als Elon Musk dit in handen krijgt, dan wil hij het ongetwijfeld in zijn auto’s hebben.’
Bloedvaten
De startup lift mee op de medische kennis van Post, die onderzoek deed naar het herstellen van bloedvaten. Het bindweefsel (collageen) van bloedvaten is min of meer hetzelfde als in leer. Zijn kennis van dat materiaal combineerde Post bij Mosa Meat met het ‘kweken’ van dierlijke cellen.
Het kweken van leer is makkelijker dan vlees, zegt Kranendijk. ‘Met vlees moet je spieren en vet in de juiste verhouding brengen, en het komt aan op smaak en textuur. Bij kweekleer draait het vooral om bindweefsel.’
Omdat er bij kweekleer geen sprake van beschadigingen of ‘oksels’ kun je iedere vierkante centimeter gebruiken om producten te maken, belooft Qorium. Ook blijft veel minder leerafval over. Kranendijk: ‘Bij gewoon leer wordt maar 40 tot 50 procent van de koeienhuid gebruikt, de rest is grotendeels afval.’
De eerste vellen
Qorium wil binnen twee jaar de eerste vellen kweekleer opleveren, en daarmee een tas en een paar schoenen maken. Dat doet het bedrijf tot nu toe met een groepje van bij elkaar tien medewerkers. Dankzij het netwerk van Post is het vinden van nieuwe krachten volgens Kranendijk geen probleem.
‘Zowel bij Mosa Meat als hier kunnen we aan uitstekende mensen komen. Vanuit de wetenschap staan mensen in de rij, met veel jongeren die aan deze cause willen meedoen.’ Komt er meer groeigeld binnen, dan kan Qorium beginnen met het ronselen van ingenieurs voor het ontwerpen van zijn eerste fabriek.
